نمایش مبدأ برای کالیستو (قمر)

{{Infobox planet
| name = کالیستو
| alt_names = Jupiter {{rn|IV}}
| pronounced = {{IPAc-en|k|ə|ˈ|l|ɪ|s|t|oʊ}} ({{respell|kə|LIST|oh}})<ref>{{Cite dictionary |url=http://www.lexico.com/definition/Callisto |archive-url=https://web.archive.org/web/20200322182103/https://www.lexico.com/definition/callisto |url-status=dead |archive-date=22 March 2020 |title=Callisto |dictionary=[[Lexico]] UK English Dictionary |publisher=[[Oxford University Press]]}}</ref>
| adjectives = Callistoan {{IPAc-en|ˌ|k|æ|l|ɪ|ˈ|s|t|oʊ|.|ə|n}} ({{respell|KAL|iss|TOH|ən}}){{سخ}}''etc.'' (see text)
| named_after = [[Callisto (mythology)|Καλλιστώ]] ''Kallistō''
| image = Callisto - July 8 1979 (38926064465).jpg
| caption = تصویر کالیستو با رنگ واقعی توسط فضاپیمای [[وویجر ۲]] در ۸ ژوئیه ۱۹۷۹. تصویر از کانال‌های رنگی نارنجی، سبز و آبی تشکیل شده‌است.
| background = نقره‌ای
| discoverer = [[Galileo Galilei]]{{سخ}}[[Simon Marius]]
| discovered = 7 January 1610<ref name=Galilei/>
| semimajor = 1 882 700 km<ref name=orbit/>
| eccentricity = {{val|0.0074}}<ref name=orbit/>
| periapsis = {{val|1869000|u=km}}<ref group=lower-alpha>Periapsis is derived from the semimajor axis (''a'') and eccentricity (''e''): <math>a(1-e)</math>.</ref>
| apoapsis = {{val|1897000|u=km}}<ref group=lower-alpha>Apoapsis is derived from the semimajor axis (''a'') and eccentricity (''e''): <math>a(1+e)</math>.</ref>
| period = {{val|16.6890184|ul=d}}<ref name=orbit/>
| avg_speed = {{val|8.204|u=km/s}}
| inclination = ۲٫۰۱۷° (to the [[ecliptic]]){{سخ}}۰٫۱۹۲° (to local [[Laplace plane]]s)<ref name=orbit/>
| satellite_of = [[Jupiter]]
| group = [[Galilean moon]]
| mean_radius = {{val|2410.3|1.5|u=km}} (0.378 Earths)<ref name="Anderson 2001"/>
| surface_area = {{val|7.30|e=7|u=km2}} (0.143 Earths)<ref group=lower-alpha>Surface area derived from the radius (''r''): <math>4\pi r^2</math>.</ref>
| volume = {{val|5.9|e=10|u=km3}} (0.0541 Earths)<ref group=lower-alpha>Volume derived from the radius (''r''): <math>\frac{4}{3}\pi r^3</math>.</ref>
| mass = {{val|1.075938|0.000137|e=23|u=kg}} (0.018 Earths)<ref name="Anderson 2001"/>
| density = {{val|1.8344|0.0034|u=g/cm3}} (0.333 Earths)<ref name="Anderson 2001"/>
| surface_grav = {{val|1.235|ul=m/s2}} (0.126 ''[[g-force|g]]'')<ref group=lower-alpha>Surface gravity derived from the mass (''m''), the [[gravitational constant]] (''G'') and the radius (''r''): <math>\frac{Gm}{r^2}</math>.</ref>
| moment_of_inertia_factor = {{val|0.3549|0.0042}}<ref name="Schubert2004">{{cite book|last1= Schubert|first1= G.|last2= Anderson|first2= J. D.|last3= Spohn|first3= T.|last4= McKinnon|first4= W. B.|editor1-last= Bagenal|editor1-first= F.|editor2-last= Dowling|editor2-first= T. E.|editor3-last= McKinnon|editor3-first= W. B.|title= Jupiter: the planet, satellites, and magnetosphere|chapter= Interior composition, structure and dynamics of the Galilean satellites|date= 2004|publisher= Cambridge University Press|location= New York|url= https://books.google.com/books?id=aMERHqj9ivcC|chapter-url= https://books.google.com/books?id=aMERHqj9ivcC&pg=PA281|isbn= 978-0-521-03545-3|pages= 281–306|oclc= 54081598|access-date= 23 July 2019|archive-date= 16 April 2023|archive-url= https://web.archive.org/web/20230416151559/https://books.google.com/books?id=aMERHqj9ivcC|url-status= live}}</ref>
| escape_velocity = 2.441 km/s<ref group=lower-alpha>Escape velocity derived from the mass (''m''), the [[gravitational constant]] (''G'') and the radius (''r''): <math>\textstyle\sqrt{\frac{2Gm}{r}}</math>.</ref>
| rotation = [[synchronous rotation|synchronous]]<ref name="Anderson 2001"/>
| axial_tilt = zero<ref name="Anderson 2001"/>
| albedo = 0.22 (geometric)<ref name=Moore2004/>
| magnitude = 5.65 ([[Opposition (astronomy)|opposition]])<ref name=magnitude>{{cite web|title=Classic Satellites of the Solar System|url=http://www.oarval.org/ClasSaten.htm|publisher=Observatorio ARVAL|access-date=13 July 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20110709203915/http://www.oarval.org/ClasSaten.htm|archive-date=9 July 2011|url-status=dead}}</ref>
| temp_name1 = K<ref name=Moore2004/>
| max_temp_1 = {{val|165|5}}
| mean_temp_1 = {{val|134|11}}
| min_temp_1 = {{val|80|5}}
| atmosphere = yes
| surface_pressure = {{convert|0.75|μPa|atm|sigfig=3|abbr=on}}<ref name="Carlson 1999"/>
| atmosphere_composition = ≈ {{val|4|e=8|u=molecules/cm<sup>3</sup>}} [[carbon dioxide]];<ref name="Carlson 1999"/>{{سخ}}up to {{val|2|e=10|u=molecules/cm<sup>3</sup>}} [[molecular oxygen]] (O<sub>2</sub>)<ref name="Liang 2005"/>
}}
[[پرونده:Callisto, Earth & Moon size comparison.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|کالیستو در مقایسه با [[زمین]] و [[ماه]]]]

'''کالیستو''' {{به انگلیسی|Callisto}} ({{آوا|kəˈlɪstoʊ}} ''kə-<small>LIS</small>-toe,'' یا به یونانی ''Καλλιστώ)''یکی از ماه‌های سیارهٔ [[مشتری (سیاره)|مشتری]] است، و در سال ۱۶۱۰ توسط [[گالیله]] کشف شد.<ref name=Galilei>Galilei, G. ; [http://www.physics.emich.edu/jwooley/chapter9/Chapter9.html ''Sidereus Nuncius''] {{Webarchive|url=https://archive.today/20010223011934/http://www.physics.emich.edu/jwooley/chapter9/Chapter9.html |date=۲۳ فوریه ۲۰۰۱}} ([[۱۳ مارس]] [[۱۶۱۰ (میلادی)|مشتری]])</ref> و [[فهرست قمرها|سومین قمر]] بزرگ در [[سامانه خورشیدی]] و دومین قمر بزرگ مشتری پس از [[گانیمد]] است. کالیستو ۹۹ درصد قطر [[عطارد]] را دارد اما تنها یک سوم آن جرم دارد. به لحاظ دوری چهارمین [[قمر گالیله‌ای]] است، شعاع مدار آن ۱٬۸۸۰٬۰۰۰ کیلومتر است.<ref name=orbit>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = Planetary Satellite Mean Orbital Parameters | پیوند = http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem |ژورنال= |نشریه=Jet Propulsion laboratary, California Institute of Technology |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> کالیستو از نظر میزان جرم و حجم، [[فهرست اجرام منظومه شمسی بر پایه اندازه|دوازدهمین جسم]] در سامانهٔ خورشیدی است.

<gallery>
پرونده:001221 Cassini Jupiter & Europa & Callisto.jpg|250px|کالیستو در گوشه تصویر، [[اروپا (قمر)|اروپا]] در مرکز تصویر و مشتری در پس‌زمینه.
پرونده:Callisto base.PNG|پایگاهی خیالی بر روی سطح یخزدهٔ کالیستو.
پرونده:Callisto Har PIA01054.jpg|تصویری از سطح کالیستو و برخوردهای اجرام فضایی بر روی آن.
پرونده:Galilean moons around Jupiter.gif|ماه‌های گالیله‌ای هنگام گردش دور سیارهٔ مشتری {{legend2|Lime|[[مشتری (سیاره)|مشتری]]}}{{•}} {{legend2|OrangeRed|[[آیو (قمر)|آیو]]}}{{•}} {{legend2|RoyalBlue|[[اروپا (قمر)|اروپا]]}}{{•}} {{legend2|Gold|[[گانیمد]]}}{{•}} {{legend2|Cyan|کالیستو}}
</gallery>

== جستارهای وابسته ==
* [[گانیمید]]
* [[مشتری (سیاره)|مشتری]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار|Callisto}}
* [https://web.archive.org/web/20140328070532/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Callisto Callisto Profile] by [http://solarsystem.nasa.gov/ NASA's Solar System Exploration]

{{ماه‌های سامانه خورشیدی}}
{{سامانه خورشیدی}}
{{ماه‌های مشتری}}

[[رده:کالیستو (قمر)| ]]
[[رده:قمرهای مشتری]]
[[رده:منظومه شمسی]]
[[رده:قمرهای دارای مدار موافق‌گرد]]