نمایش مبدأ برای فضای فاز

[[پرونده:Focal stability.png|بندانگشتی|شماتیک «فضای فاز» یک‌سیستم پویا ([[دینامیک|دینامیکی]]) با پایداری کانونی|308x308پیکسل]]
'''فضای فاز''' {{انگلیسی|Phase Space}} [[فضا|فضایی]] است شامل تمام حالات ممکن برای یک [[سیستم]]. هر حالت سیستم در فضای فاز با یک [[نقطه]] نمایش داده می‌شود. در [[مکانیک]] عموماً فضای فاز شامل تمامی مقادیر ممکن [[بردار مکان|مکان]] و [[تکانه]] است.

در فضای فاز، هر [[درجه آزادی]] سیستم با یک [[محور]] نمایش داده می‌شود. به عنوان مثال فضای فاز یک تک [[ذره]] آزاد در فضای ۳ [[بعد|بعدی]]، شامل ۳ محور برای [[مولفه|مولفه‌های]] [[موقعیت (فیزیک)|مکان]] و ۳ محور برای مولفه‌های [[تکانه]] است. در [[مکانیک آماری]] فضای فاز یک سیستم <math>N</math> ذره‌ای دارای بعد <math>N</math>6 است. شناختن دقیق فضای فاز یک سیستم به محاسبهٔ [[آنتروپی]] و [[تابع پارش (مکانیک آماری)|تابع پارش]] آن سیستم کمک می‌کند.

اگر سیستم بسته باشد، مقدار انرژی کل در آن ثابت است. این سیستم با صفحه‌ای با یک بعد کمتر از سیستم باز در فضای فاز نمایش داده می‌شود.

اگر ناحیهٔ کوچکی را در فضای فاز در نظر بگیریم، این ناحیه با گذشت زمان می‌ترادیسد (تغییر شکل می‌دهد) ولی حجم آن همواره پایا است. علت ترادیسش، تغییر موقعیت و تکانهٔ هر ذره با گذشت زمان است. این قضیه به قضیهٔ لیوویل شهرت دارد که در آن «شاره» فضای فاز غیرقابل تراکم است.

== جستارهای وابسته ==
*[[مکانیک کلاسیک]]
*[[مکانیک هامیلتونی|مکانیک همیلتونی]]
*[[مکانیک لاگرانژی]]
*[[فضای حالت (فیزیک)]] 
*[[سیستم پویا]]
*[[دینامیک ملکولی]]

== منابع ==
{{پانویس}}
{{چپ‌چین}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=Statistical Mechanics|ناشر= Wiley, John & Sons, Inc|شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال= ۱۹۹۰ |شابک=0-471-81518-7 |نویسنده= Huang, Kerson|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}
{{پایان چپ‌چین}}

== پیوند به بیرون ==
* {{Springer|title=Phase space|id=p/p072590}}

{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{موضوعات سامانه‌های پیچیده}}

[[رده:تحلیل‌های بعدی]]
[[رده:سامانه‌های دینامیکی]]
[[رده:مفاهیم فیزیکی]]
[[رده:مکانیک آماری]]
[[رده:مکانیک همیلتونی]]