تابع بسل-کلیفورد

از testwiki
نسخهٔ تاریخ ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۲۰ توسط imported>محمدرضا شمس اشکذری (growthexperiments-addlink-summary-summary:1|2|0)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

در تجزیه و تحلیل ریاضی، تابع بِسِل-کلیفورد، که به نام فریدریش بسل و ویلیام کینگدون کلیفورد نامگذاری شده‌است، یک تابع کل از دو متغیر مختلط است می‌تواند برای نظریه توابع بسل مورد استفاده قرار بگیرد. اگر[۱][۲] الگو:وسط‌چین π(x)=1Π(x)=1Γ(x+1)π(x)=1Π(x)=1Γ(x+1) الگو:پایان وسط‌چین یک تابع کل باشد که با استفاده از تابع گاما متقابل تعریف می‌شود، آنگاه تابع بِسِل-کلیفورد توسط سری پایین تعریف می‌شود:[۱] الگو:وسط‌چین

𝒞n(z)=k=0π(k+n)zkk!

الگو:پایان وسط‌چین نسبت عبارات پشت سر هم z/k(n+k) است، که برای مقادیر n و zبا افزایش k به سمت صفر میل می‌کند. با استناد به آزمون نسبت، می‌توان نتیجه گرفت که این سری به‌طور مطلق برای تمام مقادیر n و zو به‌طور یکنواخت برای تمام مقادیر محدود |z| همگراست و ازین رو تابع بِسِل-کلیفورد یک تابع کامل از دو متغیر n و z است.[۲]

معادله دیفرانسیل تابع بسل-کلیفورد

با مشتق گرفتن از تابع 𝒞n(x) نسبت به x به این نتیجه می‌رسیم که معادله خطی درجه دوم و همگن برای این تابع صدق می‌کند به این معنی که:[۳] الگو:وسط‌چین

xy+(n+1)y=y.

الگو:پایان وسط‌چین این تابع، نوع تعمیم‌یافته فوق‌هندسی است و تابع بِسِل-کلیفورد در واقعی ضریبی از تابع فوق‌هندسی پوشهامر-بارنِس است، به عبارت دیگر:[۳] الگو:وسط‌چین

𝒞n(z)=π(n) 0F1(;n+1;z).𝒞n(z)=π(n) 0F1(;n+1;z).

الگو:پایان وسط‌چین

ارتباط با توابع بسل

تابع بسل از نوع اول را می‌توان با استفاده از تابع بسل-کلیفورد به شکل زیر تعریف کرد:[۴] الگو:وسط‌چین

Jn(z)=(z2)n𝒞n(z24);

الگو:پایان وسط‌چین زمانی که n یک عدد صحیح نیست، می‌توانیم از این معادله نتیجه بگیریم که تابع بسل، تابع کامل است. به‌طور مشابه، تابع اصلاح شده بسل از نوع اول می‌تواند به صورت زیر تعریف شود[۴] الگو:وسط‌چین

In(z)=(z2)n𝒞n(z24).In(z)=(z2)n𝒞n(z24).

الگو:پایان وسط‌چین البته این روش می‌تواند معکوس شود، به گونه ای که ما می‌توانیم تابع بسل-کلیفورد را با استفاده از تابع اصلاح شده بسل تعریف کنیم الگو:وسط‌چین

𝒞n(z)=zn/2In(2z);

الگو:پایان وسط‌چین پس از آن باید نشان داده شود که 𝒞 تابع کامل است.

رابطه بازگشتی

می‌توان با استفاده از مشتق گرفتن از حساب تابع بسل-کلیفورد نشان داد که:[۵] الگو:وسط‌چین ddx𝒞n(x)=𝒞n+1(x). الگو:پایان وسط‌چین و از این طریق معدله دیفرانسیل تابع را به شکل پایین بازنویسی کرد: الگو:وسط‌چین x𝒞n+2(x)+(n+1)𝒞n+1(x)=𝒞n(x), الگو:پایان وسط‌چین با استفاده از این معادله می‌توان به یک رابطه بازگشتی برای تابع بسل-کلیفورد دست یافت: الگو:وسط‌چین 𝒞n+1(x)𝒞n(x)=1n+1+xn+2+xn+3+x. الگو:پایان وسط‌چین می‌توان نشان داد که این عبارت برای تمام حالات همگراست.

تابع مولد

اگر ما سری‌های همگرای exp(t) و exp(z/t) را در هم ضرب کنیم، exp(t+z/t) یک سری مطلقاً همگرا خواهد بود. اگر این سری را بسط بدهیم به معادله پایین می‌رسیم.[۶] الگو:وسط‌چین

exp(t+zt)=n=tn𝒞n(z).exp(t+zt)=n=tn𝒞n(z).

الگو:پایان وسط‌چین از تابع مولد می‌توان برای بدست آوردن فرمول‌های دیگر استفاده کرد، به ویژه ما می‌توانیم از فرمول انتگرالی کوشی استفاده کنیم و 𝒞𝓃را برای برای عدد صحیح n بدست بیاوریم: الگو:وسط‌چین

𝒞n(z)=12πiCexp(t+z/t)tn+1dt=12π02πexp(zexp(iθ)+exp(iθ)niθ)dθ.

الگو:پایان وسط‌چین

منابع

الگو:پانویس