گاه‌شمار آینده بسیار دور

از testwiki
نسخهٔ تاریخ ۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۱:۵۴ توسط imported>InternetArchiveBot (نجات ۲ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0.9.5)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

الگو:فهرست برگزیده

تصویری از ظاهرِ کرهٔ زمین ظرفِ ۷ میلیارد سال آینده؛ آن هنگام که خورشید در دورهٔ زندگی خود، واردِ مرحلهٔ غول سرخ می‌شود.

با آنکه پیش‌بینی وقایع آینده، هیچگاه به‌طور کامل و بسیار دقیق مقدور نیست،[۱] با این حال، پیشرفت‌های علمیِ اخیر در رشته‌های گوناگون، این توانایی را به ما داده‌است تا شِمایی کلی از وقایعی که در «آیندهٔ بسیار دور» رخ خواهند داد، داشته باشیم. این رشته‌های علمی شامل این موارد است:

  • اخترفیزیک، که نحوهٔ شکل‌گیری، از بین رفتن و تعامل سیارات و ستارگان را به ما می‌آموزد.
  • فیزیک ذرات، که نشان داد «ماده» چگونه در کوچک‌ترین اندازه‌های خود رفتار می‌کند.
  • زیست‌شناسی فرگشتی (تکاملی)، که تکامل و تغییر حیات را در طول زمان بررسی می‌کند.
  • زمین‌ساخت صفحه‌ای، که نحوهٔ حرکت صفحات زمین و قاره‌ها را در طول اعصار طولانی نشان می‌دهد.
  • جامعه‌شناسی، که به مطالعه و بررسی چگونگی دگرگونی و تکامل جوامع انسانی و فرهنگ‌ها می‌پردازد.

فهرستی که در ذیل مشاهده خواهید کرد، یک محدوده زمانی از هزاره چهارم میلادی (که از سال ۳۰۰۱ میلادی عصر حاضر آغاز می‌شود) تا یک «آیندهٔ بسیار بسیار دور» را پیش‌بینی می‌کند. برخی وقایع و احتمالات جانبی هم در این فهرست آورده شده‌است تا پاسخی برای بعضی سؤالات رایج باشد. سوالاتی نظیرِ اینکه: آیا نسل بشر منقرض خواهد شد؟ آیا ذرات پروتون دچار واپاشی خواهند شد؟ آیا آن هنگام که خورشید به یک غول سرخ مبدل می‌شود، کرهٔ زمین همچنان وجود خواهد داشت؟

راهنمای نشانه‌ها

اخترشناسی و اخترفیزیک اخترشناسی و اخترفیزیک
زمین‌شناسی و سیاره‌شناسی زمین‌شناسی و علوم سیاره‌ای
زیست‌شناسی زیست‌شناسی
فیزیک ذرات فیزیک ذرات
ریاضیات ریاضیات
فناوری و فرهنگ فناوری و فرهنگ

آیندهٔ زمین، منظومهٔ شمسی و گیتی

الگو:همچنین ببینید تمامی پیش‌بینی‌ها در مورد آیندهٔ کرهٔ زمین، منظومهٔ شمسی و گیتی باید منطبق بر قانون دوم ترمودینامیک باشد که می‌گوید آنتروپی، یا از دست رفتنِ مقدار معینی انرژی که برای انجام کاری، در دسترس است؛ باید با گذرِ زمان، افزایش یابد.[۲] ستارگان سرانجام، تمامیِ ذخیرهٔ سوخت هیدروژنی خود را مصرف کرده و خاموش خواهند شد. رویارویی و گذرِ اجرام فضایی از کنار یکدیگر، سبب خواهد شد، سیاره‌ها و ستارگان از مدارشان گسیخته و از جایِ اصلی خود منحرف شوند.[۳] اندازهٔ خورشید احتمالاً به‌طور مداوم افزایش یافته و بسیاری از سیارات درونی (عطارد، زهره و احتمالاً کرهٔ زمین) را به‌شدت متأثر نموده و آنها را خواهد بلعید، اما نه سیارات غول‌پیکر همچون مشتری و زحل را. پس از آن، اندازهٔ خورشید تدریجاً کاهش خواهد یافت تا به اندازه یک کوتوله سفید برسد و سیارات بیرونی و قمرهایشان به گردش خود در مدار این جسم باقی‌ماندهٔ کوچک خورشیدی ادامه می‌دهند. این وضعیت آینده ممکن است شبیه به ستاره کوتوله سفید ام‌اوای-۲۰۱۰-بی‌ال‌جی-۴۷۷ال و سیاره فراخورشیدی باشد که به دور آن می‌چرخد و اندازه‌اش به‌اندازهٔ مشتری است.[۴][۵][۶]

در نهایت مدتها پس از مرگ منظومه شمسی، خودِ ماده هم، دچار واپاشی هسته‌ای خواهد شد و حتی پایدارترینِ عناصر، به ذرات زیراتمی مبدل خواهند شد.[۷] دانش کنونی می‌گوید گیتی مسطح است و بنابراین در یک بازهٔ زمانی محدود، بر روی خودش فرونخواهد ریخت[۸] اما با در نظرگرفتن این حقیقت که «زمان»، نامحدود و بی‌نهایت است، احتمالِ رخدادِ وقایعِ ناممکنی نظیر پدیدهٔ «مغز بولتسمان» هم دور از ذهن نیست.[۹]

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Astronomy and astrophysics ۱٬۰۰۰ چون جزر و مد ناشی از ماه، سرعت چرخش زمین را کاهش خواهد داد، میانگین طول «روز خورشیدی» در حدود الگو:Frac ثانیه اِس‌آی بیش از زمان کنونی آن خواهد شد. برای جبران این تغییر، یا باید چندین بار در طول هر ماه، یک ثانیه کبیسه به انتهای «روز» اضافه گردد، یا باید یک یا چند ثانیهٔ کبیسهٔ متوالی در پایان برخی یا همهٔ ماه‌ها اضافه شود.[۱۰]
Astronomy and astrophysics ۱٬۱۰۰ در اثر تغییر محور قطب‌ها، ستارهٔ «راعی» جایگزینِ «جدی» به عنوان ستارهٔ شمالی خواهد شد.[۱۱]
Geology and planetary science ۱۰٬۰۰۰ اگر در چندین قرن آینده، در اثر اختلالاتی در حوزهٔ آبگیر و دریاچهٔ قطبیِ ویلکس، حیاتِ صفحهٔ یخیِ جنوبگان خاوری به خطر افتد، این مدت زمان لازم است تا آن یخ‌ها به‌طور کامل آب شوند. سطح آب‌های آزاد ۳ الی ۴ متر بالا خواهد آمد.[۱۲] (این موضوع یکی از عواقب درازمدت گرمایش جهانی است و با اثرات کوتاه‌مدت آن که منجر به آب شدن یخسار جنوبگان باختری خواهد شد، متفاوت است)
Astronomy and astrophysics ۱۰٬۰۰۰ تا ۱ میلیونالگو:Efn ابرغول سرخ قلب‌العقرب احتمالاً طی یک ابرنواختر منفجر خواهد شد. نور حاصل از این انفجار، به مدت چند ماه به‌راحتی طی روز قابل مشاهده خواهد بود.[۱۳][۱۴][۱۵]

[۱۶][۱۷]

Astronomy and astrophysics ۱۱٬۷۰۰ در اثر تغییر محور قطب‌ها، ستارهٔ «کرکس نشسته» (پنجمین ستارهٔ پرنور آسمان شب) ستارهٔ شمالی خواهد شد.[۱۸] با آنکه حین چرخش زمین ستارگان قطبی فراوانی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، اما کرکس نشسته درخشان‌ترین آنهاست.
Astronomy and astrophysics ۱۵٬۰۰۰–۱۱٬۰۰۰ در این هنگام، زمین به میانهٔ چرخهٔ حرکت تقدیمی خود رسیده و انحراف محوری آن معکوس خواهد شد و در نتیجه، زمانِ وقوع تابستان و زمستان در دو نیمکرهٔ کرهٔ زمین عوض خواهد شد. نتیجه نهایی آن خواهد بود که نیم‌کره جنوبی فصول معتدل‌تری از شکل کنونی خود خواهد داشت، چرا که هنگام حضیض خورشیدی، نیمکرهٔ جنوبی پشت به خورشید و هنگام اوج خورشیدی رو به آن خواهد بود. نیم‌کره شمالی تغییرات فصلی بارزتری خواهد داشت، چرا که خشکی بیشتری در این نیمکره وجود دارد و تغییرات دمایی شدیدتر خواهد بود.[۱۹]
Geology and planetary science ۱۵٬۰۰۰ مطابق نظریه پمپ صحرای بزرگ، حرکت تقدیمی قطب‌های کرهٔ زمین، بادهای موسمی شمال آفریقا را آنچنان به سمت شمال منحرف می‌کند که صحرای بزرگ آفریقا دوباره دارای یک آب و هوای استوایی خواهد شد، آنچنان که ۵٬۰۰۰ تا ۱۰٬۰۰۰ سال پیش، چنین آب و هوایی داشت.[۲۰][۲۱]
Geology and planetary science ۱۷٬۰۰۰الگو:Efn نزدیک‌ترین زمان تخمین برای وقوع مجدد یک ابرآتشفشان تهید‌کنندهٔ تمدن؛ آنچنان بزرگ که یک تراتون (یک تریلیون تن) سنگ آذرآواری را به هوا و بیرون پرت کند.[۲۲][۲۳]
Geology and planetary science ۲۵٬۰۰۰ کلاهک‌های یخی قطب شمال مریخ، شروع به آب‌شدن و پس‌روی می‌کنند؛ چرا که در یک دورهٔ تقریباً ۵۰٬۰۰۰ ساله، دمای نیمکرهٔ شمالی مریخ به دلیل تغییر محوری اوج و حضیض و چرخه‌های میلانکوویچ، به حداکثر میزانِ خود می‌رسد.[۲۴][۲۵]
Astronomy and astrophysics ۳۶٬۰۰۰ کوتولهٔ سرخ موسوم به راس ۲۴۸ از فاصلهٔ ۳٫۰۲۴ سال نوری زمین گذر خواهد کرد و نزدیک‌ترین ستاره به خورشید خواهد بود.[۲۶] حدود ۸۰۰۰ سال طول خواهد کشید تا این ستارهٔ کوچک دور شود و آنگاه آلفا قنطورس و گلیزه ۴۴۵ به‌ترتیب، نزدیک‌ترین ستاره‌ها به خورشید خواهند بود.[۲۶] (اینجا را ببینید).
Geology and planetary science ۵۰٬۰۰۰ بنا به نظرِ برگر و لوتر، دورانِ میان‌یخچالیِ فعلی خاتمه خواهد یافت[۲۷] و زمین وارد یک دورهٔ یخگیری و عصر یخبندان دیگر خواهد شد که این موضوع هیچ ارتباطی به اثراتِ سوءِ گرم شدن فعلی زمین ندارد.

با این حال، طبق پژوهش‌های جدیدتر در سال ۲۰۱۶، اگر تغییرات آب‌وهوایی ایجاد شده توسط بشر کنترل نگردد، ممکن است این دوره یخبندان مورد انتظار را تا ۵۰۰۰۰ سال دیگر به تأخیر بیندازد و آنکه به‌طور بالقوه مانع از بروز آن گردد.[۲۸]

آبشار نیاگارا موجب فرسایش ۳۲ کیلومترِ باقی‌مانده تا دریاچهٔ ایری خواهد شد و خود از بین خواهد رفت.[۲۹]

دریاچه‌های یخچالی متعددی که اینک در سپر کانادا وجود دارند، همگی در اثر ایزوستازی، فرسایشِ تدریجی و بالا آمدن لایه‌های زمین متعاقب عصر یخبندان، از بین خواهند رفت.[۳۰]

Astronomy and astrophysics ۵۰٬۰۰۰ طول روز ژولیوسی که برای ثبتِ دقیق زمان در ستاره‌شناسی به‌کار می‌رود، به ۸۶۴۰۱ ثانیه در دستگاه اس‌آی می‌رسد که علتش نیروی کشندی کرهٔ ماه بر چرخشِ زمین است. به همین دلیل، باید به‌طور روزانه، یک «ثانیه کبیسه» به ساعت‌ها اضافه شود؛ والا تا آن زمان، برای جبران این زمان، می‌بایست به‌طور رسمی، یک ثانیه به طول ساعات شبانه‌روز اضافه شود.[۱۰]
Astronomy and astrophysics ۱۰۰٬۰۰۰ حرکت خاص ستارگان در کره آسمان که ناشی از حرکت آن‌ها در کهکشان راه شیری است، بسیاری از صور فلکی را غیرقابل تشخیص خواهد ساخت.[۳۱]
Astronomy and astrophysics ۱۰۰٬۰۰۰الگو:Efn ستارهٔ فراغول وی‌وای سگ بزرگ طی یک «ابرنواختر بسیار درخشان» منفجر خواهد شد.[۳۲]
Biology ۱۰۰٬۰۰۰ کرم‌های خاکی بومیِ شمالِ آمریکا همچون مگاسکولسیده از آمریکا به سمت شمال‌غربی و مرزهای کانادا مهاجرت کرده و از یخسار لارنتی (۳۸°N تا ۴۹°N) سر درمی‌آورند؛ با این فرض که، سرعت حرکتشان ۱۰ متر در سال باشد.[۳۳] (البته کرم‌های خاکی مهاجم و غیربومی، خیلی قبل‌تر از این‌ها و در مدت زمانی کوتاه‌تر، توسط انسان به این مکان آورده شد و اختلالاتی را در اکوسیستم این منطقه ایجاد خواهند کرد)
Astronomy and astrophysics ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۱۰ میلیونالگو:Efn کیوپید و بلیندا، قمرهای اورانوس، احتمالا با یکدیگر برخورد خواهند کرد.[۳۴]
Geology and planetary science بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ در نتیجهٔ یکی از اثراتِ درازمدتِ گرم‌شدن زمین، ۱۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای انسان‌زاد در وضعیتی پایدار در اتمسفر زمین، باقی خواهند ماند.[۳۵]
Geology and planetary science ۲۵۰٬۰۰۰ «دریاکوه لوئیهی» که جوان‌ترین قلهٔ آتشفشان در رشته‌کوه‌های زیردریایی هاوایی-امپراتور است، از زیر آب بیرون آمده و مبدل به یک جزیرهٔ آتشفشانیِ نوظهور خواهد شد.[۳۶]
Astronomy and astrophysics حوالی ۳۰۰٬۰۰۰الگو:Efn حدود چند صد هزار سال بعد، ستاره ولف–رایهٔ دابلیوآر ۱۰۴ طی یک ابرنواختر منفجر خواهد شد. البته احتمال اندکی نیز موجود است که سرعت چرخش این ستاره به اندازه‌ای زیاد باشد که یک انفجار پرتوی گاما ایجاد کند و به احتمال ضعیف‌تر، این میزان پرتوی گامای تولیدشده، برای حیات کرهٔ زمین خطرساز شود.[۳۷][۳۸]
Astronomy and astrophysics ۵۰۰٬۰۰۰الگو:Efn کرهٔ زمین مورد اصابت یک شهاب‌سنگ به قطر یک کیلومتر واقع خواهد شد، مشروط بر آنکه انسان با فناوری موجود در آن روزگار، نتواند مسیر حرکت آن را منحرف کند و تغییر دهد.[۳۹]
Geology and planetary science ۵۰۰٬۰۰۰ سطح منطقهٔ پُر فراز و نشیبِ پارک ملی بدلندز در ایالت داکوتای جنوبی، به‌طورِ کامل دچار فرسایش شده و مسطح خواهد شد.[۴۰]
Geology and planetary science ۱ میلیون «دهانه شهاب‌سنگ» که یک دهانهٔ برخوردِ شهاب‌سنگیِ بزرگ در ایالت آریزوناست و جوان‌ترین دهانهٔ برخورد در نوعِ خود محسوب می‌شود، دچار فرسودگی کامل خواهد شد.[۴۱]
Geology and planetary science ۱ میلیونالگو:Efn در این زمان، کرهٔ زمین احتمالاً دچار یک انفجار ابرآتشفشان خواهد شد، به‌حدی که، حدود الگو:Convert گدازهٔ آتشفشانی بیرون خواهد ریخت و از این لحاظ، قابل مقایسه با «ابرآتشفشان توبا» خواهد بود که حدود ۷۵۰۰۰ سال قبل رخ داد.[۴۲]
Astronomy and astrophysics ۱ میلیونالگو:Efn حداکثر زمان تخمینی که در آن، ابرغول سرخ شبان‌شانه (اِبط‌الجوزا) در یک فرانواختر منفجر خواهد شد. این فرانواختر دست‌کم چند ماه در کرهٔ زمین و در نورِ روز قابل رویت خواهد بود. مطالعات انجام شده، پیش‌بینی می‌کند که این انفجار ظرف یک میلیون سال آینده و شاید حتی تا ۱۰۰٬۰۰۰ سال بعد اتفاق بیوفتد.[۱۵]

[۴۳]

Astronomy and astrophysics ۱ میلیونالگو:Efn دزدی‌مونه و کریسدا، قمرهای اورانوس، احتمالاً با یکدیگر برخورد خواهند کرد.[۴۴]
Astronomy and astrophysics الگو:عبارت چپ به راست میلیون ستارهٔ گلیز ۷۱۰ از فاصلهٔ ۰٫۰۵۱ پارسک—۰٫۱۶۶۳ سال نوری (۱۰٬۵۲۰ واحد نجومی)[۴۵] خورشید عبور می‌کند. این موضوع به‌دلیل ایجاد آشفتگی و انحرافِ مداری در اجرام فضاییِ موجود در «ابر اورت»، موجب افزایشِ احتمالِ بارشِ شهاب‌سنگی به سوی منظومهٔ شمسی خواهد شد.[۴۶]
Biology ۲ میلیون مدت زمانی که لازم است تا صخره‌های مرجانیِ نابودشده در اثرِ اسیدی‌شدن آبِ اقیانوس‌ها (توسط انسان)، دوباره ساخته شده و حیاتی نو پیدا کنند. بازسازی و تجدید حیات اکوسیستم دریایی که ۶۵ میلیون سال پیش به‌سبب اسیدی‌شدن آب اقیانوس‌ها رخ داده بود، همین مدت، زمان بُرد.[۴۷]
Geology and planetary science بیش از ۲ میلیون گرند کنیون فرسایش بیشتری خواهد یافت و عمق آن افزایش خواهد یافت و عملاً به یک درهٔ پهن مبدل خواهد شد که توسط رودخانه کلرادو احاطه شده‌است.[۴۸]
Astronomy and astrophysics ۲٫۷ میلیون این مدت زمان، میانگینِ نیمه‌عمر «سانتور» است. این ریزسیاره‌ها، به‌سببِ اثرات متقابلِ جاذبه‌ایِ سیاره‌های بیرونی، ناپایدار هستند.[۴۹] پیش‌بینی‌های انجام شده دربارهٔ سانتورها را ببینید.
Astronomy and astrophysics ۳ میلیون به دلیل تأثیر جزر و مد که به تدریج سرعت چرخش زمین را آهسته‌تر می‌کند، انتظار می‌رود مدت زمان «یک روز» در زمین یک دقیقه بیشتر از میزان کنونی آن باشد.[۱۰]
Geology and planetary science ۱۰ میلیون درهٔ در حالِ توسعهٔ «کافت شرق آفریقا» در اثر طغیان دریای سرخ پُر از آب خواهد شد و بدین ترتیب، یک حوزهٔ اقیانوسی جدید، قارهٔ آفریقا را به دو نیم تقسیم خواهد کرد[۵۰] و صفحه آفریقا مبدل به دو «صفحه سومالی» و «صفحهٔ نیوبیَن» خواهد شد.

صفحه هند در حدود ۱۸۰ کیلومتر به درون فلات تبت پیشروی خواهد کرد. سرزمین نپال که مرزهایش با قله‌های هیمالیا بر روی جلگهٔ هند مشخص است، از بین رفته و دیگر وجود نخواهد داشت.[۵۱]

Biology ۱۰ میلیون مدت زمان تخمینی که لازم است متعاقب یک انقراض هولوسن، «تنوع زیستی» دیگربار و از نو، تجدید حیات کند؛ مشروط بر آنکه شدت و حدت این انقراض، همانندِ ۵ رویداد انقراض قبلی باشد.[۵۲]

حتی اگر یک انقراض عمومی و کلی رخ ندهد، بیشتر گونه‌های جانداران طی این مدت، با در نظر گرفتن «نرخ انقراض طبیعی» خود، از بین خواهد رفت و «تبارشاخهها»، گونه‌های جدیدی از حیات را به وجود خواهند آورد.[۵۳][۵۴]

Astronomy and astrophysics ۵۰ میلیون حداکثر زمان تخمینی که طی آن، حلقهٔ دورِ مریخ (ناشی از خرد شدن قبلیِ قمرِ فوبوس) به سطح مریخ اصابت خواهد کرد.[۵۵]
Geology and planetary science ۵۰ میلیون بنا به نظر کریستوفر اسکوتیز، حرکت گسل سان آندریاس سبب خواهد شد تا خلیج کالیفرنیا به درون دره مرکزی طغیان کند. این مسئله باعث ایجد یک دریای داخلی جدید در ساحل غربی آمریکای شمالی خواهد شد.[۵۶] حرکت گسل سان آندریاس همچنین سبب خواهد شد که مکان فعلی شهرهای لس آنجلس و سان فرانسیسکو در هم ادغام شوند.[۵۶] سواحلِ کالیفرنیا دچار فرورانش به سمت «درازگودالِ آلیوتی» خواهد شد.[۵۷]

برخورد آفریقا با اوراسیا، حوضه مدیترانه را بسته و موجب پدید آمدنِ یک رشته‌کوه مشابهِ هیمالیا خواهد شد.[۵۸]

بیشترِ قللِ رشته‌کوه آپالاش در اثر فرسایش از بین خواهد رفت[۵۹] و سرعت فرسایش ۷/۵ واحد بابنوف خواهد بود؛ اما توپوگرافی منطقه افزایش خواهد یافت، چراکه سرعت عمیق‌تر شدن دره‌ها، دو برابر این مقدار فرسایش کوه‌ها خواهد بود.[۶۰]

Geology and planetary science ۵۰ تا ۶۰ میلیون رشته‌کوه‌های راکی در کشور کانادا، فرسوده و به‌کلی از بین خواهد رفت، به‌نحوی که، به منطقه‌ای مسطح مبدل خواهد شد؛ مشروط بر آنکه، نرخ فرسایش، ۶۰ واحد بابنوف باشد.[۶۱] (رشته‌کوه‌های راکی کشور آمریکا، با سرعت کمتری دچار فرسایش و تخریب خواهند شد.[۶۲])
Geology and planetary science ۵۰ تا ۴۰۰ میلیون مدت زمانی که طی آن، کرهٔ زمین، تمامِ ذخایرِ سوخت فسیلی خود را از دست خواهد داد.[۶۳]
Geology and planetary science ۸۰ میلیون بیگ آیلند آخرین بخشی از مجمع‌الجزایرِ هاوایی است که طی این زمان، به زیرِ امواجِ اقیانوسِ آرام خواهد رفت، و در همان هنگام، رشته‌های جدیدی از مجمع‌الجزایر هاوایی از آب بیرون خواهد زد.[۶۴]
Astronomy and astrophysics ۱۰۰ میلیونالگو:Efn کرهٔ زمین احتمالاً مورد اصابت یک شهاب‌سنگ واقع خواهد شد که اندازهٔ آن، به بزرگی شهاب‌سنگی خواهد بود که حدود ۶۶ میلیون سال پیش، موجب «رویداد انقراض کرتاسه–پالئوژن» گردید، با این فرض که انسان نتواند جلوی این تصادم را بگیرد.[۶۵]
Geology and planetary science ۱۰۰ میلیون بر پایهٔ مدل پانگه‌آ پروکسیما که توسط کریستوفر اسکوتیز مطرح شد، یک ناحیه فرورانش در اقیانوس اطلس ایجاد خواهد شد و قاره‌های آمریکا و آفریقا مجدداً به هم برخورد خواهند کرد.[۵۶]
Geology and planetary science ۱۰۰ میلیون حداکثر طولِ عمرِ حلقه‌های زحل، با در نظر گرفتنِ شرایط و وضعیتِ فعلی‌شان[۶۶]
Astronomy and astrophysics ۱۱۰ میلیون درخشندگی خورشید ۱٪ افزایش می‌یابد.[۶۷]
Astronomy and astrophysics ۱۸۰ میلیون به‌دلیل کاهش تدریجی سرعت گردش زمین به‌دور خودش، طول روز در این زمان حدود ۱ ساعت بیشتر از طول فعلی روزها (۲۴ ساعت) خواهد بود.[۶۸]
Mathematics ۲۳۰ میلیون پس از این مدت، مدارِ حرکتِ سیارات، به‌دلیلِ محدودیت ناشی از «زمان لیاپانوف»، قابل پیش‌بینی نخواهد بود.[۶۹]
Astronomy and astrophysics ۲۴۰ میلیون منظومه شمسی از مکان فعلی خود، یک دورِ کامل به دورِ «مرکز کهکشانی» خواهد زد.[۷۰]
Geology and planetary science ۲۵۰ میلیون بنا بر نظر کریستوفر اسکوتیز، به سبب حرکت ساحل غربی آمریکای شمالی به سمت شمال غربی، ساحل ایالت کالیفرنیا به ساحل ایالت آلاسکا برخورد خواهد کرد.[۵۶]
Geology and planetary science ۳۵۰–۲۵۰ میلیون تمام قاره‌های کرهٔ زمین به‌هم پیوسته و یک ابرقاره ایجاد خواهد شد. سه حالتِ ممکن از این اتصال را، «آماسیا»، «نووپانگه‌آ» و «پانگه‌آ اولتیما» نامگذاری کرده‌اند.[۵۶][۷۱] این موضوع سبب بروز یک دوره یخچالی، پائین آمدن سطح آب‌های آزاد و افزایش سطح اکسیژن می‌شود و دمای جو کرهٔ زمین بیش از پیش افت می‌کند.[۷۲][۷۳]
Biology بیش از ۲۵۰ میلیون به سبب پیدایش ابرقاره‌های جدید که دمای جو را پائین آورده و سطح اکسیژن را بالا می‌برد، احتمال تکامل بیولوژیک تسریع‌شده وجود دارد.[۷۴] افزایش رقابت بین گونه‌های جانداران به دلیل تشکیل یک ابرقاره، افزایش فعالیت‌های آتشفشانی و شرایط زندگی نامطلوب به سبب گرم شدن کرهٔ زمین که ناشی از یک خورشید درخشان‌تر و گرم‌تر است، ممکن است منجر به یک رویداد انقراض دسته‌جمعی جانداران شود؛ به‌نحوی که حتی حیات گیاهان و جانوران دیگر به‌طور کامل برقرار نگردد.[۷۵]
Geology and planetary science ۲۹۲ میلیون مدت زمان تخمینی که طی آن، حلقه‌های زحل از بین خواهند رفت.[۷۶]
Geology and planetary science ۳۰۰ میلیون به سبب تغییر مسیر جریان سلول هادلی به حدود ۴۰ درجهٔ شمالی و جنوبی، میزان زمین‌های خشک و غیرقابل کِشت تا ۲۵ درصد افزایش می‌یابد.[۷۵]
Geology and planetary science ۶۰۰–۳۰۰ میلیون مدت زمانی که طی آن دمای جبهٔ زحل به حداکثر میزان خود خواهد رسید. سپس طی یک دورهٔ ۱۰۰ میلیون ساله، فرورانش بزرگی روی خواهد داد و پوستهٔ آن بازیافت خواهد شد.[۷۷]
Geology and planetary science ۳۵۰ میلیون بنا بر مدل برون‌گرایی قاره‌ای که نخستین بار توسط پال اف. هافمن ارائه گردید، اقیانوس آرام به‌طور کامل محصور خواهد گردید.[۷۸][۷۹][۷۱]
Geology and planetary science ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ابرقارهٔ حاصله («آماسیا»، «نووپانگه‌آ» و «پانگه‌آ اولتیما») از هم خواهد گسیخت.[۷۱] این موضوع سبب افزایش دمای جو کرهٔ زمین، همانند دورهٔ کرتاسه خواهد شد.[۷۴]
Astronomy and astrophysics ۵۰۰ میلیونالگو:Efn مدت زمان تخمینی برای وقوع یک «انفجار پرتوی گاما» یا یک «سوپرنووای گسترده و پرانرژی» در فاصله ۶۵۰۰ سال نوری از کرهٔ زمین؛ که لایه ازون را از بین برده و منجر به انقراض تمام گونه‌های جانداران خواهد شد؛ مشروط بر آنکه فرضیهٔ پیشین دربارهٔ آغاز «رویداد انقراض اردویسین–سیلورین» در اثرِ یک چنین انفجاری، صحیح باشد. در ضمن، سوپرنووا باید نسبت به کرهٔ زمین در موقعیت مکانی خاصی قرار گیرد تا هرگونه تأثیر منفی آن بر کرهٔ زمین، حادث شود.[۸۰]
Astronomy and astrophysics ۶۰۰ میلیون «شتابِ کشندی»، کرهٔ ماه را، آن اندازه از زمین دور می‌کند که دیگر خورشیدگرفتگی امکان‌پذیر نخواهد بود.[۸۱]
Geology and planetary science ۶۰۰–۵۰۰ میلیون افزایشِ شدتِ روشنایی خورشید، «چرخهٔ کربنات-سیلیکات» را مختل خواهد کرد. با افزایش شدتِ نورِ خورشید، سطوح صخره‌ها و سنگ‌ها، دچار هوازدگی شده و این موضوع، خود منجر به بدام‌افتادنِ دی‌اکسید کربن به صورت «کربنات» در درونِ خاک خواهد شد. با تبخیر آب از سطح زمین، سنگ‌ها سخت‌تر می‌شوند و حرکات صفحات درونی زمین کُندتر شده و تدریجاً متوقف می‌شود. به دلیل عدم فعالیت آتشفشان‌ها و به‌تبعِ آن، عدم بازیافتِ «کربن» به‌درونِ اتمسفر، سطح دی‌اکسید کربن افت خواهد کرد.[۸۲] در این مدت، سطح دی‌اکسید کربن، آنچنان کاهش خواهد یافت که دیگر فرایندِ «تثبیت کربن در گونه‌های سه‌کربنه» (در دستگاه فتوسنتز) مقدور نخواهد بود و تمامی گیاهانی که از راه «فتوسنتز سه‌کربنه» به حیاتِ خود ادامه می‌دهند (یعنی ۹۹ درصد گیاهان امروزی) از بین خواهند رفت.[۸۳] انقراض حیات گیاهی وابسته فتوسنتز سه‌کربنه احتمالاً فرایندی تدریجی و زمان‌بر است تا یک واقعهٔ ناگهانی. این احتمال وجود دارد که گروه‌های گیاهی پیش از رسیدنِ دی‌اکسید کربن به سطح بحرانی خود، یکی پس از دیگری از بین بروند. اولین گیاهانی که منقرض می‌شوند گیاهان علفی سه‌کربنه و پس از آن، جنگل‌های برگ‌ریز، جنگل‌های پهن‌برگ همیشه‌سبز و سرانجام مخروطیان همیشه‌سبز خواهند بود.[۷۵]
Biology ۸۰۰–۵۰۰ میلیون با افزایش تدریجی دمای کرهٔ زمین و کاهش سطح دی‌اکسید کربن، گیاهان - و به تبع آنها، حیوانات - می‌توانند با ایجاد راه‌کارهای دیگری چون کاهش نیاز به دی‌اکسید کربن جهت انجام فرآیندهای فتوسنتزی، گوشت‌خوار شدن، سازگاری با خشک شدن یا همزیستی با قارچ‌ها، مدت زمان بیشتری زنده بمانند. این سازگاری‌ها احتمالاً در نزدیکی دورهٔ «گلخانه‌ای مرطوب» پدیدار می‌شوند.[۷۵] مرگ بیشتر گیاهان سبب کاهش اکسیژن در اتمسفر شده، و در نتیجه اشعهٔ فرابنفش بیشتری به سطح زمین می‌رسد که آسیب‌زننده به دی‌ان‌ای است. بالارفتن دما سبب افزایش واکنش‌های شیمیایی در جوِ زمین می‌شود و سطح اکسیژن را به میزان بیشتری کاهش می‌دهد. جوامع گیاهی و جانوری به‌طور فزاینده‌ای پراکنده و منزوی می‌شوند، زیرا زمین بیش از پیش بایر می‌شود. جانورانی که قادر به پرواز هستند، وضعیت بهتری خواهند داشت، چرا که قادرند مسافت بیشتری پرواز کرده و نقاط سردتری را برای زندگی‌شان پیدا کنند.[۸۴] بسیاری از حیوانات به قطب‌های زمین یا شاید زیر سطح زمین خواهند رفت. این حیوانات تنها طی شب‌های قطبی فعال خواهند شد و طی روزهای قطبی، به سبب گرما و تابش شدید، غیرفعال خواهند ماند. بیشتر سطح زمین، متروک و چون صحرایی بی‌آب و علف خواهد شد و گیاهان و حیوانات بیشتر در اقیانوس‌ها یافت خواهند شد.[۸۴]
Geology and planetary science ۸۰۰–۵۰۰ میلیون همان گونه که «پیتر وارد» و «دونالد براونلی» در کتاب «زندگی و مرگ سیاره زمین» و به نقل از «کوین زانلی» دانشمند مرکز تحقیقات ایمز ناسا اشاره کردند، این نزدیک‌ترین زمانی است که زمین‌ساخت صفحه‌ای به دلیل سرد شدن تدریجی هسته زمین متوقف خواهد شد و این موضوع به‌طور بالقوه می‌تواند زمین را به یک دنیای آبی محض تبدیل کند.[۸۴]
Biology ۹۰۰–۸۰۰ میلیون کاهشِ سطحِ دی‌اکسید کربن به آن حدی می‌رسد که دیگر فرایند «تثبیت کربن در گونه‌های چهارکربنه» (در دستگاه فتوسنتز) هم مقدور نخواهد بود.[۸۳] بدون حیات گیاهان که اکسیژن را در جو زمین بازیافت می‌کنند، اکسیژن آزاد و لایهٔ ازون از اتمسفر محو شده و مقادیر فراوانی از اشعهٔ فرابنفش کُشنده به سطح زمین خواهد رسید. در زنجیرهٔ غذایی، حیواناتی که به گیاهان زنده وابسته هستند، اندکی بعد از بین خواهند رفت.[۷۵] جانوران حداکثر می‌توانند حدود ۳ تا ۱۰۰ میلیون سال پس از بین رفتن حیات گیاهی، به زندگی خود ادامه دهند. درست مانند گیاهان، انقراض حیوانات احتمالاً همزمان با از بین رفتن گیاهان صورت خواهد گرفت و با حیوانات بزرگ‌تر آغاز می شود، سپس حیوانات کوچکتر و جانداران پرنده، سپس دوزیستان، پس از آن خزندگان و در نهایت بی‌مهرگان منقرض خواهند شد.[۸۲] در کتاب «حیات و مرگ سیارهٔ زمین»، پیتر وارد و دونالد ای. برونلی اظهار می‌دارند که برخی حیوانات ممکن است بتوانند در اقیانوس‌ها به زندگی خود ادامه دهند؛ اما سرانجام، حیاتِ «چند سلولی» از بین خواهد رفت.[۸۵] اولین جانداران دریایی منقرض‌شونده ماهی های بزرگ و پس از آن ماهی های کوچک و در نهایت بی مهرگان خواهند بود. آخرین جانوران باقی‌مانده، آنهایی هستند که همچون موریانه‌ها به گیاهان زنده وابسته نیستند یا آنهایی که همچون کرم لوله‌ای بزرگ در نزدیکی چاه گرمابی زندگی می‌کنند.[۷۵] از این زمان به بعد، تنها نوع حیات بر روی کرهٔ زمین، موجودات تک‌یاخته‌ای خواهند بود.
Geology and planetary science ۱ میلیاردالگو:Efn ۲۷٪ ازتودهٔ اقیانوس‌ها به سمت جبهٔ زمین فرو خواهد رفت. اگر چنین پدیده‌ای بدون توقف پیش‌برود، زمانی به تعادل خواهد رسید که تنها ۶۵٪ از آب‌های سطحی بر روی سطح کرهٔ زمین باقی خواهند ماند.[۸۶]
Geology and planetary science ۱٫۱ میلیارد در این مدت، شدتِ نورِ خورشید به میزان ۱۰ درصد، افزایش خواهد یافت و میانگین دمای سطح کرهٔ زمین به حدود الگو:Cvt خواهد رسید. اتمسفر همچون «گلخانه‌ای مرطوب» خواهد شد و آب اقیانوس‌ها تبخیر خواهد شد و به فضا خواهد رفت.[۸۲][۸۷] در نتیجه، تکتونیک صفحه‌ای به‌طور کامل متوقف خواهد شد (اگر تا پیش از این متوقف نشده باشد).الگو:Sfnfa تکه‌های بسیار کوچکی از آب در آب‌گیرها باقی خواهد ماند و امکانِ حیات را اینجا و آنجا و به‌طور پراکنده، به گونه‌هایِ سادهٔ زیستی، خواهد داد.[۸۸][۸۹]
Biology ۱٫۲ میلیارد حداکثر زمان تخمینی که طی آن کلیهٔ گیاهان از بین خواهند رفت، با این فرض که مقادیر اندکی از برخی انواع فتوسنتز، علی‌رغم سطح بسیار پائین دی‌اکسید کربن مقدور خواهد ماند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، افزایش دمای اتمسفر، یک بیوسفر پیچیده را ایجاد می‌کند که از این زمان به بعد، ناپایدار خواهد بود.[۹۰][۹۱][۹۲]
Biology ۱٫۳ میلیارد به دلیل فقدانِ دی‌اکسید کربن، حیاتِ یوکاریوت‌ها متوقف خواهد شد. تنها پروکاریوت‌ها باقی خواهند ماند.[۸۵]
Astronomy and astrophysics ۱٫۶–۱٫۵ میلیارد به‌واسطهٔ افزایشِ شدتِ نورِ خورشید، «کمربند حیاتِ پیرا-ستاره‌ایِ» آن، گسترش خواهد یافت. با افزایش سطح دی‌اکسید کربن در جّوِ مریخ، دمایِ آن، مشابه با دمایِ کرهٔ زمین در «عصر یخبندان» خواهد شد.[۸۵][۹۳]
Astronomy and astrophysics ۴٫۵–۱٫۵ میلیارد شتاب جزر و مدی، کرهٔ ماه را چنان از زمین دور می‌کند که اثرات سودمند تثبیت‌کنندگیِ ماه بر روی «انحراف محوری» زمین، کاهش می‌یابد. در نتیجه، «سرگردانی قطبی حقیقی» در کرهٔ زمین شدت خواهد یافت و حتی دچار بی‌نظمیِ شدید و هرج‌ومرج خواهد گشت و به سبب این انحراف محوری، تغییرات چشمگیری در وضعیت آب و هوایی زمین پدید خواهد آمد.[۹۴]
Biology ۱٫۶ میلیارد حداقل زمان تخمینی برای انقراض کلیهٔ انواع حیاتِ باقی‌مانده تا این زمان؛ که البته تنها محدود به جانداران تک‌یاخته‌ای در زیستگاه‌های کوچک جداافتاده همچون دریاچه‌ها و غارها در ارتفاعات بالاست.[۸۵][۸۲]الگو:Sfnfa
Astronomy and astrophysics کمتر از ۲ میلیارد اولین رویارویی نزدیک کهکشان آندرومدا و کهکشان راه شیری.[۹۵]
Geology and planetary science ۲ میلیارد حداکثر زمان تخمینی که طی آن آب‌های کلیهٔ اقیانوس‌ها بخار خواهند شد؛ در صورتی که فشار جو زمین در اثر چرخه نیتروژن کاهش یابد.[۹۶]
Astronomy and astrophysics ۲٫۵۵ میلیارد دمای سطحی خورشید به حداکثر میزان خود یعنی ۵٬۸۲۰ کلوین می‌رسد. از این زمان به بعد، خورشید شروع به سرد شدن خواهد کرد، اما درخشندگی و نورش بیشتر خواهد شد.[۸۷]
Geology and planetary science ۲٫۸ میلیارد دمایِ سطحی کرهٔ زمین، حتی در قطب‌های شمال و جنوب، به حدود ۴۲۰ کلوین (۱۴۷ درجهٔ سانتی‌گراد بالای صفر) خواهد رسید.[۸۲][۹۷]الگو:Sfnfa
Biology ۲٫۸ میلیارد دیرترین زمان تخمینی که طی آن تمامی جانداران (حتی تک‌یاخته‌ای‌ها) از بین خواهند رفت.[۸۲]الگو:Sfnfa
Geology and planetary science ۴–۳ میلیارد اگر هسته درونی زمین با سرعت فعلیِ الگو:Cvt در سال به رشد خود ادامه دهد، هستهٔ بیرونی کرهٔ زمین، منجمد خواهد شد t[۹۸][۹۹][۱۰۰] چون دیگر «هستهٔ بیرونیِ مایع‌مانندِ» کرهٔ زمین وجود ندارد، «میدان مغناطیسی زمین» هم از بین خواهد رفت[۱۰۱] و ذرات بارداری که از خورشید نشأت می‌گرفتند، از جوِ زمین محو خواهند شد.[۱۰۲]
Astronomy and astrophysics حدود ۳ میلیاردالگو:Efn در حدود ۱ در ۱۰۰٬۰۰۰ احتمال دارد که در اثر پدیدهٔ رویارویی ستاره‌ای، کره زمین از مدار خود خارج و به فضای میان‌ستاره‌ای پرتاب شود. همچنین ۱ در ۳ میلیون احتمال دارد که کره زمین در تلهٔ جاذبهٔ یک ستارهٔ دیگر بیوفتد. اگر این واقعه رخ دهد، با این فرض که این سفر میان‌ستاره‌ای اثری بر حیات روی کره زمین نگذاشته باشد، زندگی در کره زمین تا مدت طولانی‌تری ادامه خواهد داشت.الگو:Sfnfa
Astronomy and astrophysics ۳٫۳ میلیارد ۱ درصد احتمال دارد که در اثر نیروی گرانش مشتری، مدارِ حرکتی سیارهٔ عطارد آنچنان طویل گردید که منجر به برخوردش با سیارهٔ زهره شود. این موضوع، موجب درهم‌ریختگی بخش‌های داخلی منظومهٔ شمسی می‌شود. سناریوهای احتمالی عبارتند از: برخورد عطارد با خورشید، پرتاب شدن عطارد به بیرون منظومهٔ شمسی، یا برخوردش با کرهٔ زمین.[۱۰۳]
Geology and planetary science ۴٫۵–۳٫۵ میلیارد تمامی آب‌های اقیانوس‌ها (اگر پیش از این تبخیر نشده باشند) تا این زمان بخار خواهند شد. اثر گلخانه‌ای که به سبب یک اتمسفر مملو از آب ایجاد خواهد شد، به‌علاوهٔ افزایش درخشندگی خورشید به میزان ۴۰–۳۵٪ کنونی آن، دست به دست هم داده و دمای سطح کره زمین را به حدود الگو:Cvt خواهند رساند که این میزان برای ذوب کردن برخی از انواع سنگ‌ها کافی است.الگو:Sfnfa[۹۶][۱۰۴][۱۰۵] با آنکه این مرحله از آیندهٔ کره زمین را اغلب با شرایط فعلی زهره مقایسه می‌کنند، اما دمای آن موقع زمین در واقع حدود ۲ برابر دمای فعلی زهره است و در چنان دمایی، سطح زمین نیمه مذاب خواهد بود[۱۰۶] حال آنکه سطح کنونی زهره اغلب جامد است. علاوه بر این طی چنین زمانی، دمای زهره به سبب نزدیکی‌اش به خورشید به‌شدت بالا خواهد رفت و دمایش بسیار بیشتر از دمای زمین خواهد بود.
Astronomy and astrophysics ۳٫۶ میلیارد قمر سیارهٔ نپتون، «تریتون»، واردِ «حد روش» خود خواهد شد و پس از فروپاشی، یک حلقه سیاره‌ای مشابه حلقه‌های زحل ایجاد خواهد کرد.[۱۰۷]
Geology and planetary science ۴٫۵ میلیارد مریخ به همان میزان تابش خورشیدی می‌رسد که کره زمین در زمان پیدایش خود، یعنی ۴٫۵ سال پیش از زمان حال، داشت.[۹۳]
Astronomy and astrophysics کمتر از ۵ میلیارد میانگین مدت زمانی که کهکشان آندرومدا با کهکشان راه شیری برخورد خواهد کرد و یک کهکشهان تلفیقی به نام «میلکومِـدئا» ایجاد خواهد شد.[۹۵] این احتمال وجود دارد که کهکشان راه شیری از مکان فعلی خود به بیرون پرتاب شود.[۱۰۸][۱۰۹] آنچه به‌طور قطعی مسلم است، آن است که سیاره‌های منظومهٔ شمسی، طی این فرایندها هیچ آسیبی نخواهند دید.[۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲]
Astronomy and astrophysics ۵٫۴ میلیارد با اتمام هیدروژن در هستهٔ خود، خورشید از منحنیِ «رشته اصلی» خارج و تدریجاً به یک «غول سرخ» مبدل می‌شود.[۱۱۳]
Geology and planetary science ۶٫۵ میلیارد مریخ به همان میزان تابش خورشیدی می‌رسد که کره زمین در حال حاضر دارد و پس از آن دچار همان سرنوشتی می‌شود که در بالا برای زمین شرح داده شد.[۹۳]
Astronomy and astrophysics ۶٫۶ میلیارد خورشید احتمالاً دچار درخش هلیوم خواهد شد و در نتیجه، روشنایی هسته مرکزی آن به اندازهٔ روشنایی تمامی ستارگان موجود در کهکشان راه شیری می‌شود.[۱۱۴]
Astronomy and astrophysics ۷٫۵ میلیارد با افزایش اندازهٔ خورشید، کرهٔ زمین و مریخ دچار پدیدهٔ «قفل کشندی» خواهند شد.[۹۳]
Astronomy and astrophysics ۷٫۵۹ میلیارد کرهٔ زمین و ماه به احتمالِ قوی، در اثر افتادن به داخلِ خورشید (که در حال افزایش اندازه و حجم است) از بین خواهند رفت. در این زمان، خورشید در حال نزدیک‌شدن به بیشینه مرحلهٔ غول سرخی خود است و قطرش نزدیک به ۲۵۶ برابر قطر کنونی‌اش می‌شود.[۱۱۳]الگو:Efn پیش از این برخورد نهایی، ماه واردِ «حد روش» خود خواهد شد و پس از فروپاشی یک حلقه سیاره‌ای بدور زمین ایجاد می‌کند و البته بیشتر خرده‌های آن به روی سطح زمین خواهد افتاد.[۱۱۵]

در این مدت، دمای سطح تیتان (قمر سیارهٔ زُحل) به آن حدی می‌رسد که برای حیات موجودات، لازم و ضروری است.[۱۱۶]

Astronomy and astrophysics ۷٫۹ میلیارد خورشید به مرز غول سرخی خود در نمودار هرتسپرونگ-راسل می‌رسد و قطرش به ۲۵۶ برابر قطر فعلی خواهد رسید.[۱۱۷] در جریان این افزایش اندازه، عطارد و زهره و کرهٔ زمین، همگی از بین خواهند رفت.[۱۱۳]
Astronomy and astrophysics ۸ میلیارد خورشید مبدل به یک کوتوله سفید کربن-اکسیژن می‌شود و حجمش به حدود ۵۴٫۰۵ درصدِ فعلی، می‌رسد.[۱۱۳][۱۱۸][۱۱۹][۱۲۰] اگر کرهٔ زمین در چنین زمانی هنوز باقی باشد، دمای سطح آن همچون سایر سیارات منظومهٔ شمسی به‌سرعت افت می‌کند، چرا که میزان انرژی ساطع‌شده از خورشید خیلی کمتر از میزان کنونی آن است.
Astronomy and astrophysics ۲۲٫۳ میلیارد با در نظر گرفتن فرضیهٔ انرژی تاریک و معادله حالتِ الگو:Var = ۱٫۵-، «مه‌گسست» رخ داده و جهان به پایان خواهد رسید.[۱۲۱][۱۲۲] اگر چگالی انرژی تاریک کمتر از ۱- باشد، انبساط جهان شتاب می‌گیرد و جهان قابل مشاهده کوچکتر می‌شود. حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل از مه‌گسست، خوشه‌های کهکشانی نظیر گروه محلی و گروه سنگ‌تراش از بین رفته‌اند. ۶۰ میلیون سال پیش از مه‌گسست، تمامی کهکشان‌ها، ستاره‌های خود را تدریجاً از حاشیه‌شان از دست داده و ظرف ۴۰ میلیون سال بعدی، به‌کلی فرو می‌پاشند. سه ماه قبل از پایان جهان، ستاره‌ها هیچ‌گونه پیوند گرانشی نخواهند داشت و سیارات به جهان سریعاً متسع‌شونده پرتاب می‌شوند. سه ماه پیش از وقوعِ مه‌گسست، منظومه‌های ستاره‌ای پیوستگی گرانشی خود با یکدیگر را از دست خواهند داد و سیارات از جای خود کنده شده و به سوی جهانِ به‌سرعت منبسط‌شونده پرتاب خواهند کرد. سی دقیقه قبل از خاتمهٔ هستی، سیارات، ستاره‌ها، سیارک‌ها، و حتی ستاره‌های نوترونی، سیاه‌چاله‌ها به اتم تبدیل می‌شوند. الگو:عبارت چپ به راست ثانیه پیش از پایان جهان، اتم‌ها هم از می‌پاشند. هنگامی که مه‌گسست به یکاهای پلانک خود می‌رسد، ریسمان‌های کیهانی و تار و پود فضازمان از هم جدا می‌شود. وقتی تمامی فواصل بی‌نهایت طولانی گردد، گیتی دچار یک «تکینگی مه‌گسست» می‌شود. در حالی که در «تکینگی مه‌رمب»، ماده بی‌نهایت متراکم می‌شود، در «تکینگی مه‌گسست» ماده بی‌نهایت از هم دور و پخش می‌شود.[۱۲۳] با این وجود، مشاهدهٔ سرعتِ حرکتِ خوشه‌های کهکشانی با تلسکوپ فضایی چاندرا، عدد واقعی الگو:Var را در حدود ۰٫۹۹۱- نشان داده و پیش‌بینی می‌کند که مه‌گسست رخ نخواهد داد.[۱۲۴]
Astronomy and astrophysics ۵۰ میلیارد اگر کرهٔ زمین و ماه در این مدت، به‌داخلِ خورشید نیوفتاده و نابود نشده باشند، دچار پدیدهٔ قفل کشندی با یکدیگر خواهند شد و این بدان معناست که فقط، یک وجهِ یکدیگر را خواهند دید.[۱۲۵][۱۲۶] از آن پس، اثراتِ کششیِ خورشید، سبب خواهد شد «تکانه زاویه‌ای» این دو به‌هم بخورد و مدارِ کرهٔ ماه دچارِ زوال شده و چرخش زمین به‌دورِ خودش، شتابِ بیشتری بگیرد.[۱۲۷]
Astronomy and astrophysics ۶۵ میلیارد ماه به دلیل زوالِ مداری، با زمین برخورد خواهد کرد، با این فرض که این دو تا آن زمان توسط خورشیدِ غول سرخ بلعیده نشده باشند.[۱۲۸]
Astronomy and astrophysics ۱۰۰ میلیارد تا ۱ تریلیون (۱۰۱۲) میانگین مدت زمانی که طی آن، حدود ۴۷ کهکشان[۱۲۹] در «گروه محلی» به یکدیگر خواهند پیوست و یک کهکشان بزرگتر ایجاد خواهند کرد.[۷]
Astronomy and astrophysics ۱۵۰–۱۰۰ میلیارد انبساط جهان سبب خواهد شد تمامی کهشکشان‌های آن‌سویِ گروه محلیِ کهکشانِ راه شیری، ماورایِ «افق نور کهکشهانی» واقع شده و دیگر با فناوری کنونی، قابل رصد و ردیابی نباشند.[۱۳۰]
Astronomy and astrophysics ۱۵۰ میلیارد تابش زمینه کیهانی رو به سردی رفته و دمایش از حد کنونی آن نیز که حدود ۲٫۷ کلوین تا ۰٫۳ کلوین است، کمتر خواهد شد و بدین ترتیب، دیگر با فناوری کنونی، قابل رصد و ردیابی نیست.[۱۳۱]
Astronomy and astrophysics ۳۲۵ میلیارد زمان تخمینی که طی آن، انبساط جهان تمام اجرام آسمانی همبسته با نیروی گرانشی را در افق کیهانی خود منزوی می‌کند. در این مرحله، کیهان با ضریبی بیش از ۱۰۰ میلیون منبسط شده‌است و حتی ستارگانِ منفردِ جداافتاده نیز، منزوی و ایزوله خوهند شد.[۱۳۲]
Astronomy and astrophysics ۸۰۰ میلیارد مدت زمانی که در آن تابشِ نور از کهکشان تلفیقیِ «میلکومِـدِئا»، رو به کاهش خواهد گذاشت که علتش، تبدیل غول‌های سرخ به «غول آبی» و گذر از مرحلهٔ «حداکثر درخشندگی» خود است.[۱۳۳]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ (۱ تریلیون) کمترین زمانی که پیش‌بینی می‌شود ستاره‌زایی به دلیل مصرفِ تمامیِ گازهایِ کهکشانیِ موردِ نیاز برای این زایش، پایان یابد.[۷]

انبساط جهان با فرض یک چگالیِ انرژی تاریک ثابت، طول‌موجِ امواجِ مایکروویوِ پس‌زمینهٔ کیهانی را ۱۰۲۹ برابر می‌کند و در نتیجه، از افق نوری کیهانی خارج ساخته و تمامیِ شواهدِ موجود برای «مه‌بانگ» را غیرقابل رصد و ردیابی می‌نماید. با این حال، همچنان می‌توان انبساط جهان را با استفاده از «ستارگان فرا سریع» اثبات و اندازه‌گیری نمود.[۱۳۰]

Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ – ۱۰۱۱الگو:سخ(۱۰۰ میلیارد – ۱ تریلیون) زمان تخمینی برای آنکه با فرض یک مدل «بسته»، جهان طی یک مه‌رمب به پایان برسد. بر حسب آنکه مرحلهٔ انبساط جهان تا چه اندازه طول بکشد، مرحله انقباض جهان دقیقاً برعکس آن رخ خواهد داد.[۱۳۴] ابتدا ابرخوشه‌های کهکشانی به‌هم می‌پیوندند و سپس این به‌هم پیوستن در مورد خوشه‌های کهکشانی و کهکشان‌ها رخ می‌دهد. در نهایت ستاره‌ها آنچنان به هم نزدیک می‌شوند که شروع به برخورد با یکدیگر می‌کنند. با پیشرفت انقباض جهان، دمای تابش زمینه کیهانی به بیش از دمای سطح برخی ستارگان می‌رسد و این بدان معناست که این ستارگان دیگر نمی‌توانند گرمای درونی خود را به بیرون دفع کنند و به آهستگی در درونِ خود می‌پزند تا آنکه سرانجام منفجر شوند. این فرایند در حدود ۵۰۰٬۰۰۰ سال پیش از پایان جهان و با تشکیل ستارگان کوتوله سرخ کم‌جرم، هنگامی که دمای تابش زمینه کیهانی به الگو:Convert برسد، آغاز می‌شود، و سپس با ایجاد ستارگان کلاس کِی، جی، اف، اِی، بی، و سرانجام کلاس اُ در حدود ۱۰۰٬۰۰۰ سال پیش از مه‌رمب دنبال می‌شود. چندین دقیقه پیش از وقوع مه‌رمب، دما آنچنان بالاست که هسته اتم از هم می‌گسلد و ذرات آن به درون سیاه‌چاله‌ها بلعیده می‌شود. سرانجام تمامی سیاه‌چاله‌های عالم هستی به هم پیوسته و یک سیاه‌چالهٔ واحد ایجاد می‌شود که همه مواد عالم هستی را در خود جای داده‌است؛ و سپس شروع به بلعیدن تمام گیتی از جمله خودش می‌نماید.[۱۳۴] پس از آن، این احتمال وجود دارد که مه‌بانگی دیگر رخ داده و یک جهان جدید تشکیل شود. اعمال مشاهده‌شده از انرژی تاریک و شکل فعلی جهان چنین سناریویی را محتمل نمی‌نمایاند. تصور بر آن است که گیتی تخت باشد و به سبب انرژی تاریک، انبساط آن تسریع خواهد شد. اما خواص این انرژی تاریک هنوز نامعلوم است و در نتیجه ممکن است در آینده، انرژی تاریک معکوس گردد.

همچنین امکان دارد گیتی یک «مدل بسته» باشد، اما انحنای آن چنان اندک باشد که ما قادر به تشخیص و اندازه‌گیری آن در فاصله جهان قابل مشاهدهٔ فعلی نباشیم.[۱۳۵]

Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ × ۱٫۰۵الگو:سخ(۱٫۰۵ تریلیون) زمان تخمینی برای انبساط گیتی با ضریبی بیش از ۱۰۲۶، که چگالیِ ذرات را به کمتر از ۱ ذره در حجم «افق کیهانی» می‌رساند. ورای این هنگام، ذرات موادِ غیرمتصلِ بین‌کهکشانی، به‌طور مؤثری از هم جدا افتاده و برخورد میان آنها، دیگر تأثیری بر تکامل آتی جهان نخواهد داشت.[۱۳۶]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ × ۱٫۴ الگو:سخ(۱٫۴ تریلیون) زمان تخمینی که طی آن تابش پس‌زمینه کیهانی به دمای پایه‌ای ۱۰−۳۰ کلوین می‌رسد و دیگر سردتر از این نمی‌شود. این دمای اندک باقیمانده، ناشی از تشعشعات افق کیهانی است که با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد.[۱۳۷]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ × ۲الگو:سخ(۲ تریلیون) زمان تخمینی برای آنکه کلیهٔ اجرامِ آن سوی گروه محلی با یک ضریب بیش از ۱۰۵۳ دچار سرخ‌گَرایی شوند. حتی پُر انرژی‌ترین پرتوهای گاما چنان بسط می‌یابند که طول موج‌شان از طول فیزیکی افق بیشتر می‌شود. زمان برطرف‌شدن این تابش از سن فیزیکی جهان هستی بیشتر خواهد بود.[۱۳۸]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۲ × ۴الگو:سخ(۴ تریلیون) زمان تخمینی برای آنکه ستارهٔ کوتوله سرخ پروکسیما قنطورس، که نزدیک‌ترین ستاره به خورشید با فاصله‌ای در حدود ۴٫۲۵ سال نوری است، رشته اصلی را ترک کرده و به کوتوله سفید مبدل شود.[۱۳۹]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۳الگو:سخ(۱۰ تریلیون) زمان تخمینی برای حداکثر میزان زیست‌پذیری (قابلیت سکونت) در عالم هستی، مگر آنکه زیست‌پذیری اطراف ستاره‌های کم‌جرم، متوقف گردد.[۱۴۰]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۳ × ۱٫۲الگو:سخ(۱۲ تریلیون) زمان تخمینی برای آنکه کوتوله سرخ وی‌بی ۱۰، که تا سال ۲۰۱۶ کم‌جرم‌ترین ستارهٔ رشته اصلی با وزنی در حدود ۰٫۰۷۵ الگو:Solar mass است، تمامی هیدروژن هستهٔ خود را از دست داده و به یک کوتوله سفید مبدل شود.[۱۴۱][۱۴۲]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۳ × ۳الگو:سخ(۳۰ تریلیون) زمان تقریبی برای آنکه ستارگان کهکشان‌هایی که در همسایگی هم قرار دارند، از نزدیکی یکدیگر عبور کنند. هرگاه دو ستاره (یا بقایای ستاره‌ای) از کنار هم عبور کنند، این احتمال وجود دارد که مدار آن‌ها به‌هم بخورد و از مسیرِ همیشگیِ خود منحرف و خارج شوند. به‌طور معمول، هرچه سیاره‌ای به خورشیدِ خود (ستارهٔ مادر خود) نزدیک‌تر باشد، احتمال خارج شدنش از مدار، به سبب اثراتِ جاذبه‌ای آن ستارهٔ مادر، کمتر است.[۱۴۳]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۴الگو:سخ(۱۰۰ تریلیون) بیشینه زمانِ تخمینی برای پایان یافتنِ ستاره‌زایی در گیتی.[۷] در این زمان، «عصر ستاره‌زایی» خاتمه می‌یابد و جهان وارد «عصر زوال» می‌گردد و دیگر «هیدروژنِ آزاد» برای ساخت ستارگان جدید وجود ندارد و ستارگانِ موجود نیز، سوخت خود را تمام می‌کنند و رو به نابودی می‌روند.[۳] تا این زمان جهان هستی با ضریبی در حدود ۱۰۲۵۵۴ منبسط شده است.[۱۳۲]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۴ × ۱٫۲–۱٫۱الگو:سخ(۱۱۰ تا ۱۲۰ تریلیون) مدت زمانی که طی آن، تمام ستارگانِ گیتی، سوخت خود را مصرف کرده‌اند (پُرعمرترین ستارگان، یعنی غول‌های سرخِ کم‌جرم، طول عمری در حدود ۲۰–۱۰ تریلیون سال دارند).[۷] پس از این زمان، آنچه باقی می‌ماند عبارت است از بقایای ستاره‌ای (کوتوله‌های سفید، ستارگان نوترونی و سیاهچاله‌های ستاره‌وار). کوتوله‌های قهوه‌ای نیز باقی می‌مانند.

برخورد مابین کوتوله‌های قهوه‌ای موجب ساختِ تعدادِ اندکی غول سرخ خواهد شد. به‌طورِ متوسط، حدود ۱۰۰ ستاره در کهکشان، خواهد درخشید. برخوردِ بقایای ستاره‌ای موجب بوجودآمدنِ گاه‌به‌گاهِ ابرنواختر خواهد شد.[۷]

Astronomy and astrophysics ۱۰۱۵الگو:سخ(۱ کوادریلیون) زمان تخمینی برای آنکه عبورِ ستارگان از نزدیکی هم، موجب گسیختگیِ مدار حرکتِ سیاراتِ منظومه‌ای (از جمله منظومه شمسی) شود.[۷]

در این زمان، خورشید آنچنان سرد شده‌است که دمایش به ۵ درجه بالای صفر مطلق (الگو:عبارت چپ به راست سانتی‌گراد) رسیده‌است.[۱۴۴]

Astronomy and astrophysics الگو:عبارت چپ به راست الگو:سخ(۱۰ تا ۱۰۰ کوئینتیلیون) مدت زمان تقریبی که در آن ۹۹٪-۹۰٪ کوتوله‌های قهوه‌ای و بقایای ستاره‌ای (از جمله خورشید) از کهشکشانِ منظومهٔ شمسی به بیرون پرتاب خواهند شد. توضیح آنکه، وقتی دو جرمِ آسمانی از کنار هم عبور می‌کنند، نوعی مبادلهٔ انرژیِ مداری، بین آن‌ها رخ داده و آن‌هایی که جرم کمتری دارند، انرژی دریافت می‌کنند. وقتی این عبور کردن‌ها از نزدیکی هم، تکرار شود، اجرامی که جرم کمتری دارند، آن اندازه انرژی دریافت می‌کنند که آن‌ها را به بیرون از کهکشان پرتاب کند. این پدیده سبب می‌شود که یک کهکشان، در نهایت، تمام کوتوله‌های قهوه‌ای و بقایای ستاره‌ای درونِ خود را به بیرون پرتاب کند.[۷][۱۴۵]
Astronomy and astrophysics ۱۰۲۰الگو:سخ(۱۰۰ کوئینتیلیون) مدت زمانِ تخمینی که طی آن، زمین به سبب زوالِ مداریِ ناشی از تابشِ موج گرانشی، با خورشید که اینک به یک کوتوله سیاه مبدل گشته، تصادم و برخورد خواهد کرد،[۱۴۶] مشروط بر آنکه، پیشتر از این، کرهٔ زمین به دلیل نیروهایِ گرانشیِ سایر اجرامِ آسمانی، از محور خود خارج نشده یا در اثر افزایش حجم خورشید، توسط آن بلعیده نشده باشد.[۱۴۶]
Astronomy and astrophysics ۱۰۲۳ (۱۰۰ سکستیلیون) در این بازه زمانی، بیشتر بقایای ستارگان و سایر اجرام آسمانی از بقایای خوشهٔ کهکشانی خود به بیرون پرت می‌شوند.[۱۴۷]
Astronomy and astrophysics ۱۰۳۰ مدت زمانی که لازم است، تا آن معدود ستاره‌هایی که از کهکشان‌هایشان به بیرون پرتاب نشده‌اند (حدود ۱۰٪-۱٪ ستارگان)، به‌داخلِ سیاه‌چاله کلان‌جرم مرکز کهکشان‌شان سقوط کنند. در این زمان و به سبب موج گرانشی، ستارگان دوگانه به روی یکدیگر و سیاره‌ها به روی ستارگان مربوطه، سقوط خواهند کرد و تنها اجرامِ آسمانیِ منفرد و تک‌افتاده (کوتوله‌های قهوه‌ای، بقایای ستاره‌ای، سیارات پرتاب‌شده به بیرون و سیاه‌چاله‌ها) در گیتی باقی خواهد ماند.[۷]
Particle physics ۱۰۳۶ × ۲ (۲ آندیسیلیون) مدت زمانی که لازم است تا تمام ذرات هسته‌ای موجود در گیتی تجزیه شده و از بین برود؛ با فرض آنکه کوتاه‌ترین زمانِ لازم برای واپاشی پروتون، یعنی (۱۰۳۳ × ۸٫۲ سال) را در نظر بگیریم.[۱۴۸][۱۴۹]الگو:Efn
Particle physics ۱۰۳۶–۱۰۳۸ (۱ تا ۱۰۰ آندیسیلیون) زمان تخمینی برای متلاشی شدن تمام سیارات و اجرامی که جرم ستاره‌ای دارند و تا آن زمان باقی‌مانده‌اند؛ از جمله خورشید. این در صورت است که واپاشی پروتون قابل انجام باشد.[۷]
Particle physics ۱۰۴۳ × ۳ (۳۰ تری‌دیسیلیون) مدت زمانی که لازم است تا تمام ذرات هسته‌ای موجود در گیتی تجزیه شده و از بین برود؛ با فرض آنکه بلندترین زمانِ لازم برای واپاشی پروتون، یعنی (۱۰۴۱ سال) را در نظر بگیریم،[۷] و مشروط بر آنکه فرض کنیم «مه‌بانگ» منجر به «تورم کیهانی» شده و دقیقاً همان فرایندی که منجر بر غلبهٔ تعداد «باریون» بر «آنتی-باریون» شد، همان نیز موجب تجزیهٔ پروتون شود.[۱۴۹]الگو:Efn در این هنگام، اگر واقعاً پروتون‌ها تجزیه شوند، «عصر سیاه‌چاله‌ها» آغاز خواهد شد، دوره‌ای که فقط سیاه‌چاله‌ها، در کیهان باقی‌مانده‌است و هیچ چیز دیگری نیست.[۳][۷]
Particle physics ۱۰۵۰ × ۳٫۱۴ (۳۱۴ کوئیندیسیلیون) زمان تخمینی برای آنکه یک ریزسیاه‌چاله با جرمی به اندازهٔ کرهٔ زمین در اثر تابش هاوکینگ به ذرات زیراتمی تجزیهٔ شود.[۱۵۰]
Particle physics ۱۰۵۴ × ۱٫۵۹ زمان تخمینی برای آنکه یک ریزسیاه‌چاله با شعاع شوارتزشیلد ۶ اینچ و جرمی در حدود ۱۷٫۲ جرم زمین در اثر تابش هاوکینگ تجزیه شود.[۱۵۰]
Particle physics ۱۰۵۵ × ۵٫۶۲ زمان تخمینی برای آنکه یک ریزسیاه‌چاله با شعاع شوارتزشیلد ۰٫۵ متر و جرمی در حدود ۵۶٫۴ جرم زمین در اثر تابش هاوکینگ تجزیه شود.[۱۵۰]
Particle physics ۱۰۶۵ (۱۰۰ ویجینتیلیون) اگر فرض کنیم که پروتون‌ها تجزیه و دچار زوال نگردند، مدتِ زمانِ تقریبی‌ای که لازم است تا سنگ‌ها، اتم‌ها و مولکول‌هایشان را از طریق تونل‌زنی کوانتومی بازآرایی کنند. در این هنگام، بدنهٔ ناهمبسته و گسستهٔ «ماده»، «رفتاری همچون مایع» خواهد داشت و به سبب واپخش و گرانش، به شکل یک کرهٔ نرم در خواهد آمد.[۱۴۶]
Particle physics ۱۰۶۷ × ۱٫۱۶ (۱۱٫۶ آن‌ویجینتیلیون) مدت زمانی که لازم است تا یک سیاه‌چاله با جرمی معادل ۱ جرم خورشیدی، در اثر پدیدهٔ تابش هاوکینگ تجزیه شده و به ذرات بنیادی مبدل گردد.[۱۵۰]
Particle physics ۱۰۷۷ × ۱٫۱۷ زمان تخمینی برای آنکه یک ریزسیاه‌چاله به اندازهٔ کرهٔ زمین با جرم خورشیدی ۲۱۶۰ در اثر تابش هاوکینگ به ذرات زیراتمی تجزیهٔ شود.[۱۵۰]
Particle physics الگو:عبارت چپ به راست (۱۵٫۴ –۱۴۱ ناوِم‌ویجینتیلیون) مدت زمانی که لازم است تا سیاه‌چاله کلان‌جرمی که در اثر ادغام کمان ای* و خوشه ستاره‌ای پی۲ در مرکز کهکشان آندرومدا طی برخورد راه شیری و آندرومدا به‌وجود آمده است[۱۵۱] در اثر تابش هاوکینگ تجزیه شده و از بین برود،[۱۵۰] مشروط بر آنکه هیچ «ماده» اضافی تولید نشود و با سیاهچاله‌های دیگر نیز ادغام نگردد - اگرچه به احتمال زیاد این سیاهچاله عظیم با دیگر سیاهچاله‌های پرجرم دیگر در طول فروپاشی گرانشی و تبدیل میلکومدا/میلکدرومامدا ادغام می‌شود.[۱۵۲] این سیاه‌چاله کلان‌جرم احتمالاً آخرین چیزی از دو کهکشان باشد که ناپدید شده و همچنین آخرین شاهد وجود آنها باشد.
Particle physics ۱۰۹۹ × ۳٫۳۴ زمان تخمینی برای آنکه سیاه‌چاله کلان‌جرم تی‌اوان ۶۱۸, که تا سال ۲۰۱۸ میلادی، بزرگترین سیاه‌چالهٔ شناخته شدهٔ گیتی با جرمی معادل ۶۶ میلیارد جرم خورشیدی است، در اثر «تابش هاوکینگ» از هم بپاشد[۱۵۰] با این فرض که تکانه زاویه‌ای آن صفر باشد (هیچ‌گونه چرخشی نداشته باشد).
Particle physics الگو:عبارت چپ به راست مدت زمانی که لازم است تا اَبَـرسیاه‌چاله‌هایی با جرم در حدود ۱۰۰ تریلیون (الگو:عبارت چپ به راست) جرم خورشیدی که پیش‌بینی می‌گردد طی رمبش گرانشی ابرخوشه‌های کهکشانی ایجاد شده باشند،[۱۵۳] در اثر «تابش هاوکینگ» از هم بپاشند.[۱۵۰] در این زمان، «عصر سیاه‌چاله‌ها» به پایان می‌رسد. پس از این زمان، اگر پروتون‌ها واقعاً دچار واپاشی شوند، گیتی وارد «عصر تاریکی» می‌شود که در آن تمامیِ اجسام، به ذرات زیراتمی تجزیه شده و تدریجاً انرژیِ درونی خود را از دست داده و طی پدیدهٔ «مرگ گرمای کیهان» به پائین‌ترین و آخرین سطح انرژی خود می‌رسند.[۳][۷]
Particle physics ۱۰۱۶۱ تخمین سال ۲۰۱۸ از طول عمر حیات «مدل استاندارد» پیش از آنکه خلاء کاذب در هم فرو ریزد؛ بازهٔ اطمینان ۹۵٪ برای این تخمین، چیزی میان ۱۰۶۵ تا ۱۰۱۳۸۳ سال است که علت آن، عدم اطلاع قطعی از بیشینه جرم کوارک است.[۱۵۴]
Particle physics ۱۰۲۰۰ بیشینه زمانی که در آن تمامِ ذرات هسته‌ای در عالمِ هستی، تجزیه خواهند شد. اگر این تجزیه، از طریق مکانسیم یادشده نباشد، از طریق یکی از چند مکانیسم مختلفی که دانشِ «فیزیک ذرات» مدرن پیش‌بینی کرده (فرآیندهای غیرحفاظتی باریون مرتبه بالا، سیاه‌چاله‌های مجازی، سفالرون و غیره)، ظرف ۱۰۴۶ تا ۱۰۲۰۰ رخ خواهد داد.[۷]
Astronomy and astrophysics الگو:عبارت چپ به راست زمان تخمینی برای آنکه کوتوله‌های سیاه با جرم خورشیدی ۱٫۲ یا بیشتر در نتیجهٔ همجوشی آهسته سیلیسیم-نیکل-آهن دچار ابرنواختر شود، چرا که کسر الکترونی رو به کاهش، حد چاندراسخار کوتوله‌های سیاه را کاهش می‌دهد، با فرض اینکه پروتون‌ها تجزیه نشوند.[۱۵۵]
Astronomy and astrophysics ۱۰۱۵۰۰ اگر فرض کنیم که پروتون‌ها دچار واپاشی نشوند، مدت زمانی که طول می‌کشد تا تمام موادِ باریونی، یا به‌هم پیوسته و آهن-۵۶ را پدیدآورند، یا آنکه از یکی از عناصرِ با جرمِ بالاتر، تجزیه شده و آهن-۵۶ را بسازند.[۱۴۶] (ستاره آهنی را ببینید)
Particle physics 101026الگو:Efnالگو:Efn تخمین محافظه‌کارانه برای مدت زمان لازم جهت آنکه تمامِ ستارگان آهنی در اثر فرایند «تونل‌زنی کوانتومی» به سیاه‌چاله مبدل گردند، مشروط بر آنکه «واپاشی پروتون» رخ نداده باشد یا سیاه‌چالهٔ مجازی ایجاد نشده باشد.[۱۴۶] در چنین زمان طولانی و وسیعی، حتی «ستاره‌های آهنیِ» بسیار پایدار هم از طریق فرایندِ تونل‌زنی کوانتومی تجزیه خواهند شد. نخست، ستاره‌های آهنی‌ای که جرم کافی دارند، از طریقِ این فرایند، به ستارگان نوترونی مبدل می‌شوند [منظور از «جرم کافی» چیزی مابین ۰٫۲ جرم خورشیدی و حد چاندراسخار است؛ چرا که وقتی جرم ستارگان آهنی ۰٫۲ جرم خورشیدی یا کمتر باشد (ستارگان نوترونی که در حدود ۰٫۲ جرم خورشیدی، جرم داشته باشند، پایدار هستند)، از نظر انرژی در حد مطلوبی قرار دارند و از طریق تونل‌زنی کوانتومی تجزیه نخواهند شد[۱۵۶]]؛ سپس ستارگان نوترونی و تمام «ستاره‌های آهنی» باقی‌مانده که سنگین‌تر از حد چاندراسخار باشند، از طریقِ همین فرایند، به سوی «سیاه‌چاله‌شدن» فرو می‌ریزند. تبدیل سیاه‌چاله‌های حاصله، به ذراتِ زیراتمی، (فرایندی که در حدود ۱۰۱۰۰ سال طول می‌کشد) و همچنین گُذار به مرحله عصر تاریکی در این بازهٔ زمانی، به سانِ «یک لحظه کوتاه» یا «یک آن» است.
Particle physics 101050الگو:Efnالگو:Efnالگو:Efn زمان تخمینی برای آفرینش یک «مغز بولتسمان» از طریق کاهشِ ناگهانی آنتروپی[۹]
Particle physics 101076الگو:Efn زمان تخمینی برای آنکه، تمام اجسامِ عالم، به‌داخلِ سیاه‌چاله‌ها فرو بریزند، مشروط بر آنکه واپاشی پروتون رخ نداده باشد یا «سیاه‌چاله مجازی» ایجاد نشده باشد،[۱۴۶] که باز در این بازهٔ زمانی، در «لحظه‌ای» به ذرات زیراتمی تبخیر و مبدل خواهند شد.

این بیشینه زمان تخمینی ممکن برای آغاز عصر سیاه‌چاله‌ها (و متعاقباً عصر تاریکی) است. بعد از این زمان، به‌طور یقین گیتی دیگر مادهٔ باریونی نخواهد داشت و جهان در وضعیت خلاء تقریباً مطلق (احتمالاً به‌همراه خلاء کاذب) قرار خواهد داشت که ویژگی «جهان در عصر تاریکی» است، تا آنکه به مرحلهٔ مرگ گرمای کیهان برسد؛ با این فرض که، مرگ گرمای کیهان پیشتر از این به وقوع نپیوسته باشد.

Particle physics 1010120الگو:Efn بیشینه زمان تخمینی برای آنکه عالمِ هستی، به آخرین (پائین‌ترین) سطحِ انرژی خود برسد، حتی اگر «خلاء کاذب» وجود داشته باشد.[۹]
Particle physics 10101056الگو:Efnالگو:Efn حوالی چنین بازهٔ زمانی دور و بزرگی، پدیدهٔ تونل‌زنی کوانتومی در تکه‌های تک‌افتادهٔ جهان تهی از همه چیز، شروع به ایجاد وقایع تورم‌زای جدیدی خواهد نمود که به یک مه‌بانگ جدید خواهد انجامید و جهانی نوین زاده خواهد شد.[۱۵۷]

از آنجایی که تعداد حالات ممکن برای ترکیب کلیهٔ ذرات زیراتمی در جهان قابل مشاهده در حدود 1010115 است،[۱۵۸][۱۵۹] (عددی که اگر در 10101056 ضرب شود، در اثر خطای گردکردن ناپدید می‌شود)، همین مدت زمان لازم است تا یک «مه‌بانگِ تونل کوانتمی‌زده و دارای نوسان کوانتومی»، یک جهانِ جدید، عیناً مشابه با جهان فعلی ما ایجاد کند؛ مشروط بر آنکه تمامی جهان‌های نوین خلق‌شده دست‌کم‌تعداد ذرات زیراتمی مشابهی داشته باشند و از قوانین فیزیکی درون پهنهٔ نظریه ریسمان که توسط این نظریه پیش‌بینی شده‌است، پیروی نمایند.[۱۶۰]

آیندهٔ بشریت

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
technology and culture ۱۰٬۰۰۰ محتمل‌ترین زمانی که طی آن و طبق محاسباتِ فرانک دریک در معادله دریک، عمر «تمدن تکنولوژیک» بشر به‌سر خواهد آمد.[۱۶۱]
Biology ۱۰٬۰۰۰ اگر پدیدهٔ جهانی شدن منجر به‌آمیزش تصادفی نژادهای گوناگون با یکدیگر گردد، دیگر گوناگونی ژنتیکی انسان‌ها قابل تشخیص نخواهد بود، چرا که «اندازه مؤثر جمعیت» مساوی با «اندازه واقعی جمعیت» خواهد شد.[۱۶۲]
Mathematics ۱۰٬۰۰۰ بر اساس استدلال‌های بحث برانگیزِ براندون کارتر در «نظریهٔ روز رستاخیز»، به احتمال ۹۵ درصد، نسل بشر تا این تاریخ منقرض خواهد شد. «نظریهٔ روز رستاخیز» می‌گوید نیمی از جمعیت کلی بشرِ مخلوق، تا این زمان زاده شده‌اند.[۱۶۳]
technology and culture ۲۰٬۰۰۰ بر اساس «مطالعات سیر تکامل زبان‌های مختلف» که توسط «موریس سووِیدش» انجام شد، زبان‌های گوناگون، فقط یک واژه از ۱۰۰ واژه اصلی خود را در «فهرست سووِدیش» و در مقایسه با وضعیت فعلیِ خود، حفظ خواهند کرد.[۱۶۴]
Geology and planetary science ۱۰۰٬۰۰۰+ مدت زمان مورد نیاز برای زمین‌سازی مریخ با جوی حاوی اکسیژن کافی، برای زندگیِ بشر و تنها با استفاده از گیاهان و نور مؤثر خورشید با آن شرایطی که امروزه در بیوسفر کرهٔ زمین وجود دارد.[۱۶۵]
Technology and culture ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۱ میلیون کمترین زمانی تخمینی برای آنکه بشریت بتواند در کهکشان ۱۰۰٬۰۰۰ سال نوری‌مان، سکنی گزیند، مشروط بر آنکه بتواند تمامی انواعِ انرژیِ قابل‌استفاده را به خدمت بگیرد و همچنین، بتواند با سرعتی در حدود ۱۰ درصد سرعت نور حرکت کند.[۱۶۶]
Biology ۲ میلیون گونه‌های جانوری مهره‌دار که در این مدت زمان دچار جدایی ژنتیکی بوده باشند، «گونه‌زایی ناهم‌بوم» پدید خواهند آورد.[۱۶۷] «جیمز و. ولنتاین» که یک دانشمند برجستهٔ «زیست‌شناسی تکامل» است، پیش‌بینی می‌کند، اگر تا آن هنگام، بشر در اجتماعات کاملاً مجزا و دور از هم زندگی کنند؛ کهکشان، شاهد یک «تکامل تشعشعی» در بشر خواهد بود که شکل ظاهری و توان سازگاری آن‌ها با محیط‌شان، چنان گوناگون و متفاوت‌ازهم خواهد بود که موجب بهت و شگفتی بسیار، خواهد شد.[۱۶۸] (این موضوع، بخشی از فرایند طبیعی تمام جمعیت‌های جدا اُفتاده و دور از هم است و ارتباطی به تغییراتِ عمدی بشر در ژن‌ها از طریقِ مهندسی ژنتیک ندارد).
Mathematics ۷٫۸ میلیون بر اساس محاسبات «جان ریچارد گات» در «نظریهٔ روز رستاخیز»، به احتمال ۹۵ درصد، نسل بشر تا این تاریخ منقرض خواهد شد.[۱۶۹]
technology and culture ۱۰۰ میلیون بیشینه طول عمر «تمدن تکنولوژیک» بشر، بر اساس محاسبات فرانک دریک در معادلهٔ دریک.[۱۷۰]
Astronomy and astrophysics ۱ میلیارد زمان تخمینی برای آنکه بشر با یک پروژهٔ مهندسی‌فضا، بتواند مدار حرکتی کرهٔ زمین به دور خورشید را تغییر دهد، تا به‌نحوی، شدت‌یافتن نور و گرمای خورشید و تغییر کمربند حیات را جبران کند. اینکار از طریق کمک گرانشی سیارک‌ها انجام خواهد شد.[۱۷۱][۱۷۲]

فضاپیماها و اکتشافات فضایی

تا به امروز، ۵ سفینهٔ فضایی (وویجر ۱، وویجر ۲، پایونیر ۱۰، پایونیر ۱۱ و نیو هورایزنز) در مسیری قرار دارند که آن‌ها را از منظومهٔ شمسی خارج و به محیط میان‌ستاره‌ای هدایت می‌کند. با فرضِ عدمِ یک برخوردِ نامحتمل با سایر اجرام آسمانی، سفر آن‌ها تا بی‌نهایت ادامه خواهد داشت.[۱۷۳]

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Astronomy and astrophysics ۱۰۰۰ ماهوارهٔ هسته‌ای اِسنپ-۱۰ای، که در سال ۱۹۶۵ به فضا پرتاب و در مداری با فاصلهٔ الگو:Cvt از سطحِ زمین قرار گرفت، به زمین بازخواهد گشت.[۱۷۴][۱۷۵]
Astronomy and astrophysics ۱۶٬۹۰۰ وویجر ۱ از فاصلهٔ ۳٫۵ سال نوری پروکسیما قنطورس عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۱۸٬۵۰۰ پایونیر ۱۱ از فاصلهٔ ۳٫۴ سال نوری آلفا قنطورس عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۲۰٬۳۰۰ وویجر ۲ از فاصلهٔ ۲٫۹ سال نوری آلفا قنطورس عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۲۵٬۰۰۰ پیام آرسیبو، که در تاریخ ۱۶ نوامبر ۱۹۷۴ به فضا مخابره شد، به مقصد نهایی خود، یعنی خوشه ستاره‌ای مسیه ۱۳ خواهد رسید.[۱۷۷] این تنها پیغامِ رادیوییِ بین‌ستاره‌ای بود که بشر به چنان فاصلهٔ دوری از کهکشان مخابره نمود. زمانی که پیغام به این خوشه ستاره‌ای برسد، این خوشه حدود ۲۴ سال نوری، تغییر مکان داده‌است، اما چون این خوشه ستاره‌ای حدود ۱۶۸ سال نوری قطر دارد، باز می‌توان گفت که پیغام، به مقصد رسیده‌است.[۱۷۸] هرگونه پاسخ احتمالی به دست‌کم ۲۵٬۰۰۰ سال دیگر نیاز دارد تا به دست بشر برسد (با این فرض که امکان برقراری ارتباط با سرعتی بیش از نور فراهم باشد).
Astronomy and astrophysics ۳۳٬۸۰۰ پایونیر ۱۰ از فاصله ۳٫۴ سال نوری ستارهٔ راس ۲۴۸ می‌گذرد.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۳۴٬۴۰۰ پایونیر ۱۰ از فاصله ۳٫۴ سال نوری ستارهٔ آلفا قنطورس می‌گذرد.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۴۲٬۲۰۰ وویجر ۲ از فاصله ۱٫۷ سال نوری ستارهٔ راس ۲۴۸ عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۴۴٬۱۰۰ وویجر ۱ از فاصله ۱٫۸ سال نوری ستارهٔ گلیزه ۴۴۵ عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۴۶٬۶۰۰ پایونیر ۱۱ از فاصله ۱٫۹ سال نوری ستارهٔ گلیزه ۴۴۵ عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۵۰٬۰۰۰ کپسول زمان کئو، اگر روزی به فضا پرتاب شود، پس از این مدت‌زمان، دوباره به جو کرهٔ زمین باز خواهد گشت و به‌دستِ نسل‌های آتیِ بشر خواهد افتاد.[۱۷۹]
Astronomy and astrophysics ۹۰٬۳۰۰ پایونیر ۱۰ از فاصله ۰٫۷۶ سال نوری ستارهٔ اچ‌آی‌پی ۱۱۷۵۹۵ عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۳۰۶٬۱۰۰ وویجر ۱ از فاصله ۱ سال نوری ستارهٔ «تی‌وای‌سی ۱-۵۲-۳۱۳۵» عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۴۹۲٬۳۰۰ وویجر ۱ از فاصله ۱٫۳ سال نوری ستارهٔ اچ‌دی ۵۲۴۵۶ عبور می‌کند.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۱٫۲ میلیون پایونیر ۱۱ به فاصلهٔ ۳ سال نوری دلتا سپر می‌رسد.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۱٫۳ میلیون پایونیر ۱۰ به فاصلهٔ ۱٫۵ سال نوری ستارهٔ «اچ‌دی ۵۲۴۵۶» می‌رسد.[۱۷۶]
Astronomy and astrophysics ۲ میلیون پایونیر ۱۰ از نزدیکی ستارهٔ دبران (که درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی گاو است) عبور خواهد کرد.[۱۸۰]
Astronomy and astrophysics ۴ میلیون پایونیر ۱۱ از نزدیکی یکی از ستارگان صورت فلکی عقاب عبور می‌کند.[۱۸۰]
Astronomy and astrophysics ۸ میلیون عمر تخمینی لوح پایونیر که حاوی پیغام بشر به موجودات فرازمینی است. پس از این مدت، اطلاعات ثبت شده بر روی آن طی فرآیندهای بین‌ستاره‌ای ناشناخته دچار فرسایش شده و دیگر قابل بازیافت نخواهد بود.[۱۸۱]

مدار حرکتی ماهواره‌های تحقیقاتی «لِـیجیوس»[۱۸۲] تحلیل رفته و این ماهواره‌ها وارد جو زمین شده، و تمامی اطلاعات به‌دست آمده تا آن زمان را، به انضمام نقشهٔ دقیقی از قاره‌ها در همان دوران، به نسل آینده بشر منتقل خواهد کرد.[۱۸۳]

Astronomy and astrophysics ۱ میلیارد عمر تقریبی ۲ صفحه طلایی وویجر که حاوی پیام بشر به موجودات هوشمند فضایی است. پس از این مدت، دیگر اطلاعات این دو صفحهٔ طلایی، قابل بازیافت نخواهد بود.[۱۸۴]
Astronomy and astrophysics ۱۰۲۰ (۱۰۰ کوئینتیلیون) زمان تخمینی برای آنکه فضاپیماهای پایونیر و وویجر با یک ستاره یا بقایای ستاره‌ای برخورد کند.[۱۷۶]

پروژه‌های تکنولوژیک

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
technology and culture سالِ ۳۱۸۳ د.م پروژهٔ ساخت هرم زمان، که یک اثر هنری عمومی در شهر ومدینگ آلمان در این سال به پایان خواهد رسید.[۱۸۵]
technology and culture ۲٬۰۰۰ حداکثر طول عمر داده‌های ذخیره‌شده بر روی ریزفیلم‌ها در بایگانی جهانی شمالگان، اگر در شرایط بهینه ذخیره شود؛ این بایگانی حاوی کُد پروژه‌های متن‌باز گیت‌هاب و سایر داده‌های پراهمیت تاریخی است.[۱۸۶]
technology and culture سالِ ۶۹۳۹ د.م کپسول‌های زمان وستینگ‌هاوس که در سال‌های ۱۹۳۹ و میلادی ۱۹۶۴ ساخته شد، در این سال سرانجام باز خواهند شد.[۱۸۷]
technology and culture سالِ ۶۹۷۰ د.م آخرین کپسولِ زمان اکسپو ۷۰ که در سال ۱۹۷۰ ساخته شد و در زیر قلعه اوساکا مدفون است، در این سال باز خواهد شد.[۱۸۸]
technology and culture ۲۸ مه ۸۱۱۳ د.م درِ اتاقک دخمهٔ تمدن که یک کپسول زمان است و در دانشگاه اگلتروپ واقع در بروک هاون، جورجیا قرار دارد، در این سال باز خواهد شد. درِ این اتاقک پیش از جنگ جهانی دوم مهر و موم شد.[۱۸۹][۱۹۰]
technology and culture ۱۰٬۰۰۰ عمر تعیین‌شده برای پروژه‌های «بنیاد لانگ ناو»؛ از جمله یک ساعت ۱۰٫۰۰۰ ساله به نام «ساعت لانگ ناو»، «پروژه رُزه‌تا» و پروژه «لانگ بِت».[۱۹۱]

عمر تقریبی لوح آنالوگ «اچ‌دی- رُزه‌تا»، که یک وسیلهٔ نگارش و ثبت اطلاعات توسط باریکه یونی متمرکز بر روی صفحهٔ ای از جنس نیکل است و فناوری مربوط به آن نخست در آزمایشگاه ملی لس آلاموس شکل گرفت و سپس به تولید انبوه رسیده و در دسترس عموم قرار گرفت. (پروژه رُزه‌تا نیز نام خود را از این فناوری گرفته‌است).

Biology ۱۰٬۰۰۰ عمر تعیین‌شده برای خزانه جهانی بذر سوالبارد در نروژ.[۱۹۲]
technology and culture ۱۴ سپتامبر ۳۰٬۸۲۸ د.م بیشینهٔ «ساعت سیستمی» در سیستم‌عامل ویندوزهای ۶۴ بیتی ان‌تی‌اف‌اس.[۱۹۳]
technology and culture ۱۴ سپتامبر ۲۷۵٬۷۶۰ د.م بیشینهٔ «ساعت سیستمی» در زبان‌های برنامه‌نویسی جاوااسکریپت.[۱۹۴]
technology and culture ۱ میلیون عمر تقریبی «مموری آو من‌کایند» (ام.اُ.ام) که یک مخزن و انبار در معدن نمک هال‌اشتات در کشور اتریش است و در آن اطلاعاتی بر روی الواح رُسی و سفالینه‌های لعابدار سخت نگهداری می‌شود.[۱۹۵]
technology and culture ۱ میلیون عمر تعیین‌شده پروژهٔ «هیومن داکیومنت» (اسناد و مدارک بشری) که توسط دانشگاه توئنته در هلند ایجاد و راه‌اندازی شد.[۱۹۶]
technology and culture سالِ ۲۹۲٬۲۷۸٬۹۹۴ د.م الگو:سخ (۲۹۲ میلیون) سرریزی عددی در سیستم زمانی، در برنامه‌های کامپیوتری که با جاوا کار می‌کنند.[۱۹۷]
technology and culture ۱ میلیارد عمر تخمینی ابزارهای «ثبت اطلاعات نانوشاتل» که از نانوذرات آهنی به عنوان «سوئیچ‌های ملکولی» در درون یک نانولوله کربنی استفاده می‌شود و توسط محققان دانشگاه برکلی ابداع شد.[۱۹۸]
technology and culture ۲۹۲٬۲۷۷٬۰۲۶٬۵۹۶ د. مالگو:سخ(۲۹۲ میلیارد) سرریز عددی در «ساعت سیستمی» در سامانه‌های یونیکس ۶۴ بیتی.[۱۹۹]
technology and culture الگو:Valالگو:Val الگو:سخ (۳۰ کوئینتیلیون تا ۳ سکستیلیون) عمر تخمینی «سوپرمن مموری کریستال» در دمای ثابت ۳۰ درجه سانتی‌گراد که وسیله‌ای برای ذخیره اطلاعات است و در آن، از روش ثبت نانوساختارهای قلمکاری شده با لیزر فمتوثانیه بر روی شیشهٔ نانو استفاده شده‌است و فناوری آن نخستین بار در دانشگاه ساوت‌همپتون ابداع شد.[۲۰۰][۲۰۱]

مواد یا سازه‌های ساخت بشر

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Geology and planetary science ۵۰٬۰۰۰ ماندگاریِ تخمینیِ تترافلورومتان در جو کرهٔ زمین، که طولانی‌ترین عمر را در میان گازهای گلخانه‌ای دارد.[۲۰۲]
Geology and planetary science ۱ میلیون این مدت زمان لازم است تا مواد شیشه‌ای موجود در محیط زیست ما، تجزیه شود.[۲۰۳]

مجسمه‌هایی که در اماکن عمومی نصب شده‌اند و جنس‌شان از گرانیت است، با فرض فرسایشی در حدود ۱ واحد بابنوف (۱ میلی‌متر در ۱۰۰۰ سال) و در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی معتدل، حدود ۱ متر فرسایش خواهند یافت.[۲۰۴]

در صورتی که هیچ‌گونه مرمتی انجام نشود، هرم بزرگ جیزه آنچنان فرسوده خواهد شد که دیگر قابل تشخیص نخواهد بود.[۲۰۵]

بر روی کره ماه، ردپای نیل آرمسترانگ - همان «گامی کوچک، برای انسان» - که در مکانی موسوم به «پایگاه آرامش» روی سطح ماه بجا مانده‌است و همچنین ردِ پایِ ۱۲ فضانورد دیگر، بر اثر پدیدهٔ فرسایش فضایی، طی این مدت فرسوده شده و از بین خواهد رفت.[۲۰۶][۲۰۷] (لازم است ذکر شود، آن نوع فرسودگی‌هایی که در کرهٔ زمین وجود دارد، در جو کره ماه، به‌دلیلِ عدم وجود هوا دیده نمی‌شود).

Geology and planetary science ۷٫۲ میلیون در صورتی که هیچ‌گونه مرمتی انجام نشود، کوه راشمور آنچنان فرسوده خواهد شد که دیگر قابل تشخیص نخواهد بود.[۲۰۸]
Geology and planetary science ۱۰۰ میلیون زمین‌شناسان آینده قادر خواهد بود چینه‌هایی از زندگی شهری را در بنادر بزرگ و از طریق یافتن بقایایِ «فوندانسیون ساختمان‌ها» و «تونل‌های زیرمینی تأسیسات» که برای عبور کابل‌های تلفن و برق و لوله‌های آب و فاضلاب حفر شده بود، بیابند.[۲۰۹]

پدیده‌های نجومی

وقایع بسیار نادر نجومی که از هزارهٔ ۱۱ بعد از میلاد (سال ۱۰۰۰۱) شروع خواهند شد.

تاریخ / تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Astronomy and astrophysics ۲۰ اوت، ۱۰٬۶۶۳ پس از میلاد بروز همزمانِ یک «خورشیدگرفتگی» کامل و «گذر عطارد از بین خورشید و زمین».[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۲۵ اوت، ۱۱٬۲۶۸ پس از میلاد بروز همزمانِ یک «خورشیدگرفتگی» کامل و «عبور عطارد از بین خورشید و زمین»[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۲۸ فوریه، ۱۱٬۵۷۵ پس از میلاد بروز همزمانِ یک «خورشیدگرفتگی» هلالی و «عبور عطارد از بین خورشید و زمین»[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۱۷ سپتامبر، ۱۳٬۴۲۵ پس از میلاد گذر تقریباً همزمانِ عطارد و زهره[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۱۳٬۷۲۷ پس از میلاد پیشروی محوری کرهٔ زمین، موجب خواهد شد تا ستارهٔ کرکس نشسته، ستارهٔ قطبی شمالی آن روزگار گردد.[۲۱۱][۱۹][۲۱۲][۲۱۳]
Astronomy and astrophysics ۱۳٬۰۰۰ سال در این زمان، و در نیمه‌هایِ «پیشروی محوری» کرهٔ زمین، «انحراف محوری» کرهٔ زمین، معکوس خواهد شد و بدین ترتیب، زمانِ وقوعِ تابستان و زمستان در دو نیمکرهٔ زمین، با یکدیگر عوض خواهد شد. علاوه بر آن، از آنجایی که تغییرات فصلی در نیمکرهٔ شمالیِ زمین، بعلت وجود خاک و خشکی، شدیدتر است، این تغییرات فصلی نیز شدیدتر خواهد شد، چرا که در فصل زمستان، فاصلهٔ نیمکرهٔ شمالی زمین از خورشید، دورتر و در فصل تابستان فاصله‌اش به خورشید، نزدیکتر از موقعیتِ کنونی‌اش خواهد بود.[۱۹]
Astronomy and astrophysics ۵ آوریل، ۱۵٬۲۳۲ پس از میلاد بروز همزمانِ یک «خورشیدگرفتگی» کامل و «گذر زهره»[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۲۰ آوریل، ۱۵٬۷۹۰ پس از میلاد بروز همزمانِ یک «خورشیدگرفتگی» کامل و «گذر عطارد از بین خورشید و زمین»[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۱۴٬۰۰۰–۱۷٬۰۰۰ سال پیشروی محوری کرهٔ زمین، موجب خواهد شد تا ستاره سهیل مبدل به ستاره قطب جنوبی گردد که البته در محدودهٔ ۱۰ درجه از قطب جنوب قرار خواهد داشت.[۲۱۴]
Astronomy and astrophysics ۲۰٬۳۴۶ پس از میلاد ثعبان ستارهٔ قطبی شمالی خواهد شد.[۲۱۵]
Astronomy and astrophysics ۲۷٬۸۰۰ پس از میلاد ستاره جدی دوباره ستارهٔ قطبی شمالی خواهد شد.[۲۱۶]
Astronomy and astrophysics ۲۷٬۰۰۰ سال «خروج کرهٔ زمین از مرکز مداری» به کمترین حد خود، یعنی ۰٫۰۰۲۳۶ خواهد رسید. (در حال حاضر، ۰٫۰۱۶۷۱ است).[۲۱۷][۲۱۸]
Astronomy and astrophysics اکتبر، ۳۸٬۱۷۲ پس از میلاد گذر اورانوس از نپتون که نادرترین نوع گذر در میان تمام گذرهای سیاره‌ای است، رخ خواهد داد.[۲۱۹]
Astronomy and astrophysics ۲۶ ژوئیه، ۶۹٬۱۶۳ پس از میلاد گذر هم‌زمان عطارد و زهره[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۷۰٬۰۰۰ پس از میلاد ستاره دنباره‌دارِ «هیاک‌تاکه»، پس از آنکه دورترین نقطهٔ مداری خود را نسبت به خورشید، در فاصلهٔ ۳۴۱۰ واحد نجومی از آن، پشتِ سر گذاشت، دوباره بداخل منظومه شمسی بازمی‌گردد.[۲۲۰]
Astronomy and astrophysics ۲۷ و ۲۸ مارس، ۲۲۴٬۵۰۸ پس از میلاد به ترتیب زمانی، زهره و عطارد از مابین زمین و خورشید «گذر» خواهند کرد.[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۵۷۱٬۷۴۱ پس از میلاد گذر هم‌زمان زهره و کرهٔ زمین از دید ناظری از سیارهٔ مریخ.[۲۱۰]
Astronomy and astrophysics ۶ میلیون ستاره دنباله‌دار بلند مدت «سی۱۹۹۹ اف وان» (کاتالینا) که یکی از بلندمدت‌ترین ستارگانِ دنباله‌دارِ شناخته‌شده‌است؛ پس از پیمودن دورترین نقطهٔ مداری خود نسبت به خورشید که در فاصلهٔ ۶۶۰۰۰ واحد نجومی (۱٫۰۵ سال نوری) از آن قرار دارد، دوباره به درون منظومهٔ شمسی بازمی‌گردد.[۲۲۱]

پیش‌بینی‌های مربوط به تقویم‌ها

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Astronomy and astrophysics ۱۰٬۰۰۰ الگو:وسط‌چینالگو:پایان تقویم میلادی در حدود ۱۰ روز نسبت به موقعیت کنونی خورشید در آسمان، جابجا خواهد شد.[۲۲۲]
Astronomy and astrophysics ۱۰٬۸۷۲ ۱۰ ژوئن، ۱۲٬۸۹۲ پس از میلاد در تقویم عبری به‌دلیل انحراف تدریجی آن با در نظر گرفتن یک سال خورشیدی، عید پسح به انقلاب تابستانی در نیمکره شمالی خواهد افتاد (حال آنکه این عید می‌بایست در اوایل فروردین ماه باشد).[۲۲۳]
Astronomy and astrophysics ۱۸٬۸۵۴ ۲۰٬۸۷۴ پس از میلاد گاه‌شماری قمری در تقویم اسلامی و نیز تقویم میلادی که مبتنی بر گاه‌شماری خورشیدی است، دقیقاً یک سالِ عددیِ مشابه خواهند داشت. پس از این زمان، عددِ سال‌ها در تقویم اسلامی (که کوتاه‌تر است) از عددِ سال‌ها در تقویم میلادی پیشی می‌گیرد.[۲۲۴]
Astronomy and astrophysics ۲۵٬۰۰۰ الگو:وسط‌چینالگو:پایان تقویم اسلامی جدولی (مثلاً تقویم مصری) دچار تغییری ۱۰ روزه با گام‌های ماه می‌شود.[۲۲۵]
Astronomy and astrophysics ۴۶٬۸۸۱ ۱ مارس، ۴۸٬۹۰۱ پس از میلادالگو:Efn تقویم ژولینی (۳۶۵٫۲۵ روز) و تقویم میلادی (۳۶۵٫۲۴۲۵ روز)، فقط «یک سال»، از نظر عددی، با هم فاصله خواهند داشت.[۲۲۶]

انرژی اتمی

تعداد سال‌ها از هم‌اکنون واقعه
Particle physics ۱۰٬۰۰۰ تأسیسات آزمایشی مجزاسازی ضایعات که برای دفن ضایعات حاصله از تولید سلاح‌های هسته‌ای بکار می‌رود؛ تا این هنگام، محافظت خواهد شد. این مرکز یک «سیستم نشانگر دائمی» دارد که به بازدیدکنندگان آن، به ۶ زبان رسمی سازمان ملل متحد، زبان ناواهو و نیز از طریق چندین تصویرنگاشت، هشدار می‌دهد.[۲۲۷] («کارگروه مداخلهٔ بشریت» از هم‌اکنون، یک شالودهٔ نظریه‌ای برای اهداف و برنامه‌های ایالات متحدهٔ آمریکا دربارهٔ نشانه‌شناسی هسته‌ای در سال‌های آتی مهیا نموده‌است).
Particle physics ۲۴٬۰۰۰ پس از گذشتِ این مدت زمان، «منطقهٔ ممنوعهٔ چرنوبیل»، که محدوده‌ای به وسعت ۲۶۰۰ کیلومتر مربع در کشورهای اوکراین و بلاروس است و از سال ۱۹۸۶ و به دنبال فاجعه چرنوبیل، خالی از سکنه شده‌است، دوباره برای زندگی بشر، قابلِ سکنا خواهد شد.[۲۲۸]
Particle physics ۲۴٬۱۱۰ نیمه‌عمر پلوتونیوم-۲۳۹.[۲۲۹]
Geology and planetary science ۳۰٬۰۰۰ عمر تخمینی ذخایر رآکتورهای زاینده با در نظر گرفتن ذخایر شناخته‌شدهٔ فعلی و مشروط بر آنکه میزان مصرف جهانی انرژی در حد مصرفِ آن در سال ۲۰۰۹ باقی بماند.[۲۳۰]
Geology and planetary science ۶۰٬۰۰۰ عمر تخمینی ذخایر رآکتورهای آب‌سبک، در صورتی که بتوان تمامی اورانیوم موجود در آبِ دریا را استخراج کرد و مشروط بر آنکه، میزان مصرف جهانی انرژی در حد مصرفِ آن در سال ۲۰۰۹ باقی بماند.[۲۳۰]
Particle physics ۲۱۱٬۰۰۰ نیمه‌عمر تکنسیم ۹۹، مهم‌ترین «محصول شکافت با عمر طولانی» که یکی از ضایعات و پس‌مانده‌های رآکتورهای هسته‌ای با سوختِ اورانیوم است.
Particle physics ۲۵۰٬۰۰۰ کمترین زمانی که باید بگذرد تا پلوتونیم ذخیره شده در تأسیسات آزمایشی مجزاسازی ضایعات در ایالت نیومکزیکو، از لحاظ رادیولوژیک برای انسان مرگبار نباشد.[۲۳۱]
Particle physics ۱۵٫۷ میلیون نیمه‌عمر یُد ۱۲۹، طولانی‌عمرترین «محصول شکافت با عمر طولانی» که یکی از ضایعات و پس‌مانده‌هایِ رآکتورهای هسته‌ای با سوختِ اورانیوم است.
Geology and planetary science ۶۰ میلیون عمر تخمینی ذخایر رآکتورهایِ مبتنی بر همجوشی هسته‌ای، در صورتی که بتوان تمامی لیتیوم موجود در آب دریا را استخراج کرد و مشروط بر آنکه، میزان مصرف جهانی انرژی در حد کنونی باقی بماند.[۲۳۲]
Particle physics ۷۰۴ میلیون نیمه‌عمر اورانیوم-۲۳۵.[۲۲۹]
Particle physics ۴٫۴۷ میلیارد نیمه‌عمر اورانیوم-۲۳۸.[۲۲۹]
Geology and planetary science ۵ میلیارد عمر تخمینی ذخایر رآکتور زاینده در صورتی که بتوان تمامی اورانیوم آب دریاها را استخراج کرد، مشروط بر آنکه میزان مصرف جهانی انرژی در حد مصرفِ آن در سال ۱۹۸۳ میلادی باقی بماند.[۲۳۳]
Particle physics ۱۴ میلیون نیمه‌عمر توریوم-۲۳۲.[۲۲۹]
Geology and planetary science ۱۵۰ میلیارد عمر تخمینی ذخایرِ رآکتورهای مبتنی بر همجوشی هسته‌ای، در صورتی که بتوان تمامی دوتریوم موجود در آب دریا را استخراج کرد و مشروط بر آنکه، میزان مصرف جهانی انرژی در حد کنونی باقی بماند.[۲۳۲]
Particle physics الگو:عبارت چپ به راست الگو:سخ (۲۰ کوئینتیلیون) نیمه‌عمر بیسموت-۲۰۹.[۲۲۹]
Particle physics الگو:عبارت چپ به راست الگو:سخ (۲٫۲ سپتیلیون) نیمه‌عمر تلوریم-۱۲۸، طولانی‌ترین نیمه‌عمر شناخته‌شده برای یک هسته ناپایدار.[۲۲۹]

جستارهای وابسته

الگو:نوار درگاه

یادداشت‌ها

الگو:Notes الگو:پایان

منابع

الگو:پانویس

الگو:موضوعات زمان

  1. الگو:Cite book
  2. الگو:Cite web
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام five ages وارد نشده است
  4. الگو:Cite journal
  5. الگو:Cite news
  6. الگو:Cite newsالگو:Cbignore
  7. ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام dying وارد نشده است
  8. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Komatsu وارد نشده است
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام linde وارد نشده است
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام arxiv1106_3141 وارد نشده است
  11. الگو:Cite web
  12. الگو:Cite journal
  13. الگو:Cite journal
  14. الگو:Cite news
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ الگو:Cite web
  16. الگو:Cite arXiv
  17. الگو:Cite journal
  18. الگو:Cite web
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ الگو:Cite book
  20. الگو:Cite web
  21. الگو:Cite web
  22. الگو:Cite journal
  23. الگو:Cite news
  24. الگو:Cite journal
  25. الگو:Cite book
  26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Matthews1993 وارد نشده است
  27. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Berger2002 وارد نشده است
  28. الگو:Cite web
  29. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Niagara Parks وارد نشده است
  30. الگو:Cite book
  31. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Tapping 2005 وارد نشده است
  32. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Monnier Tuthill Lopez 1999 وارد نشده است
  33. الگو:Cite book
  34. الگو:Cite journal
  35. الگو:Cite book
  36. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام havo وارد نشده است
  37. الگو:Cite journal
  38. الگو:Cite web
  39. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Bostrom 2002 وارد نشده است
  40. الگو:Cite web
  41. الگو:Cite book
  42. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام toba وارد نشده است
  43. الگو:Cite news
  44. الگو:Cite web
  45. الگو:Cite journal
  46. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام gliese وارد نشده است
  47. الگو:Cite book
  48. الگو:Cite web
  49. الگو:Cite journal
  50. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام rift وارد نشده است
  51. الگو:Cite web
  52. الگو:Cite journal
  53. الگو:Cite book
  54. الگو:Cite book
  55. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام phobos وارد نشده است
  56. ۵۶٫۰ ۵۶٫۱ ۵۶٫۲ ۵۶٫۳ ۵۶٫۴ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام scotese وارد نشده است
  57. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام trench وارد نشده است
  58. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام medi وارد نشده است
  59. الگو:Cite encyclopedia
  60. الگو:Cite journal
  61. الگو:Cite book
  62. الگو:Cite journal
  63. الگو:Cite book
  64. الگو:Cite news
  65. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام kpg1 وارد نشده است
  66. الگو:Cite book
  67. الگو:Cite journal
  68. الگو:Cite web
  69. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام hayes07 وارد نشده است
  70. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام galyear وارد نشده است
  71. ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Williams Nield 2007 وارد نشده است
  72. Calkin and Young in 1996 on pages 9–75
  73. Thompson and Perry in 1997 on pages127–28
  74. ۷۴٫۰ ۷۴٫۱ Thompson and Perry in 1997 on pages 127–28
  75. ۷۵٫۰ ۷۵٫۱ ۷۵٫۲ ۷۵٫۳ ۷۵٫۴ ۷۵٫۵ الگو:Cite journal
  76. الگو:Cite journal
  77. الگو:Cite journal
  78. Nield in 2007 on pages 20–21
  79. Hoffman in 1992 on pages 323–27
  80. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام natgeo وارد نشده است
  81. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام 600mil وارد نشده است
  82. ۸۲٫۰ ۸۲٫۱ ۸۲٫۲ ۸۲٫۳ ۸۲٫۴ ۸۲٫۵ الگو:Cite journal
  83. ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Heath Doyle 2009 وارد نشده است
  84. ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ ۸۴٫۲ الگو:Cite book
  85. ۸۵٫۰ ۸۵٫۱ ۸۵٫۲ ۸۵٫۳ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام bd2_6_1665 وارد نشده است
  86. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام hess5_4_569 وارد نشده است
  87. ۸۷٫۰ ۸۷٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام mnras386_1 وارد نشده است
  88. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام abode وارد نشده است
  89. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام pressure وارد نشده است
  90. الگو:Cite journal
  91. الگو:Cite journal
  92. الگو:Cite journal
  93. ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ ۹۳٫۲ ۹۳٫۳ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام mars وارد نشده است
  94. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام wander وارد نشده است
  95. ۹۵٫۰ ۹۵٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام cox وارد نشده است
  96. ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ الگو:Cite journal
  97. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام global1 وارد نشده است
  98. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام ng4_264 وارد نشده است
  99. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام compo وارد نشده است
  100. الگو:Cite book
  101. الگو:Cite journal
  102. الگو:Cite journal
  103. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام chaos وارد نشده است
  104. الگو:Cite journal
  105. الگو:Cite journal
  106. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام venus وارد نشده است
  107. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام triton وارد نشده است
  108. الگو:Cite web
  109. الگو:Cite journal
  110. الگو:Cite web
  111. الگو:Cite news
  112. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام milk وارد نشده است
  113. ۱۱۳٫۰ ۱۱۳٫۱ ۱۱۳٫۲ ۱۱۳٫۳ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Schroder 2008 وارد نشده است
  114. الگو:Cite web
  115. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام powell2007 وارد نشده است
  116. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Titan وارد نشده است
  117. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Rybicki2001 وارد نشده است
  118. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام nebula وارد نشده است
  119. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام apj676_1_594 وارد نشده است
  120. Based upon the weighted least-squares best fit on p. 16 of Kalirai et al. with the initial mass equal to a solar mass.
  121. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام bigrip وارد نشده است
  122. الگو:Cite web
  123. الگو:Cite journal
  124. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام chand وارد نشده است
  125. الگو:Cite book
  126. الگو:Cite book
  127. الگو:Cite book
  128. الگو:Cite web
  129. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام messier وارد نشده است
  130. ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام galaxy وارد نشده است
  131. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام temp وارد نشده است
  132. ۱۳۲٫۰ ۱۳۲٫۱ الگو:Cite journal
  133. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام bluedwarf وارد نشده است
  134. ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ الگو:Cite book
  135. الگو:Cite web
  136. الگو:Cite journal
  137. الگو:Cite arXiv
  138. الگو:Cite journal
  139. الگو:Cite journal
  140. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام loeb_2016 وارد نشده است
  141. الگو:Cite journal
  142. الگو:Cite journal
  143. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام strip وارد نشده است
  144. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام five degs وارد نشده است
  145. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام five ages pp85–87 وارد نشده است
  146. ۱۴۶٫۰ ۱۴۶٫۱ ۱۴۶٫۲ ۱۴۶٫۳ ۱۴۶٫۴ ۱۴۶٫۵ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام dyson وارد نشده است
  147. الگو:Cite web
  148. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام proton وارد نشده است
  149. ۱۴۹٫۰ ۱۴۹٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام half-life وارد نشده است
  150. ۱۵۰٫۰ ۱۵۰٫۱ ۱۵۰٫۲ ۱۵۰٫۳ ۱۵۰٫۴ ۱۵۰٫۵ ۱۵۰٫۶ ۱۵۰٫۷ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Page 1976 وارد نشده است
  151. الگو:Cite news
  152. الگو:Cite web
  153. الگو:Cite journal"
  154. الگو:Cite journal
  155. الگو:Cite journal
  156. الگو:Cite journal
  157. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام carroll and chen وارد نشده است
  158. الگو:Cite journal
  159. الگو:Cite journal
  160. M. Douglas, "The statistics of string / M theory vacua", JHEP 0305, 46 (2003). الگو:Arxiv; S. Ashok and M. Douglas, "Counting flux vacua", JHEP 0401, 060 (2004).
  161. الگو:Cite book
  162. الگو:Cite book
  163. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام brandon وارد نشده است
  164. الگو:Cite book
  165. الگو:Cite journal
  166. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام typeiii وارد نشده است
  167. الگو:Cite journal
  168. الگو:Cite book
  169. الگو:Cite journal
  170. الگو:Cite book
  171. الگو:Cite journal
  172. الگو:Cite journal
  173. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام time وارد نشده است
  174. الگو:Cite book
  175. الگو:Cite news, ...Launched in 1965 and carrying about 4.5 kilograms of uranium 235, Snap 10A is in a 1,000-year orbit....
  176. ۱۷۶٫۰۰ ۱۷۶٫۰۱ ۱۷۶٫۰۲ ۱۷۶٫۰۳ ۱۷۶٫۰۴ ۱۷۶٫۰۵ ۱۷۶٫۰۶ ۱۷۶٫۰۷ ۱۷۶٫۰۸ ۱۷۶٫۰۹ ۱۷۶٫۱۰ ۱۷۶٫۱۱ ۱۷۶٫۱۲ ۱۷۶٫۱۳ الگو:Cite journal
  177. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام glob وارد نشده است
  178. الگو:Cite web
  179. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام keo1 وارد نشده است
  180. ۱۸۰٫۰ ۱۸۰٫۱ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Pioneer Ames وارد نشده است
  181. الگو:Cite web
  182. الگو:یادکرد وب
  183. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام lageos وارد نشده است
  184. الگو:Cite AV media
  185. Conception Official Zeitpyramide website. Retrieved 14 December 2010.
  186. الگو:Cite web
  187. الگو:Cite book
  188. الگو:Cite web
  189. الگو:Cite web
  190. الگو:Cite web
  191. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام longnow وارد نشده است
  192. الگو:Cite news
  193. الگو:Cite web
  194. الگو:Cite web
  195. الگو:Cite web
  196. الگو:Cite web
  197. الگو:Cite web
  198. الگو:Cite journal
  199. الگو:Cite web
  200. الگو:Cite web
  201. الگو:Cite journal
  202. الگو:Cite web
  203. الگو:Cite web
  204. الگو:Cite book
  205. الگو:Citation
  206. الگو:Cite web
  207. الگو:Cite book
  208. الگو:Citation
  209. الگو:Citation, Review in Stanford Archaeolog الگو:Webarchive
  210. ۲۱۰٫۰ ۲۱۰٫۱ ۲۱۰٫۲ ۲۱۰٫۳ ۲۱۰٫۴ ۲۱۰٫۵ ۲۱۰٫۶ ۲۱۰٫۷ ۲۱۰٫۸ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Solar_eclipses_during_transits وارد نشده است
  211. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام vega وارد نشده است
  212. الگو:Cite book
  213. الگو:Citation
  214. الگو:Cite web
  215. الگو:Cite book
  216. الگو:Cite book
  217. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام mini2 وارد نشده است
  218. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام laskar وارد نشده است
  219. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام solex وارد نشده است
  220. الگو:Cite journal
  221. الگو:Cite web
  222. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام greg وارد نشده است
  223. الگو:Cite web
  224. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام islam وارد نشده است
  225. الگو:Cite book
  226. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام greg2 وارد نشده است
  227. الگو:یادکرد وب
  228. الگو:Cite book
  229. ۲۲۹٫۰ ۲۲۹٫۱ ۲۲۹٫۲ ۲۲۹٫۳ ۲۲۹٫۴ ۲۲۹٫۵ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام NUBASE2016 وارد نشده است
  230. ۲۳۰٫۰ ۲۳۰٫۱ الگو:Cite news
  231. الگو:Cite web
  232. ۲۳۲٫۰ ۲۳۲٫۱ الگو:Cite journal
  233. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Cohen وارد نشده است