نمایش مبدأ برای پایستگی انرژی

{{ارجاع نادرست}}
{{بهبود منابع}}
{{مکانیک محیط‌های پیوسته}}
'''قانون پایستگی انرژی''' می‌گوید که مقدار [[انرژی]] در یک سیستم تک‌افتاده (ایزوله، منزوی) ثابت می‌ماند. پیامد این قانون این است، که انرژی از بین نمی‌رود و به وجود نمی‌آید. تنها از شکلی به شکل دیگر تبدیل می‌شود؛ مثلاً [[انرژی جنبشی]] به [[انرژی گرمایی]] تبدیل می‌شود. از آن‌جا که در نظریهٔ [[نسبیت خاص]] انرژی و [[جرم (کمیت)|جرم]] به هم وابسته‌اند، پایستگی انرژی در حالت کلی می‌گوید که مجموع انرژی و جرم یک سیستم تک‌افتاده پایسته است.

پیامد دیگر این قانون این است که [[حرکت دائمی|ماشین حرکت دائمی]] تنها هنگامی کار می‌کند که هیچ انرژی‌ای به پیرامون خود ندهد. اگر انرژی‌ای که دستگاه به پیرامون خود می‌دهد بیشتر از انرژی‌ای باشد که می‌گیرد و جرم دستگاه هم ثابت بماند، چنین دستگاهی نمی‌تواند برای همیشه کار کند.

== تاریخچه ==
[[پرونده:Joule's Apparatus (Harper's Scan).png|بندانگشتی|دستگاه [[جیمز پرسکات ژول|ژول]] برای سنجش [[هم‌ارز مکانیکی گرما]]. وزنه‌ای که از نخ آویزان است، پروانه‌ای را در آب می‌چرخاند و آن را گرم می‌کند.]]
[[فیلسوف]]ان باستان مانند تالس میلتوسی اندیشه‌هایی دربارهٔ ''پایستگی آنچه که همه‌چیز از آن ساخته شده است'' داشتند. البته معلوم نیست که منظور از آن چیز انرژی یا جرم-انرژی بوده باشد (مثلاً تالس فکر می‌کرد که همه‌چیز از [[آب]] ساخته شده). در سال [[۱۶۳۸ (میلادی)|۱۶۳۸]]، [[گالیله]] نتایج بررسی‌هایش را دربارهٔ چندین پدیده --از جمله حرکت [[آونگ]]-- منتشر کرد که (به زبان امروزی) تبدیل انرژی جنبشی به انرژی پتانسیل و برعکس را نشان می‌داد. [[گاتفرید ویلهم لایبنیتز]] نخستین کسی بود که در سال‌های [[۱۶۷۸ (میلادی)|۱۶۷۸]] تا [[۱۶۸۹ (میلادی)]] کوشید رابطه‌ای ریاضی را برای نوعی از انرژی که به حرکت وابسته است (انرژی جنبشی) به دست آورد. لایبنیتز فهمید که در بسیاری از سیستم‌های مکانیکی (با جرم‌های <math>m_i</math> و سرعت‌های <math>v_i</math>)،
:<math>\sum_i m_i v_i^2</math>
تا وقتی که جرم‌ها به هم برنخورند پایسته است. او این کمیت را vis viva یا ''نیروی زندهٔ'' سیستم نام نهاد. قانون او شکل دقیقی از پایستگی انرژی جنبشی را در نبود [[اصطکاک]] نشان می‌داد (البته انرژی جنبشی واقعی نصف این مقدار است). بسیاری از فیزیک‌دانان آن زمان می‌دانستند که حتی در سیستم‌های با اصطکاک، قانون [[پایستگی تکانه]] با تعریف زیر برای تکانه برقرار است:
:<math>\sum_i m_i v_i\,</math>
بعدها نشان داده شد که در شرایط مناسب، مثلاً در [[برخورد کشسان]]، هر دو کمیت [[انرژی]] و [[تکانه]] پایسته‌اند.

== منابع ==
{{پانویس}}
* ویکی‌پدیای انگلیسی:
=== نوشته‌های امروزی ===
{{چپ‌چین}}
* Goldstein, Martin, and Inge F., 1993. ''The Refrigerator and the Universe''. Harvard Univ. Press. A gentle introduction.
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=Thermal Physics (2nd ed.)|ناشر= W. H. Freeman Company|شهر= |کوشش=   |ویرایش=   |سال= 1980 |شابک=0-7167-1088-9  |نویسنده= Kroemer, Herbert; Kittel, Charles|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=  |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=Fundamentals of College Physics, 2nd ed.|ناشر= William C. Brown Publishers|شهر= |کوشش=   |ویرایش=   |سال= 1996 |شابک=  |نویسنده= Nolan, Peter J.|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=  |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
{{پایان چپ‌چین}}
=== نوشته‌های تاریخی ===
{{چپ‌چین}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=From Watt to Clausius: The Rise of Thermodynamics in the Early Industrial Age|ناشر= Heinemann|شهر= London|کوشش=   |ویرایش=   |سال= 1971 |شابک=0-435-54150-1  |نویسنده= Cardwell, D.S.L.|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=  |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=Equations That Changed the World|ناشر= |شهر= |کوشش=   |ویرایش=   |سال= 1999 |شابک=0-349-11064-6  |نویسنده= Guillen, M.|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=  |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=Historical Roots of the Principle of Conservation of Energy|ناشر= Ayer Co Pub|شهر= Madison, Wis.|کوشش=   |ویرایش=   |سال= 1981 |شابک=0-405-13880-6  |نویسنده= Hiebert, E.N.|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=  |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
{{پایان چپ‌چین}}

{{انرژی}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:انرژی (فیزیک)]]
[[رده:تاریخ ایده‌ها]]
[[رده:تاریخ فیزیک]]
[[رده:قانون‌های پایستگی]]
[[رده:قوانین ترمودینامیک]]