نمایش مبدأ برای کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲

{{ویکی‌سازی}}
{{تمیزکاری}}
{{درباره|ویروسی که [[کووید ۱۹]] را ایجاد می‌کند|روش‌های پیشگیری و درمان|پیشگیری و درمان کروناویروس|گاه‌شمار دنیاگیری کروناویروس|گاه‌شمار دنیاگیری کووید-۱۹|همه‌گیری|دنیاگیری کووید ۱۹|و|دنیاگیری کووید ۱۹ در ایران}}
{{Virusbox
| image = File:SARS-CoV-2 49534865371.jpg
| image_caption = تصویر [[میکروسکوپ الکترونی عبوری]] از ویروس‌های سارس-کووی-۲
| image2 = SARS-CoV-2 without background.png
| image_alt =
| image2_caption = تصویر یک ویروس سارس-کووی-۲
| parent = Sarbecovirus<!--Incertae sedis/Betacoronavirus-->
| virus = کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲
| subdivision_ranks =
| subdivision_ref =
| subdivision =
| synonyms = 2019-nCoV
| synonyms_ref =
| range_map = {{Location map|China|float=center|caption=|lat_deg=30|lat_min=37|lat_sec=11|lat_dir=N|lon_deg=114|lon_min=15|lon_sec=26|lon_dir=E}}
| range_map_caption = [[ووهان]] [[چین]]، خاستگاه ویروس SARS-CoV-2
| Death Toll = * 17 as of 11 pm, 22 January 2020 UTC-۰۸
}}
[[File:6VSB spike protein SARS-CoV-2 monomer in homotrimer.png|thumb|upright|alt=SARS-CoV-2 spike homotrimer focusing upon one protein subunit with an ACE2 binding domain highlighted|یک خار [[هوموتریمر]] از ویروس کووید-۱۹ که یکی از زیر واحدهای پروتئینی آن متمایز شده‌است. [[دومین اتصالی|دومین متصل‌شونده]] به [[آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین]]، با رنگ سرخابی مشخص شده‌است.]]
'''کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)''' {{به انگلیسی|Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2}}، یک [[آران‌ای ویروس]] [[جفت‌باز|تک رشته‌ای]] [[سو (زیست‌شناسی مولکولی)|سو مثبت]]<ref name="CoronavirusStudyGroup">{{cite journal | vauthors = Gobalenya AE, Baker SC, Baric RS, de Groot RJ, Drosten C, Gulyaeva AA, Haagmans BL, Lauber C, Leontovich AM, Neuman BW, Penzar D, Perlman S, ((Poon LLM)), Samborskiy DV, Sidorov IA, Sola I, Ziebuhr J|display-authors=3 | title = The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2 | journal = Nature Microbiology | pages = 1–9 | date = March 2020 | pmid = 32123347 | doi = 10.1038/s41564-020-0695-z | url = https://www.nature.com/articles/s41564-020-0695-z}}</ref><ref name=":2">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|title=Coronavirus disease named Covid-19|date=11 February 2020|work=[[BBC News Online]] | archive-url=https://web.archive.org/web/20200215204154/https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362 | archive-date=15 February 2020 | dead-url=no | access-date=15 February 2020}}</ref><ref name="آمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در ایران">{{cite web | title=آمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در ایران | website=آمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در ایران | date=2020-03-14 | url=http://www.newcorona.ir | language=fa | access-date=2020-03-14 | archive-date=30 نوامبر 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20201130232644/http://www.newcorona.ir/ }}</ref> و نام یک [[زیرگونه]] از  [[خانواده (زیست‌شناسی)|خانواده]] [[کروناویروس]]  و عامل [[کووید ۱۹]] (19-COVID) است. در ابتدا به این ویروس نام‌های کلی و مختلفی چون کروناویروس جدید 2019 (2019-nCoV) یا کروناویروس انسانی (HCoV-19) داده شده بود.<ref name=WHO21Jan2020>{{cite report | vauthors = ((World Health Organization)) | year = 2020 | title = Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV): interim guidance v1, January 2020 | author-link = World Health Organization | publisher = World Health Organization | hdl = 10665/330376 | id = WHO/2019-nCoV/Surveillance/v2020.1 | hdl-access = free}}</ref><ref>{{cite web | title=Healthcare Professionals: Frequently Asked Questions and Answers | website=U.S. [[مرکز کنترل و پیشگیری بیماری|Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) | date=11 February 2020 | url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/faq.html | access-date=15 February 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200214023335/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/faq.html | archive-date=14 February 2020 | url-status=unfit}}</ref><ref>{{cite web | title=About Novel Coronavirus (2019-nCoV) | website=U.S. [[مرکز کنترل و پیشگیری بیماری|Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) | date=11 February 2020 | url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/index.html | archive-url=https://web.archive.org/web/20200211105920/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/index.html | archive-date=11 February 2020 | url-status=unfit | access-date=25 February 2020}}</ref> محلول آب و صابون در دمای ۲۲ درجه سانتی گراد، بعد از ۱۵ دقیقه ویروس را نابود می‌کند. البته شستن دست با آب و صابون بعد از ۲۰ ثانیه باعث شست و شوی ویروس می‌شود و ویروس را با خود می‌برد اما باعث تخریب و از بین رفتن ویروس نمی‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ویروس کرونا در دمای ۷۰ درجه پنج دقیقه زنده می‌ماند|نشانی=https://www.irna.ir/news/83752617/ویروس-کرونا-در-دمای-۷۰-درجه-پنج-دقیقه-زنده-می-ماند|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2020-04-15|بازبینی=2020-05-05|کد زبان=fa|نام خانوادگی=919}}</ref>

با عبور تعداد قربانیان ویروس کرونا از مرز ۱۰۰۰ تن، [[سازمان جهانی بهداشت]] برای بیماری ناشی آن، نام رسمی انتخاب کرد - کووید ۱۹ (۱۹-COVID) که به «کرونا»، «ویروس»، «بیماری» و سال ۲۰۱۹ اشاره دارد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=بیماری ناشی از ویروس کرونا نام رسمی گرفت این ویروس ساخته دست یانکی هاست که برای حذف صعیفترها اقدام کرده‌اند؛ کووید -۱۹|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-51469638|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-02-12|تاریخ بازبینی=2020-02-12|زبان=fa}}</ref>
این ویروس عامل اصلی در [[دنیاگیری ۲۰–۲۰۱۹ کروناویروس|همه‌گیری کروناویروس]] است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/coronavirus/faq |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=۳ فوریه ۲۰۲۰ |archive-date=۱ فوریه ۲۰۲۰ |archive-url=https://web.archive.org/web/20200201103419/http://dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/coronavirus/faq |dead-url=yes }}</ref>

مقایسهٔ [[توالی ژنتیکی]] این ویروس و سایر نمونه‌های ویروس، شباهت‌هایی با ویروس سارس<ref name="nature.com">{{Cite journal|url=https://www.nature.com/articles/s41586-020-2012-7|title=A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin|first1=Peng|last1=Zhou|first2=Xing-Lou|last2=Yang|first3=Xian-Guang|last3=Wang|first4=Ben|last4=Hu|first5=Lei|last5=Zhang|first6=Wei|last6=Zhang|first7=Hao-Rui|last7=Si|first8=Yan|last8=Zhu|first9=Bei|last9=Li|first10=Chao-Lin|last10=Huang|first11=Hui-Dong|last11=Chen|first12=Jing|last12=Chen|first13=Yun|last13=Luo|first14=Hua|last14=Guo|first15=Ren-Di|last15=Jiang|first16=Mei-Qin|last16=Liu|first17=Ying|last17=Chen|first18=Xu-Rui|last18=Shen|first19=Xi|last19=Wang|first20=Xiao-Shuang|last20=Zheng|first21=Kai|last21=Zhao|first22=Quan-Jiao|last22=Chen|first23=Fei|last23=Deng|first24=Lin-Lin|last24=Liu|first25=Bing|last25=Yan|first26=Fa-Xian|last26=Zhan|first27=Yan-Yi|last27=Wang|first28=Geng-Fu|last28=Xiao|first29=Zheng-Li|last29=Shi|date=21 مارس 2020|journal=Nature|volume=579|issue=7798|pages=270–273|accessdate=21 مهٔ 2022|via=www.nature.com|doi=10.1038/s41586-020-2012-7}}</ref> و کرونا ویروس‌های خفاش<ref name="nature.com"/> را نشان داده‌است و به همین دلیل احتمال دارد که منشأ اولیهٔ این ویروس در خفاش‌ها باشد.<ref>https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.24.915157v1</ref><ref>{{Cite journal|url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-00180-8|title=Why snakes probably aren’t spreading the new China virus|first1=Ewen|last1=Callaway|first2=David|last2=Cyranoski|date=23 ژانویهٔ 2020|journal=Nature|accessdate=21 مهٔ 2022|via=www.nature.com|doi=10.1038/d41586-020-00180-8}}</ref>

قُطر این ویروس حدود ۱۲۵ [[نانومتر]] است (هر نانومتر یک میلیاردم متر است).<ref name="auto1">[https://www.bbc.com/persian/science-52876375 کرونا؛ مسافرت با هواپیما چقدر خطر ابتلا دارد؟]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref>

== پیدایش و همه‌گیرشناسی ==
{{برای۲|همه‌گیری در جریان|[[دنیاگیری ۲۰–۲۰۱۹ کروناویروس]]}}

=== پیدایش ===
نخستین عفونت شناخته شدهٔ انسانی در اوایل دسامبر ۲۰۱۹ ثبت شد.<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/csr/don/12-january-2020-novel-coronavirus-china/en/|title=WHO {{!}} Novel Coronavirus – China|website=WHO|accessdate=2020-02-01}}</ref><ref name="early">{{Cite journal|last=Cohen|first=Jon|date=January 2020|title=Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally|journal=Science|page=|doi=10.1126/science.abb0611|issn=0036-8075}}</ref> این ویروس برای نخستین بار در میانهٔ دسامبر سال ۲۰۱۹ در شهر [[ووهان]]، چین شیوع یافت، که احتمالاً ناشی از یک حیوان آلوده بوده‌است. کرونای جدید سپس در همهٔ استان‌های چین شیوع پیدا کرد.

=== گمانه‌ها دربارهٔ شیوع کرونا از مؤسسه دولتی ویروس‌شناسی ووهان ===
[[لوک مونتانیه]]، کاشف [[اچ‌آی‌وی|ویروس اچ‌آی‌وی]] (عامل بیماری [[ایدز]]) و برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۲۰۰۸، مدعی شد که کروناویروس جدید در آزمایشگاه شهر [[ووهان]] چین پدید آمده‌است. این دانشمند فرانسوی با طرح این ادعا که ویروس SARS-CoV-۲ در یک آزمایشگاه و در نتیجه تلاش برای ساخت [[واکسن]] بر ضد ویروس اچ‌آی‌وی پدید آمده، جنجال تازه‌ای به راه انداخت. او سال‌ها پژوهشگر [[انستیتو پاستور]] در [[پاریس]] بوده‌است و در حال حاضر به‌طور تمام وقت در دانشگاه شانگ‌های جیاتونگ در [[چین]] فعالیت می‌کند. وی اخیراً در مصاحبه‌ای با شبکه فرانسوی CNews و همچنین شرکت در [[پادکست|پادکستی]] که توسط «پورکووی دکتور» تهیه شده، ادعا کرد که به وجود عناصری از ویروس اچ‌آی‌وی در ژنوم کرونا و حتی وجود عناصری از [[مالاریا]] بسیار مشکوک است. نشریه «[[آسیا تایمز]]»، به نقل از مونتانیه، نوشت: «آزمایشگاه شهر ووهان از اوایل دهه ۲۰۰۰ تحقیقات گسترده‌ای را در زمینه [[کروناویروس|کروناویروس‌ها]] آغاز کرده‌است. آن‌ها در این زمینه تخصص بسیار بالایی دارند». [[دونالد ترامپ]] رئیس‌جمهور [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]] با اشاره به گزارش خبرگزاری [[فاکس نیوز]]، اذعان کرد که احتمالاً این کروناویروس جدید به‌طور اتفاقی توسط کارآموزی که در مؤسسه ویروس‌شناسی [[ووهان]] در چین کار می‌کند، منتشر شده‌است. روزنامه [[فاکس نیوز]] در گزارشی با تأکید به وجود این ویروس به‌صورت طبیعی در [[خفاش]]‌ها، خاطرنشان کرده که این ویروس در آزمایشگاه [[ووهان]] مورد مطالعه قرار گرفته‌است. این شبکه خبری با اعلام اینکه انتقال اولیه ویروس از خفاش به انسان بوده، افزود: «بیمار صفر» در آزمایشگاه شهر ووهان کار می‌کرده‌است. این کارمند آزمایشگاه قبل از انتشار این بیماری در بین افراد عادی در شهر ووهان، به‌طور تصادفی به کروناویروس جدید آلوده شد. نشریه [[واشینگتن پست]] در این باره آورده‌است: «دو سال پیش مقامات سفارت آمریکا در چین، نگرانی‌هایی را در مورد عدم ایمنی کافی در مؤسسه دولتی ویروس‌شناسی ووهان، به ویژه در خصوص مطالعه بر روی ویروس‌های کشنده و [[بیماری عفونی|بیماری‌های عفونی]]، ابراز داشتند و بررسی‌هایی را نیز در این زمینه انجام دادند. گرچه این انستیتو که در نزدیکی بازار مرطوب ووهان واقع شده، اولین آزمایشگاه دارای سطح بیو-ایمنی IV است، اما [[وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا|وزارت امور خارجه آمریکا]] در سال ۲۰۱۸ در مورد کمبود جدی تکنسین‌ها و محققان دارای مهارت مناسب برای بهره‌برداری ایمن از این آزمایشگاه پر حجم هشدار داده بود».<ref>{{یادکرد وب
|عنوان= کاشف HIV؛ ویروس کرونا در آزمایشگاه ووهان ساخته شده‌است
|نشانی= https://www.tabnak.ir/fa/news/973726/ویروس-کرونا-در-آزمایشگاه-ووهان-ساخته-شده-است
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی تابناک کد خبر: ۹۷۳۷۲۶ تاریخ انتشار: ۰۲ اردیبهشت ۱۳۹۹–۱۳:۴۲
}}</ref><ref>{{یادکرد وب
|عنوان=برنده جایزه نوبل: ویروس کرونا محصول آزمایشگاه است
|نشانی=https://sptnkne.ws/CdPy
|ناشر=خبرگزاری اسپوتنیک فارسی 21:35 17.04.2020
}}{{پیوند مرده}}</ref>

=== پنهان‌کاری دولت چین ===
گزارش‌های منتشر شده حاکی از آن است که مقامات چینی مدت‌ها پیش از اعلام شیوع ویروس کرونا در آن کشور، از آن آگاهی داشتند اما از انتشار این خبر جلوگیری می‌کردند. گفته شده که در اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه، پزشکی به نام [[لی ون‌لیانگ]] که در بیمارستان مرکزی ووهان خدمت می‌کرد با معاینهٔ موارد ابتلا به نوعی بیماری شبیه سارس و انجام آزمایش‌های مربوط، شیوع نوع جدیدی ویروس را به اطلاع همکارانش رسانده و خواهان قرنطینهٔ این بیماران شده‌است. پس از آن پلیس چین، [[لی ون‌لیانگ|دکتر لی]] و ۷ پزشک دیگر را احضار و آن‌ها را به «انتشار شایعه» متهم کرده‌است. پلیس چین به وی هشدار داده که از انتشار چنین اخباری خودداری کند، در غیر اینصورت به جرم تشویش اذهان عمومی بازداشت خواهد شد. این پزشک افشاگر در نهایت خود به این بیماری مبتلا و در یکی از بیمارستان‌های ووهان چین بستری شد و جان باخت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/712732/چین-مرگ-پزشک-افشاگر-کرونا-خشم-عمومی-از-پنهان-کاری-مقامات|وبگاه=www.asriran.com|عنوان=چین؛ مرگ پزشک افشاگر کرونا / خشم عمومی از پنهان‌کاری مقامات |بازبینی=2020-02-08}}</ref>

بنابر این گزارش‌ها مقامات دولت چین، تا هفته‌ها پزشکان را مجبور به سکوت کرده و از اطلاع‌رسانی عمومی خودداری می‌کنند و بسیاری از مردم شهر «ووهان» چین، خیلی دیر متوجه گسترش سریع این بیماری در محل سکونت خود می‌شوند. در نهایت پس از حدود ۷ هفته، دولت چین به‌طور رسمی کشف این ویروس را اعلام و شهر ووهان را [[قرنطینه]] می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ویروس کرونا؛ پنهان‌کاری چین و حمایت ایران|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/40191/سیاسی-و-اجتماعی/ویروس-کرونا؛-پنهان‌کاری-چین-و-حمایت-ایران|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2020-02-04|بازبینی=2020-02-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=ویروس کرونا؛ افزایش تلفات، متهم شدن مقام‌های چینی به پرده پوشی، حمایت ایران|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-51368168|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-02-04|تاریخ بازبینی=2020-02-04|زبان=fa}}</ref>

=== همه‌گیری و اعلام وضعیت اضطراری در بهداشت جهانی ===
این ویروس به سرعت در بیش از بیست کشور دیگر در آسیا، اروپا، [[آمریکای شمالی]] و اقیانوسیه گسترش پیدا کرد.<ref name="GI2020Update">{{Cite web|url=https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6|title=Operations Dashboard for ArcGIS|last=|first=|date=2020-02-02|website=gisanddata.maps.arcgis.com|accessdate=2020-02-02}}</ref> شیوع ویروس از انسان به انسان در چین،<ref>{{Cite journal|last=Chan|first=Jasper Fuk-Woo|last2=Yuan|first2=Shuofeng|last3=Kok|first3=Kin-Hang|last4=To|first4=Kelvin Kai-Wang|last5=Chu|first5=Hin|last6=Yang|first6=Jin|last7=Xing|first7=Fanfan|last8=Liu|first8=Jieling|last9=Yip|first9=Cyril Chik-Yan|date=24 January 2020|title=A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30154-9/abstract|journal=The Lancet|volume=0|doi=10.1016/S0140-6736(20)30154-9|pmid=31986261|via=www.thelancet.com}}</ref><ref name="auto">{{Cite news|url=https://www.cbc.ca/news/health/coronavirus-human-to-human-1.5433187|title=China confirms human-to-human transmission of new coronavirus|date=20 January 2020|publisher=[[Canadian Broadcasting Corporation]]|accessdate=21 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200120173700/https://www.cbc.ca/news/health/coronavirus-human-to-human-1.5433187|archivedate=20 January 2020}}</ref> آلمان،<ref>{{Cite journal|last=Rothe|first=Camilla|year=2020|title=Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany|journal=NEJM|page=Correspondence to the Editor Page|doi=10.1056/NEJMc2001468|pmid=32003551}}</ref> تایلند،<ref>{{Cite web|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1847884/human-transmission-of-coronavirus-confirmed-in-thailand|title=Human transmission of coronavirus confirmed in Thailand|publisher=Bangkokpost.com|date=|accessdate=2020-02-01}}</ref> ویتنام، تایوان، ژاپن و [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]] تأیید شده‌است.<ref>{{Cite journal|date=30 January 2020|title=The Coronavirus Is Now Infecting More People Outside China|url=https://www.wired.com/story/the-coronavirus-is-now-infecting-more-people-outside-china/|journal=[[Wired (magazine)|Wired]]|access-date=30 January 2020}}</ref>

در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰، [[سازمان جهانی بهداشت|سازمان بهداشت جهانی]] (WHO) با توجه به وضعیت شیوع ویروس کرونای جدید، وضعیت اضطراری در بهداشت جهانی اعلام کرد.<ref name="WHODeclaration">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-51318246|title=Coronavirus declared global health emergency|last=<!--Not stated-->|date=30 January 2020|publisher=[[BBC News Online]]|accessdate=30 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200130201004/https://www.bbc.com/news/world-51318246|archivedate=30 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news|title=W.H.O. Declares Global Emergency as Wuhan Coronavirus Spreads|first=Sui-Lee|last=Wee|first2=Donald G.|last2=McNeil Jr.|first3=Javier C.|last3=Hernández|date=30 January 2020|url=https://www.nytimes.com/2020/01/30/health/coronavirus-world-health-organization.html|accessdate=30 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web|title=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)|website=[[World Health Organization]] (WHO)|date=30 January 2020|url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)|accessdate=30 January 2020}}</ref> تا ۴ فوریه ۲۰۲۰، ۲۰٬۶۰۴ مورد آلودگی به کرونا به ثبت رسید که از این تعداد، ۲۰٬۴۱۶ مورد در [[سرزمین اصلی چین]] بود.<ref name="GI2020Update"/> تا به امروز تقریباً یک پنجم موارد تشخیص داده شده منجر به بیماری جدی می‌شوند.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports|title=Novel Coronavirus (2019-nCoV) situation reports no.8|last=|first=|date=|website=www.who.int|language=en|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2020-02-01}}</ref> تقریباً تمام موارد ابتلا به کرونا در خارج از چین، در افرادی رخ داده‌است که یا از ووهان سفر کرده‌اند، یا با کسی که از منطقه سفر کرده‌است در تماس مستقیم بوده‌اند.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-germany/germany-confirms-seventh-coronavirus-case-idUSKBN1ZU2Q9|title=Germany confirms seventh coronavirus case|accessdate=2020-02-02|work=Reuters|date=February 2020}}</ref>

به‌طور کلی [[میزان مرگ‌ومیر|میزان مرگ و میر]] و [[شیوع|عوارض]] ناشی از عفونت ویروس 2019-nCoV ناشناخته است، هم به دلیل این‌که ممکن است در شیوع فعلی، میزان مرگ و میر در حال تغییر باشد و همچنین به دلیل این‌که تعداد موارد جزئی و بدون علامت که منجر به تشخیص نمی‌شوند، نامشخص است.<ref>{{Cite web|url=https://www.statnews.com/2020/01/30/limited-data-may-skew-assumptions-severity-coronavirus-outbreak/|title=Limited data on coronavirus may be skewing assumptions about severity|date=2020-01-30|website=STAT|language=en-US|accessdate=2020-02-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://foreignpolicy.com/2020/01/26/2019-ncov-china-epidemic-pandemic-the-wuhan-coronavirus-a-tentative-clinical-profile/|title=How China's Coronavirus Is Spreading—and How to Stop It|last=Sparrow|first=Annie|website=Foreign Policy|language=en-US|accessdate=2020-02-02}}</ref> با این حال، نتایج اولیهٔ مشاهدات، مرگ ۲٬۳٪ از مبتلایان به این ویروس را نشان می‌دهند.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/#ref-6|title=Wuhan Coronavirus Death Rate - Worldometer|website=www.worldometers.info|language=en|accessdate=2020-02-02}}</ref><ref name=":0">{{Cite journal|last=Wang|first=Chen|last2=Horby|first2=Peter W|last3=Hayden|first3=Frederick G|last4=Gao|first4=George F|date=2020-01-24|title=A novel coronavirus outbreak of global health concern|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0140673620301859|journal=The Lancet|language=en|volume=|pages=S0140673620301859|doi=10.1016/S0140-6736(20)30185-9|pmid=31986257|via=}}</ref> و WHO اعلام کرده‌است که میزان مرگ و میر در میان مبتلایان، حدود ۳٪ است.<ref>{{Cite news|url=https://www3.nhk.or.jp/news/html/20200124/k10012257631000.html|title=WHOが"致死率３％程度" 専門家「今後 注意が必要」|publisher=NHK|date=24 January 2020|accessdate=3 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200126001243/https://www3.nhk.or.jp/news/html/20200124/k10012257631000.html|archivedate=۲۶ ژانویه ۲۰۲۰|dead-url=yes}}</ref> تعداد مرگ و میرهای ناشی از این ویروس در [[هوبئی|استان هوبی]]، در ۴ فوریه ۲۰۲۰، ۴۲۷ نفر بود.<ref name="GI2020Update"/><ref>{{Cite web|url=https://3g.dxy.cn/newh5/view/pneumonia?scene=2&clicktime=1579582238&enterid=1579582238&from=singlemessage&isappinstalled=0|title=全国新型肺炎疫情实时动态 - 丁香园·丁香医生|website=3g.dxy.cn|accessdate=2020-01-31|archive-date=۳۰ ژانویه ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130220942/https://3g.dxy.cn/newh5/view/pneumonia?scene=2&clicktime=1579582238&enterid=1579582238&from=singlemessage&isappinstalled=0|dead-url=yes}}</ref>

[[File:Novel Coronavirus SARS-CoV-2 (49597020718).jpg|thumb|تصویری از ویروس‌های کووید-۱۹ با استفاده از [[میکروسکوپ الکترونی عبوری]] که از بدن یک بیمار در جریان [[دنیاگیری کووید-۱۹]] جدا شده‌است.|alt=Micrograph of SARS-CoV-2 virus particles isolated from a patient]]







== عفونت‌زایی و انتقال ==
انتقال ویروس از انسان به انسان تأیید شده‌است.<ref name="auto"/> ویروس‌های کرونا در درجه اول از طریق تماس نزدیک، به ویژه از طریق [[قطره تنفسی|قطرات تنفسی]] ناشی از سرفه و عطسه تا حدود ۲ تا ۴٫۵ متر پخش می‌شوند.{{Convert|6|ft}}<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856|title=How does coronavirus spread?|website=NBC News|accessdate=29 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200128081650/https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856|archivedate=28 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html|title=Transmission of Novel Coronavirus (2019-nCoV) {{!}} CDC|date=27 January 2020|website=www.cdc.gov|accessdate=29 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200128152653/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html|archivedate=28 January 2020}}</ref> RNA ویروس همچنین در [[آزمایش مدفوع|نمونه‌های مدفوع]] از بیماران آلوده یافت شده‌است.<ref>{{Cite journal|last=Holshue|first=Michelle L.|last2=DeBolt|first2=Chas|last3=Lindquist|first3=Scott|last4=Lofy|first4=Kathy H.|last5=Wiesman|first5=John|last6=Bruce|first6=Hollianne|last7=Spitters|first7=Christopher|last8=Ericson|first8=Keith|last9=Wilkerson|first9=Sara|date=2020-01-31|title=First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States|journal=New England Journal of Medicine|language=en|pages=NEJMoa2001191|doi=10.1056/NEJMoa2001191|issn=0028-4793|pmid=32004427}}</ref> مطالعات نشان داده‌اند که این ویروس می‌تواند حتی در [[دوره نهفتگی]] عفونی شود،<ref>{{Cite journal|last=Rothe|first=Camilla|last2=Schunk|first2=Mirjam|last3=Sothmann|first3=Peter|last4=Bretzel|first4=Gisela|last5=Froeschl|first5=Guenter|last6=Wallrauch|first6=Claudia|last7=Zimmer|first7=Thorbjörn|last8=Thiel|first8=Verena|last9=Janke|first9=Christian|year=2020|title=Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany|journal=[[ژورنال پزشکی نیوانگلند|The New England Journal of Medicine]]|doi=10.1056/NEJMc2001468|pmid=32003551}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/01/31/health/coronavirus-asymptomatic-spread-study/index.html|title='There's no doubt': Top US infectious disease doctor says Wuhan coronavirus can spread even when people have no symptoms|website=CNN|accessdate=2 February 2020}}</ref> اما برپایه اعلام سازمان جهانی بهداشت در این زمان به احتمال زیاد، انتقال از افراد بدون علامت است و عامل اصلی انتقال نیست.

شماره [[تولید مثل]] اصلی (<math>R_0</math> ، تلفظ ''R-جز'' یا ''R-صفر)''<ref>{{Cite book|title=Vaccinology: an essential guide|last=Milligan|first=Gregg N.|last2=Barrett|first2=Alan D. T.|publisher=Wiley Blackwell|year=2015|isbn=978-1-118-63652-7|location=Chichester, West Sussex|pages=310|oclc=881386962}}</ref> از این ویروس برآورد شده‌است بین ۱٫۴ و ۳٫۹ است.<ref>{{Cite web|url=https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/01/how-fast-and-far-will-new-coronavirus-spread/605632/|title=The Deceptively Simple Number Sparking Coronavirus Fears|date=28 January 2020|website=[[آتلانتیک (مجله)|The Atlantic]]|accessdate=29 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200129050844/https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/01/how-fast-and-far-will-new-coronavirus-spread/605632/|archivedate=29 January 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Li|first=Qun|last2=Guan|first2=Xuhua|last3=Wu|first3=Peng|last4=Wang|first4=Xiaoye|date=29 January 2020|title=Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus–Infected Pneumonia|journal=New England Journal of Medicine|doi=10.1056/NEJMoa2001316|pmid=31995857}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Riou|first=Julien|last2=Althaus|first2=Christian L.|date=2020|title=Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019 novel coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020|journal=Eurosurveillance|volume=25|issue=4|doi=10.2807/1560-7917.ES.2020.25.4.2000058}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Liu|first=Tao|last2=Hu|first2=Jianxiong|last3=Kang|first3=Min|last4=Lin|first4=Lifeng|date=25 January 2020|title=Transmission dynamics of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV)|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.25.919787v1|journal=bioRxiv|pages=2020.01.25.919787|doi=10.1101/2020.01.25.919787}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Read|first=Jonathan M.|last2=Bridgen|first2=Jessica RE|last3=Cummings|first3=Derek AT|last4=Ho|first4=Antonia|last5=Jewell|first5=Chris P.|date=28 January 2020|title=Novel coronavirus 2019-nCoV: early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions|url=https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.01.23.20018549v2|journal=MedRxiv|pages=2020.01.23.20018549|doi=10.1101/2020.01.23.20018549}}</ref> این بدان معنی است که، در صورت عدم کنترل، ویروس به‌طور معمول در هر عفونت ایجاد شده، ۱٫۴ تا ۳٫۹ مورد جدید ایجاد می‌کند. مشخص شده‌است که ویروس قادر به انتقال در طول زنجیره‌ای حداقل چهار نفر است.<ref name="Saey24Jan20202">{{Cite web|url=https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers|title=How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS|first=Tina Hesman|last=Saey|website=[[Science News]]|date=24 January 2020|accessdate=3 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200125064423/https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers|archivedate=25 January 2020}}</ref>

== ویروس‌شناسی ==






=== ساختار ویروسی ===
قُطر این ویروس حدود ۵۰ تا ۲۰۰ [[نانومتر]] است.<ref name="auto1"/> این ویروس همانند سایر کروناویروس‌ها دارای ۴ [[پروتئین]] ساختمانی شامل سنبله (S)، [[پوشش ویروس|پوشش ویروسی]] (E)، [[غشا]] (M) و [[کپسید]] (N) است.<ref>{{Cite journal|last=Wu|first=Canrong|last2=Liu|first2=Yang|last3=Yang|first3=Yueying|last4=Zhang|first4=Peng|last5=Zhong|first5=Wu|last6=Wang|first6=Yali|last7=Wang|first7=Qiqi|last8=Xu|first8=Yang|last9=Li|first9=Mingxue|date=2020-05|title=Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32292689/|journal=Acta Pharmaceutica Sinica. B|volume=10|issue=5|pages=766–788|doi=10.1016/j.apsb.2020.02.008|issn=2211-3835|pmc=7102550|pmid=32292689}}</ref>

=== محتوای ژنتیکی ===
کروناویروس‌ها در گروه [[آران‌ای ویروس|آران‌ای ویروس‌های]] تک‌رشته‌ای خطی [[سنس (زیست‌شناسی مولکولی)|سنس مثبت]] هستند. طول ژنوم این ویروس، حدود ۳۰,۰۰۰ [[باز نوکلئوتیدی]] است.<ref>{{Cite journal|last=Kandeel|first=Mahmoud|last2=Ibrahim|first2=Abdelazim|last3=Fayez|first3=Mahmoud|last4=Al-Nazawi|first4=Mohammed|date=2020-06|title=From SARS and MERS CoVs to SARS-CoV-2: Moving toward more biased codon usage in viral structural and nonstructural genes|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32159237/|journal=Journal of Medical Virology|volume=92|issue=6|pages=660–666|doi=10.1002/jmv.25754|issn=1096-9071|pmc=7228358|pmid=32159237}}</ref> فراوانی بازهای نوکلئوتیدی در [[آران‌ای]] این ویروس، عبارت‌ است از [[اوراسیل]] (32.2%)، [[آدنین]] (29.9%)، [[گوانین]] (19.6%) و [[سیتوزین]] (18.3%)<ref>{{Cite journal|last=Hou|first=Wei|date=2020-09-14|title=Characterization of codon usage pattern in SARS-CoV-2|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32928234/|journal=Virology Journal|volume=17|issue=1|pages=138|doi=10.1186/s12985-020-01395-x|issn=1743-422X|pmc=7487440|pmid=32928234}}</ref>

{{Multiple image | align = center | direction = horizontal | total_width = 500 | image1 = SARS-CoV-2 49531042877.jpg | alt1 = SARS-CoV-2 emerging from a human cell | image2 = SARS-CoV-2 scanning electron microscope image.jpg | alt2 = SARS-CoV-2 virions emerging from a human cell | footer_align = center | footer = تصاویر گرفته شده با [[میکروسکوپ الکترونی روبشی]] از ویروس‌های کووید ۱۹ در حال بیرون‌زدن از سلول‌های کشت‌شدهٔ انسان در محیط آزمایشگاه. این تصاویر به روش دیجیتالی رنگ‌آمیزی شده‌است.}}

== مدت حیات در محیط ==
ویروس کرونا می‌تواند در محیط اطراف و حتی بیمارستان‌ها از طریق تماس با دستگیره در، تخت، دکمه‌ها، میزها، لبه تخت و دست زدن به سطوح پلاستیکی و فلزی دیگری که در تماس مستقیم با فرد بیمار هستند با توجه به اینکه اغلب از جنس فلز و پلاستیک هستند، منتقل شود. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد رطوبت بالای هوا طول عمر ویروس کرونا را افزایش می‌دهد. این مطالعات بیان می‌کنند که کروناویروس‌ها می‌توانند روی سطح مختلف به‌طور میانگین بین چهار تا پنج روز باقی بمانند. برخی از آن‌ها نیز می‌توانند تا ۹ روز خارج از بدن و در دمای اتاق دوام بیاورند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=یافته‌های جدید دربارهٔ «ویروس کرونا»|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/7242794/یافته‌های-جدید-درباره-ویروس-کرونا|وبگاه=www.yjc.ir|بازبینی=2020-02-26}}</ref>

== جستارهای وابسته ==
* [[سلامت بهداشت و روان در طول دنیاگیری کووید ۱۹]]
* [[بیماری کروناویروس ۲۰۱۹]]
* [[کروناویروس]]
* [[ارتباط گروه خونی و ویروس کرونا کووید ۱۹]]
* [[دنیاگیری کووید ۱۹ در ایران]]
* [[دنیاگیری کووید ۱۹]]
* [[گاه‌شمار دنیاگیری کووید-۱۹]]

== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله|۲}}
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Novel_coronavirus_(2019-nCoV)&oldid=937194460|عنوان = Novel coronavirus (2019-nCoV)|زبان =انگلیسی|بازیابی =۲۳ ژانویه ۲۰۲۰}}

== پیوند به بیرون ==
{{انبار-رده}}
{{بیماری ویروسی}}
{{سارس}}
{{کروناویروس‌های انسانی}}
{{Authority Control}}

[[رده:کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲| ]]
[[رده:آرایه‌های زیرگونه‌ای ویروس]]
[[رده:بتاکروناویروس]]
[[رده:بیماری‌های مشترک انسان و دام]]
[[رده:دنیاگیری کووید–۱۹]]
[[رده:زیست‌شناسی در ۲۰۱۹ (میلادی)]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]