نمایش مبدأ برای گالوپینگ

'''گالوپینگ''' یا '''پدیدهٔ نوسان هادی'''، به پدیده‌ای در [[خطوط انتقال هوایی]] گفته می‌شود که در آن هادی‌ها دچار [[ارتعاش]]ی با [[دامنه|دامنهٔ]] بالا و [[بسامد]] پایین می‌شوند که در اثر وزش [[باد]] رخ می‌دهد. هادی‌ها ممکن است تکی یا باندل پوشیده‌شده از یخ باشند. در طراحی خطوط انتقال هوایی این پدیده نقش مهمی در تعیین فواصل عایقی و بارگذاری [[برج (ساختمان)|برج]]ها دارد.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۲}}</ref>

این پدیده در هنگام وزش بادهای متقاطع نسبت به سطح هادی‌های یخ‌زده رخ می‌دهد. هر چند این پدیده معمولاً در هادی‌های یخ‌زده رخ می‌دهد اما در مواردی هم هنگام وزش بادهای شدید و دائمی  در هادی‌هایی که یخ نزده‌اند مشاهده شده‌است.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۶}}</ref>

گالوپینگ می‌تواند موجب تغییر شدید بار اعمال‌شده بین فازهای برج یا دوطرف برج شود که موجب خمش عمودی یا افقی و اعمال بارهای پیچشی روی برج یا بازوهای آن می‌شود. شدت این بارها در حدی است که می‌تواند موجب تخریب پیچ‌های برج شود. از دیگر آثار این پدیده سائیدگی در بعضی تجهیزات مانند یوک پلیت‌ها و پین‌های [[مقره]]‌ها است.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۶}}</ref>

فرکانس این پدیده محدوده‌ای بین ۰٫۱ تا ۱ هرتز دارد و دامنهٔ آن از ±۰٫۱ تا ±۱ برابر شکم (سگ) هر [[اسپن]] متغیر است. در خطوط توزیع نیرو این دامنه ممکن است تا ۴ برابر سگ هم برسد.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۶}}</ref>

== حرکت هادی ==
امواج مکانیکی حاصل از گالوپینگ می‌تواند به صورت ایستا یا متحرک یا ترکیبی از این دو باشد و بین یک تا ده حلقه در اسپن مشاهده می‌شود، ولی معمولاً تعداد حلقه‌ها کم است. دامنهٔ قله-به-قلهٔ امواج در این پدیده غالبا به بزرگی شکم در اسپن (دهانه) هستند و گاهی (مخصوصا در اسپن‌های کوتاه) بزرگ‌تر هم می‌شوند. طبق مشاهدات اگر تعداد حلقه‌ها بیش از ۳ مورد در اسپن باشد، دامنهٔ امواج کوچکتر از شکم اسپن می‌شود.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۶}}</ref>

در گالوپینگ بیشتر حرکت‌های هادی در جهت عمودی هستند اما غالبا یک جزء افقی در امتداد خط نیز مطرح است. جزءهای عمودی و افقی حرکت معمولاً هم‌فاز نیستند و بنابراین یک نقطهٔ روی حلقهٔ مرکزی هادی، یک [[مدار بیضی|مدار بیضوی]] را طی می‌کند.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۷}}</ref>

هنگامی که گالوپینگ با یک حلقه در یک اسپن رخ می‌دهد می‌تواند موجب جابجایی طولی قابل توجه در امتداد خط شود. حرکت‌های در اسپن‌های بلندتر قابل‌توجه‌ترند. حرکت پیچشی (تاب) هادی‌های تکی را به سختی می‌شود از روی زمین تشخیص داد<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۷}}</ref> اما تشخیص و اندازه‌گیری آن با استفاده از علائم مناسب امکان‌پذیر می‌گردد.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>

در هادی‌های تکی، بیشینهٔ دامنه از فرمول زیر بدست می‌آید:

<math>A_{PK-PK}-80ln\frac{80f}{50d}</math>

که در این فرمول
:A دامنهٔ قله به قله بر حسب [[متر]]
:d قطر هادی‌ها بر حسب متر
:f شکم اسپن بدون بار در صفر درجهٔ [[سانتی‌گراد]] بر حسب متر
است. اگر هادی از نوع باندل باشد این فرمول با توجه مشاهدات انجام‌شده در صورتی که بیشینهٔ [[سرعت باد]] تا ۱۰ [[متر بر ثانیه]] باشد چنین شکلی پیدا می‌کند:<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>
<math>A_{PK-PK}-170 ln\frac{8f}{500d}</math>

== آسیب‌ها ==
گالوپینگ سبب آسیب شدید به خطوط هوایی می‌شود مثلاً در مواردی موجب تخریب بازوهای برج شده‌است یا اتصالات هادی‌ها را در [[مقره]]‌های سوزنی شکسته و [[یراق‌آلات]] را تخریب کرده‌است. همچنین دیده شده که این پدیده موجب آسیب پین‌ها و جداشدن [[زنجیر مقره]] شده‌است. از دیگر عواقب این پدیده می‌توان به پاره‌شدن [[دمپر]]ها و رهاشدن وزن آن‌ها، شل‌شدن پیچ‌های بازوها و [[بادبند]]ها و لق‌شدن تیرهای چوبی در زمین اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>

گاهی دامنهٔ گالوپینگ در حدی زیاد است که موجب بروز [[جرقه]] بین هادی‌ها می‌شود که در نتیجهٔ آن سطح هادی‌ها آسیب می‌بیند. پارگی رشته‌سیم‌ها و نهایتا پارگی کل هادی زمین یا حتی فاز، از دیگر حالت‌های شدید این پدیده‌است.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>
قطعی‌های ناشی از این پدیده ضمن اینکه موجب از دست رفتن درآمدها می‌شود در بعضی موارد هزینه‌های مربوط به برقراری مجدد سرویس را هم در پی دارد. اینگونه زیان‌ها معمولاً بدتر از زیان‌های مستقیم وارده به خطوط هستند.<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>

== روش‌های حفاظت ==
سه روش اصلی برای مقاله با گالوپینگ عبارتند از:<ref>{{پک/بن|۱۳۸۶|ک=الکترا|ص=۳۸}}</ref>
* جلوگیری از تشکیل یخ روی هادی‌ها
* دخالت مستقیم در [[مکانیزم]]های گالوپینگ برای جلوگیری از تشکیل آن یا جلوگیری از رسیدن آن به دامنه‌های بالا
* سخت‌گیری در طراحی برای بالا بردن مقاومت خطوط در مقابل گالوپینگ از طریق مواردی چون بالا بردن فاصلهٔ بین فازها و کنترل مود گالوپینگ با استفاده از ارتباط‌های بین فازی.

== جستارهای وابسته ==
* [[آیروالاستیسیته]]

== منابع ==
{{پانویس|۳}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نویسنده = | پیوند نویسنده = | عنوان =الکترا | ژورنال =Electra| سری = | دوره = | شماره =۶ | مکان = | ناشر =دفتر مطالعات توسعه فناوری ساتکاب | تاریخ = | سال = ۱۳۸۶ | صفحه = | فصل = | نام خانوادگی ویراستار = | نام ویراستار = | پیوند ویراستار = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | کوشش = | ترجمه =گروه مترجمین صهبا | دیگران = | زبان = | فرمت = | id = | شابک = | شاپا = | oclc = | pmid = | pmc = | bibcode = | doi = | پیوند = | تاریخ دسترسی = | پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی = | پیوند مرده = | laysource = | laysummary = | laydate = | گفتاورد | جداکننده = | پی‌نوشت =}}

[[رده:آیرودینامیک]]
[[رده:انتقال انرژی الکتریکی]]
[[رده:لرزش و ارتعاشات مکانیکی]]