نمایش مبدأ برای رادرفوردیم-۲۶۷

{{جعبه اطلاعات رادرفوردیم-۲۶۷}}
'''رادرفوردیم-۲۶۷''' یکی از ایزوتوپ‌های [[رادرفوردیم]]{{Efn|Rutherfordium}} است که [[نیمه‌عمر]]ی{{Efn|Half life}} معادل ۱٫۳ [[ساعت]] دارد و با [[شکافت خود به خود]]ی{{Efn|Spontaneous fission}} [[تجزیه شیمیایی|تجزیه]] می‌شود. این ایزوتوپ [[پایداری شیمیایی|پایدارترین]] ایزوتوپ شناخته شده رادرفوردیم است که خود برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ در زنجیرهٔ واپاشی [[دارمشتادیم]] مشاهده شد.

این ایزوتوپ با [[واپاشی آلفا]] تجزیه می‌شود ولی همچنان [[محصول واپاشی]] آن مشخص نیست. در این زنجیرهٔ واپاشی دارمشتادیم به [[هاسیم|هاسیم-۲۷۵]] تجزیه شده؛ سپس هاسیم تولید شده نیز با واپاشی آلفا، به [[سیبورگیم|سیبورگیم-۲۷۱]] تجزیه می‌شود. بعد از تقریباً ۲ دقیقه ایزوتوپ سیبورگیم نیز تجزیه شد، و رادرفوردیم-۲۶۷ نیز مشاهده می‌شود.

رادرفوردیم-۲۶۷ در مقایسه با دیگر [[فهرست ایزوتوپ‌های رادرفوردیم|ایزوتوپ‌های رادرفوردیم]] یکی از سنگین‌ترین ایزوتوپ‌ها و پایدارترین آنها نیز هست؛ به همین دلیل بیشتر تحقیقاتی که بر روی رادرفوردیم صورت می‌گیرد، با استفاده از همین ایزوتوپ است. این ایزوتوپ از نزدیک‌ترین ایزوتوپ‌ها به [[جزیره پایداری|جزیرهٔ پایداری]] است و همین می‌تواند از مهم‌ترین دلایل نیمه‌عمر بالای آن باشد. این نیمه‌عمر می‌تواند بزرگترین دلیل برای استفاده از این ایزوتوپ در صنعت و تحقیقات هسته‌ای باشد.

== سنتز و کشف ==
رادرفوردیم-۲۶۷ برای اولین بار در [[زنجیره واپاشی|زنجیرهٔ فروپاشی]] [[ایزوتوپ‌های دارمشتادیم|دارمشتادیم-۲۷۹]]{{Efn|Darmstadtium}} در سال ۲۰۰۴ مشاهده شد:<ref dir="ltr">{{پک|Hofmann|2009|زبان=en|ک=The Euroschool Lectures on Physics with Exotic Beams|ص=203–252}}</ref>{{چپ‌چین}}
<span lang="en" dir="ltr"><math>\mathrm{^{279}_{110}Ds+\alpha\rarr ^{275}_{108}Hs+\alpha \rarr ^{271}_{106}Sg+\alpha\rarr ^{267}_{104}Rf^*+ \alpha}</math></span>
{{پایان چپ‌چین}}رادرفوردیم-۲۶۷ تولیدشده در آزمایش، تحت شکافت خود به خود با نیمه‌عمری حدود ۱<small>٫</small>۳ ساعت تجزیه شد که این ایزوتوپ را به پایدارترین ایزوتوپ رادرفوردیم تبدیل کرد.<ref dir=ltr>{{پک|Hofmann|2009|زبان=en|ک=The Euroschool Lectures on Physics with Exotic Beams|ص=203–252}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Oganessian|2004|زبان=en|ک=Measurements of cross sections ...}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Oganessian|2007|زبان=en|ک=Heaviest nuclei from <sup>48</sup>Ca induced reactions}}</ref> ایزوتوپ دارمشتادیمی که مورد بررسی واقع شد، بعد از تقریباً ۰٫۱۸ ثانیه به هاسیم-۲۷۵ تجزیه شد.<ref dir=ltr>{{پک|Yeremin|1999|ک=Synthesis of element 114|ص=242–245}}</ref> این ایزوتوپ هاسیم، از ناپایدارترین ایزوتوپ‌های این عنصر بوده که طی زمانی کمتر از ۳۰۰ میلی ثانیه به سیبورگیم تجزیه شد.<ref dir=ltr>{{پک|Oganessian|1999|ک=Synthesis of nuclei of the superheavy element 114|ص=242–245}}</ref> ایزوتوپ سیبورگیم هم بعد از دو دقیقه، با واپاشی آلفا تجزیه شد؛ که درنهایت محصول این واپاشی هسته‌ای، رادرفوردیم-۲۶۷ بود.<ref dir=ltr>{{پک|Sonzogni|2008|زبان=en|ک=Interactive Chart of Nuclides}}</ref>

=== راهنمای نشانه‌ها ===
{| class="wikitable"
|-
!! style="background:rgb(240, 220, 130);"|رنگ
!! style="background:rgb(240, 220, 130);"| پایداری نسبت به دیگر ایزوتوپ‌ها
|-
| style="background: #98FB98;" |
| ایزوتوپ نسبتاً پایدار (نیمه عمر بیش از ۱ ساعت)
|-
| style="background: #ffdead;" |
| ایزوتوپ نسبتاً ناپایدار (نیمه عمر بیش از ۱ دقیقه)
|-
| style="background: #ffc0c0;" |
| ایزوتوپ ناپایدار (نیمه عمر بیش از ۱ ثانیه)
|-
| style="background:#f66;"|
| ایزوتوپ به شدت ناپایدار (نیمه عمر بیش از ۱ میلی ثانیه)
|}

=== مقایسه ویژگی ایزوتوپ‌های در زنجیرهٔ واپاشی ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%; white-space:nowrap"
!  style="width:4%; background:rgb(240, 220, 130);"|ایزوتوپ
!  style="width:5%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[پروتون|تعداد پروتون‌ها]]
!  style="width:5%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[نوترون|تعداد نوترون‌ها]]
!  style="width:8%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[جرم اتمی|جرم اتم]]
!  style="width:6%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[نیمه‌عمر]]
!  style="width:8%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[واپاشی هسته‌ای|نوع واپاشی]]
!  style="width:8%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[محصول واپاشی]]
!  style="width:8%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[اسپین هسته‌ای]]{{سخ}}و [[پاریته]]
!  style="width:6%; background:rgb(240, 220, 130);"|سال کشف
!  style="width:5%; background:rgb(240, 220, 130);"|[[واکنش شیمیایی]]
!  style="width:4%; background:rgb(240, 220, 130);"|منبع
|-
| rowspan="2" style="background:#ffc0c0;"|
[[ایزوتوپ‌های دارمشتادیم|<sup>۲۷۹</sup>Ds]]
| rowspan="2" |۱۱۰
| rowspan="2" |۱۶۹
| rowspan="2" |۲۷۹٫۱۶۰۱۰(۶۴)
| rowspan="2" |۰٫۱۸ ثانیه
|([[شکافت خود به خود|SF]] (۹۰٪
|(نامشخص)
| rowspan="2" |(نامشخص)
| rowspan="2" |۲۰۰۲
| rowspan="2" |(<sup>۲۹۱</sup>Lv(—،۳α
| rowspan="2" |<ref dir=ltr>{{پک|Yeremin|1999|ک=Synthesis of element 114|ص=242–245}}</ref>
|-
|([[واپاشی آلفا|α]] (۱۰٪
|<sup>۲۷۵</sup>Hs
|-
| style="background:#f66;"|
[[ایزوتوپ‌های هاسیم|<sup>۲۷۵</sup>Hs]]
|۱۰۸
|۱۶۷
|۲۷۵٫۱۴۶۶۷(۶۳)
|۲۹۰ میلی ثانیه
|[[واپاشی آلفا|α]]
|<sup>۲۷۱</sup>Sg
|(نامشخص)
|۲۰۰۳
|(<sup>۲۸۷</sup>Fl(—،۳α
|<ref dir=ltr>{{پک|Oganessian|1999|ک=Synthesis of nuclei of the superheavy element 114|ص=242–245}}</ref>
|-
| rowspan="2" style="background:#ffdead;"|
[[ایزوتوپ‌های سیبورگیم|<sup>۲۷۱</sup>Sg]]
| rowspan="2" |۱۰۶
| rowspan="2" |۱۶۵
| rowspan="2" |۲۷۱٫۱۳۳۹۳(۶۳)
| rowspan="2" |۲٫۴ دقیقه
|([[واپاشی آلفا|α]] (۶۷٪
|<sup>۲۶۷</sup>Rf
| rowspan="2" |۳/۲+
| rowspan="2" |۲۰۰۳
| rowspan="2" |(<sup>۲۸۷</sup>Fl(—،۴α
| rowspan="2" |<ref dir=ltr>{{پک|Sonzogni|2008|زبان = en|ک=Interactive Chart of Nuclides}}</ref>
|-
|([[شکافت خود به خود|SF]] (۳۳٪
|(نامشخص)
|-
| style="background:#98fb98;"|
[[فهرست ایزوتوپ‌های رادرفوردیم|<sup>۲۶۷</sup>Rf]]
| style="text-align:right" |۱۰۴
| style="text-align:right" |۱۶۳
|۲۶۷٫۱۲۱۷۹(۶۲)؟
|۱٫۳ ساعت
|[[شکافت خود به خود|SF]]
|(نامشخص)
|۱۳٫۲−؟
|۲۰۰۴
|([[سیبورگیم|<sup>۲۷۱</sup>Sg]](—، [[واپاشی آلفا|α]]
|<ref dir=ltr>{{پک|Hofmann|2009|زبان=en|ک=The Euroschool Lectures on Physics with Exotic Beams|ص=203–252}}</ref>
|}

== کاربردها ==
{{اصلی|فهرست کاربردهای پیش‌بینی‌شده رادرفوردیم}}
در بین تمامی ایزوتوپ‌های رادرفوردیم، شاید به علت نیمه عمر بالای خود نسبت به دیگر ایزوتوپ‌های رادرفوردیم،<ref dir=ltr>{{پک|Kratz|2001|زبان=en|ک=Critical evaluation of the chemical properties of the transactinide}}</ref> پرکاربردترین ایزوتوپ آن باشد؛ برخی از کاربردهای پیش‌بینی شدهٔ آن، استفاده در [[پزشکی هسته‌ای]]، استفاده به عنوان هدف بمباران نوترونی، استفاده از آن در تحقیقات هسته‌ای و… هستند؛<ref dir=ltr>{{پک|Study.com|ک=Rutherfordium: Uses, Facts & History}}</ref> با وجود نیمه‌عمر آن که در مقایسه با دیگر ایزوتوپ‌های رادرفوردیم زیاد است، نمی‌توان کاربردهای تجاری خیلی زیادی برای آن متصور شد؛<ref dir=ltr>{{پک|Kratz|2001|زبان=en|ک=Critical evaluation of the chemical properties of the transactinide}}</ref> ولی از دیگر کاربردهایی که برای ایزوتوپ پیش‌بینی شده می‌توان به استفاده در [[نیروگاه‌های هسته‌ای]] و [[سیکلوترون]]‌ها به‌عنوان هدف برای بمباران نوترونی برای کشف عناصر جدید استفاده کرد؛ یا حتیٰ در [[جنگ‌افزارهای هسته‌ای]] به‌عنوان [[ماده منفجره]] استفاده شود.<ref dir=ltr>{{پک|Study.com|ک=Rutherfordium: Uses, Facts & History}}</ref>

== پایداری ==
[[پرونده:Island_O_S.jpg|بندانگشتی|293x293px|شبیه‌سازی سه‌بعدی مکان احتمالی جزیرهٔ پایداری]]
به‌طور کلی ایزوتوپ‌های سنگین‌تر رادرفوردیم، پایدارتر از ایزوتوپ‌های سبک آن هستند، و رادرفوردیم-۲۶۷ هم از سنگین‌ترین ایزوتوپ‌های رادرفوردیم است. نیمه‌عمر آن با اختلاف بسیار زیاد از [[رادرفوردیم-۲۶۳]] —که پایدارترین ایزوتوپ بعد از آن است و نیمه‌عمری تقریباً برابر با ۱۱ دقیقه دارد— اختلافی تقریباً برابر با ۱ ساعت دارد، که این ایزوتوپ را از دیگر ایزوتوپ‌ها برای تحقیقات متمایز می‌سازد. اکثر ایزوتوپ‌های رادرفوردیم، به علت نزدیکی به [[جزیره پایداری|جزیرهٔ پایداری]]{{Efn|Island of stability}} از ایزوتوپ‌های عناصر دیگر همچون [[لارنسیم]]{{Efn|Lawrencium}} و [[نوبلیم]]{{Efn|Nobelium}} پایدارتر هستند؛<ref dir=ltr>{{پک|Block|2010|ک=Direct mass measurements above uranium bridge the gap to the island of stability|ص=785-788}}</ref> و در این میان، ایزوتوپ‌هایی همچون رادرفوردیم-۲۶۷، به علت نزدیکی بیشتر به جزیرهٔ پایداری از نیمه‌عمری نسبتاً بالاتر در مقایسه با دیگر ایزوتوپ‌های رادرفوردیم برخوردار است.<ref dir=ltr>{{پک|Block|2010|ک=Direct mass measurements above uranium bridge the gap to the island of stability|ص=785-788}}</ref>

== واژه‌نامه ==
{{چپ‌چین}}
{{notelist|2}}
{{پایان چپ‌چین}}

== جستارهای وابسته ==
{{Div col|cols=۲}}
* [[رادرفوردیم]]
* [[ایزوتوپ‌های رادرفوردیم]]{{Div col end}}

== پانویس ==
{{چپ‌چین|کلاس=بی‌حاشیه}}
{{پانویس|۲}}
{{پایان چپ‌چین}}

== منابع ==
{{چپ‌چین}}
* {{cite book|title=The Euroschool Lectures on Physics with Exotic Beams, Vol. III Lecture Notes in Physics|last=Hofmann|first=S.|publisher=Springer|year=2009|isbn=|volume=764|location=|page=229|pages=|doi=10.1007/978-3-540-85839-3_6|ref={{harvid|Hofmann2009}}}}
* {{Cite journal|last=Oganessian|first=Yu. Ts.|last2=Utyonkov|first2=V.|last3=Lobanov|first3=Yu.|last4=Abdullin|first4=F.|last5=Polyakov|first5=A.|last6=Shirokovsky|first6=I.|last7=Tsyganov|first7=Yu.|last8=Gulbekian|first8=G.|last9=Bogomolov|first9=S.|display-authors=10|ref={{harvid|Oganessian2004}}|year=2004|title=Measurements of cross sections and decay properties of the isotopes of elements 112, 114, and 116 produced in the fusion reactions <sup>233,238</sup>U, <sup>242</sup>Pu, and <sup>248</sup>Cm+<sup>48</sup>Ca|journal=Physical Review C|volume=70|issue=6|page=064609|bibcode=2004PhRvC..70f4609O|doi=10.1103/PhysRevC.70.064609}}
* {{Cite journal|last=Oganessian|first=Yuri|year=2007|title=Heaviest nuclei from <sup>48</sup>Ca induced reactions|journal=Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics|volume=34|issue=4|pages=R165|ref={{harvid|Oganessian2007}}|bibcode=2007JPhG...34..165O|doi=10.1088/0954-3899/34/4/R01}}
* {{cite journal|last1=Yeremin|first1=A. V.|display-authors=etal|date=1999|ref={{harvid|Yeremin1999}}|title=Synthesis of nuclei of the superheavy element 114 in reactions induced by <sup>48</sup>Ca|journal=Nature|volume=400|issue=6741|pages=242–245|bibcode=1999Natur.400..242O|doi=10.1038/22281}}
* {{cite web|url=http://www.nndc.bnl.gov/chart/reCenter.jsp?z=107&n=163|title=Interactive Chart of Nuclides|ref={{harvid|Sonzogni2008}}|accessdate=2008-06-06|publisher=Brookhaven National Laboratory|author=Sonzogni, Alejandro|location=National Nuclear Data Center|archive-url=https://www.webcitation.org/77bJsdPVP?url=https://www.nndc.bnl.gov/nudat2/|archive-date=13 آوریل 2019}}
* {{cite journal|last1=Oganessian|first1=Yu. Ts.|last2=Yeremin|first2=A. V.|last3=Popeko|first3=A. G.|last4=Bogomolov|first4=S. L.|last5=Buklanov|first5=G. V.|last6=Chelnokov|first6=M. L.|last7=Chepigin|first7=V. I.|last8=Gikal|first8=B. N.|last9=Gorshkov|first9=V. A.|display-authors=9|date=1999|title=Synthesis of nuclei of the superheavy element 114 in reactions induced by <sup>48</sup>Ca|journal=Nature|volume=400|issue=6741|pages=242–245|bibcode=1999Natur.400..242O|doi=10.1038/22281|last10=Gulbekian|first10=G. G.|ref={{harvid|Oganessian1999}}|last11=Itkis|first11=M. G.|last12=Kabachenko|first12=A. P.|last13=Lavrentev|first13=A. Yu.|last14=Malyshev|first14=O. N.|last15=Rohac|first15=J.|last16=Sagaidak|first16=R. N.|last17=Hofmann|first17=S.|last18=Saro|first18=S.|last19=Giardina|first19=G.|last20=Morita|first20=K.}}
* {{Cite web|url=https://study.com/academy/lesson/rutherfordium-uses-facts-history.html|title=Rutherfordium: Uses, Facts & History|date=|ref={{harvid|Study.com}}|accessdate=|website=Study.com|publisher=|last=|first=}}
* {{cite journal|doi=10.1351/pac200375010103 |url=http://stage.iupac.org/originalWeb/publications/pac/2003/pdf/7501x0103.pdf |title=Critical evaluation of the chemical properties of the transactinide elements (IUPAC Technical Report) |ref={{harvid|Kratz2001}}|date=2001 |last1=Kratz |first1=J. V. |journal=Pure and Applied Chemistry |volume=75 |issue=1 |page=103 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726195721/http://stage.iupac.org/originalWeb/publications/pac/2003/pdf/7501x0103.pdf |archivedate=2011-07-26 |df=}}
* {{Cite journal|last=Block|first=M. Ts.|last2=Ackermann|first2=D.|display-authors=2|ref={{harvid|Block2010}}|year=2010|title=Direct mass measurements above uranium bridge the gap to the island of stability|journal=Nature|page=785-788|doi=10.1038/nature08774}}
{{پایان چپ‌چین}}

== پیوند به بیرون ==
{{جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر
|نویسنده=no
|ویکی‌سفر=no
|ویکی‌واژه=رادرفوردیم
|ویکی‌نسک=no
|ویکی‌گفتاورد=no
|ویکی‌نبشته=no
|ویکی‌کتاب=رادرفوردیم
|ویکی‌انبار=Category:Rutherfordium
|ویکی‌خبر=no
|ویکی‌گونه=no
}}
* [https://www.webelements.com/rutherfordium/ WebElements.com - رادرفوردیم]
* [https://web.archive.org/web/20121211041835/http://www.chemicalelements.com/elements/rf.html ChemicalElements.com - رادرفوردیم]{{Div col end}}{{ایزوتوپ|element=رادرفوردیم|lighter=[[رادرفوردیم-۲۶۶]]|heavier=[[رادرفوردیم-۲۶۸]]|before=[[ایزوتوپ‌های سیبورگیم|سیبورگیم-۲۷۱]]|after=نامشخص|decay-chain=[[ایزوتوپ‌های دارمشتادیم|دارمشتادیم-۲۷۹]]}}{{نوار درگاه|دانش|شیمی|فیزیک|فناوری هسته‌ای}}{{ایزوتوپ‌های رادرفوردیم}}{{عناصر گروه ۴ جدول تناوبی}}{{جدول تناوبی}}{{ایزوتوپ‌های عناصر شیمیایی}}{{Periodic tables key|series|child=no}}{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:ایزوتوپ‌ها بر پایه عنصر]]
[[رده:ایزوتوپ‌های رادرفوردیم]]
[[رده:رادرفوردیم]]