*-جبر

از testwiki
پرش به ناوبری پرش به جستجو

الگو:ساختارهای جبری در ریاضیات، و به طور خاص در جبر مجرد، یک *-جبر (یا جبر پیچشی الگو:به انگلیسی، که به صورت "جبر ستاره ای"، "استار-الجبرا"، "استار-جبر" و... هم خوانده می شود) یک ساختار ریاضیاتیست که شامل حلقه های پیچشی R و A است که R جابجایی و A دارای ساختار جبر شرکتپذیر بر روی R است. جبرهای پیچشی تعمیم دهنده ایده دستگاه اعداد مجهز به مزدوج گیری است مثل: مزدوج مختلط، ترانهاده مزدوج، عملگرهای خطی روی فضای هیلبرت و الحاق هرمیتی. با این حال، ممکن است که یک جبر هیچ پیچشی نپذیرد (یعنی نتوان بر روی آن هیچ پیچشی تعریف نمود).

تعاریف

الگو:Sidebar with collapsible lists

*-حلقه

در ریاضیات، یک *-حلقه، حلقه ای است که مجهز به نگاشت *:AA می باشد، که یک پاد-خودریختی و یک پیچش است.

به طور دقیق تر، * باید خواص زیر را برای تمام x,yAارضاء نماید:[۱]

  • (x+y)*=x*+y*
  • (xy)*=y*x*
  • 1*=1
  • (x*)*=x

به این حلقه حلقه پیچشی هم می گویند. توجه کنید که اصل سوم در اصل اضافی است، چون اصل دوم و چهارم نتیجه می دهند که 1* نیز یک همانی ضربی است و همانی ها منحصر به فردند.

عناصری چون الگو:Math را خود-الحاقی خوانند.[۲]

مثال های کهن الگو از یک *-حلقه، میدان اعداد مختلط و اعداد جبری مجهز به مزدوج مختلط به عنوان پیچش اند. می توان فرم سسکوئی-خطی روی هر *-حلقه تعریف کرد.

همچنین، می توان *-نسخه هایی از اشیاء جبری چون ایده‌آل، زیر حلقه با شرط *-ناوردایی: xIx*I و ... را نیز تعریف کرد.

*-جبر

یک *-جبر چون A، یک *-حلقه است،[۳] که مجهز به پیچش * بوده چنان که جبر شرکت پذیر روی *-حلقه جابجایی R با پیچش ` باشد، چنان که داشته باشیم:

(rx)*=rx*rR,xA[۴]

*-حلقه پایه اغلب اعداد مختلط اند (که * به عنوان مزدوجه مختلط عمل می کند).

از اصول موضوعه ها نتیجه می شود که * روی A در R مزدوج-خطی است، یعنی برای λ,μR و x,yA:

(λx+μy)*=λx*+μy*

یک *-همریختی f:AB، همریختی جبری است، یعنی با پیچش های A و B سازگار است:

  • برای هر aA داریم f(a*)=f(a)*[۲]

فلسفه *-عمل

* -عمل روی *-حلقه مشابه عمل مزدوج گیری روی اعداد مختلط است. *-عمل روی *-جبر مشابه الحاق گیری روی جبرهای ماتریسی مختلط است.

نمادگذاری

پیچش * یک عملگر تکی است به صورت های زیر نمایش داده می شوند:

الگو:Math،
الگو:Math (TeX: x^*)

اما به صورت "x*" نوشته نمی‌شود؛ مقاله ستاره را برای جزئیات بیشتر ببینید.

پانویس

الگو:پانویس

الگو:نظریه طیفی

  1. الگو:Cite web
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ الگو:Cite web
  3. بسیاری از تعاریف الزامی برای یک دار بودن *-جبر ندارند، یعنی *-جبر می تواند صرفاً یک رونگ باشد.
  4. الگو:Nlab