نمایش مبدأ برای سدیم آزید

{{chembox
| verifiedrevid = ۴۶۴۳۹۹۹۱۳
| Name = سدیم آزید
| ImageFile1 = Sodium_azide.svg
| ImageSize1 = 160px
| ImageFileL2 = Sodium-3D.png
| ImageSizeL2 = 80px
| ImageNameL2 = The sodium cation
| ImageFileR2 = Azide-3D-balls.png
| ImageSizeR2 = 120px
| ImageNameR2 = Ball-and-stick model of the azide anion
| OtherNames = Sodium trinitride{{سخ}}Smite{{سخ}}Azium
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID = ۳۰۹۵۸
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = ۸۹۲۹۵
| InChI = 1/N3.Na/c1-3-2;/q-۱;+۱
| InChIKey = PXIPVTKHYLBLMZ-UHFFFAOYAH
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEBI = ۲۷۸۵۴۷
| SMILES = [N-]=[N+]=[N-].[Na+]
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/N3.Na/c1-3-2;/q-۱;+۱
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = PXIPVTKHYLBLMZ-UHFFFAOYSA-N
| CASNo = ۲۶۶۲۸-۲۲-۸
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| UNNumber = [[List of UN Numbers 1601 to 1700|1687]]
| EINECS = ۲۴۷-۸۵۲-۱
| RTECS = VY8050000
| PubChem = ۳۳۵۵۷
}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = NaN<sub>3</sub>
| MolarMass = 65.0099 g/mol
| Appearance = colorless to white solid
| Odor = odorless
| Density = 1.846 g/cm<sup>3</sup> (۲۰ °C)
| Solubility = 41.0 g/100 mL (۱۵ °C)
| Solvent1 = alcohol
| Solubility1 = 0.316 g/100 mL (۱۶ °C)
| Solvent2 = ammonia
| Solubility2 = soluble
| SolubleOther = insoluble in [[اتر]]
| MeltingPtC = ۲۷۵
| Melting_notes = decomp
| pKa = ۴٫۸
}}
| Section3 = {{Chembox Structure
| CrystalStruct = [[دستگاه بلوری هگزاگونال]]، [[شاخص پیرسون|hR12]]<ref name=stevens>{{cite journal| journal = Acta Crystallographica A| year = 1977|volume = 33|page = 723| title = A Study of the Electron-Density Distribution in Sodium Azide, {{chem|NaN|3}}| author = Stevens E.D. , Hope H.}}</ref>
| SpaceGroup = R-3m, No. 166
}}
| Section7 = {{Chembox Hazards
| ExternalMSDS = [http://ptcl.chem.ox.ac.uk/MSDS/SO/sodium_azide.html External MSDS]
| EUIndex = ۰۱۱-۰۰۴-۰۰-۷
| EUClass = Highly toxic ('''T+'''){{سخ}}Very dangerous for the environment ('''N''')
| RPhrases = {{R28}}, {{R32}}, {{R50/53}}
| SPhrases = {{S1/2}}, {{S28}}, {{S45}}, {{S60}}, {{S61}}
| NFPA-H = ۴
| NFPA-F = ۰
| NFPA-R = ۴
| NFPA-O =
| FlashPt = ۳۰۰ °C
| LD50 = 27 mg/kg (oral, rats/mice)<ref name=stevens/>
}}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherAnions = [[سدیم سیانید]]
| OtherCations = [[Potassium azide]]{{سخ}}[[آزید آمونیوم]]
| OtherCpds =
}}
}}
'''سدیم آزید''' {{انگلیسی|Sodium azide}} با [[فرمول شیمیایی]] NaN<sub>۳</sub> یک [[ترکیب شیمیایی]] است؛ که [[جرم مولی]] آن 65.0099 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد یونی سفید است. این ترکیب 2 ساختار بلورین هگزاگونالی و لوزی شکل است که هردو ساختار لایه ای هستند. این ماده سمی است و در [[آب]] و [[آمونیاک]] به شدت حل می شود. این ماده در کیسه هوای (ایربگ) اتومبیل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که [[واکنش]] آن در صدم ثانیه رخ می‌دهد

== کاربرد های سدیم آزید ==
شناخته شده ترین کاربرد سدیم آزید بعنوان [[گاز]] پرکننده در کیسه های هوای خودروهاست؛ در [[کیسه هوا|کیسه هو]]<nowiki/>ای خودرو که برای مواقع تصادف کار گذاشته می شود، سدیم آزید (NaN3) وجود دارد که سریعاً [[واکنش]] می دهد. هنگامی که خودروی شخص با ماشین دیگری تصادف می کند سدیم آزید به سرعت به فلز [[سدیم]] و گاز [[نیتروژن]] تجزیه میشود و گاز نیتروژن تولید شده در پر شدن کیسه هوا نقش دارد. همچنین فلز سدیم تولید شده با [[آهن(III) اکسید]] و گرمای بسیار زیادی تولید میشود به طوریکه دما ناگهان 100 [[درجه سلسیوس]] افزایش پیدا میکند و موجب [[انبساط حرارتی|انبساط]] سریع کیسه هوا میشود. به طور کلی مجموعه واکنش های درون کیسه ها به این گونه می باشد:

<chem display="block">2NaN3(s)-> 2Na(s) + 3N2(g)
</chem><chem display="block">6Na(s)  + Fe2O3 -> 3Na2O   + 2Fe</chem><chem display="block">Na2O(s)  + 2CO2(g) + H2O(g) -> 2NaHCO3(s)</chem>یکی از کاربردهای مهم سدیم آزید استفاده از آن در تهیه محلول WCLB  یا محلول همولیز کننده ماده ژنتیکی گلبول های سفید خون می باشد.


== جستارهای وابسته ==
* [[ترکیب شیمیایی]]
* [[نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی]]

== منابع ==
{{پانویس}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://goldbook.iupac.org/ |عنوان =IUPAC GOLD BOOK | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۸ مارس ۲۰۱۲}}
{{شیمی-خرد}}
{{ترکیبات سدیم}}

[[رده:آزیدها]]
[[رده:ترکیب‌های سدیم]]
[[رده:مواد شیمیایی منفجرشونده]]