نمایش مبدأ برای دیسک سکی

[[File:Secchi disk pattern.svg|thumb|چپ|طرح اصلاح‌شده دیسک سکی که در آب شیرین استفاده می‌شود.]]
'''دیسک سِکی''' ({{lang-en|Secchi disk}}) که در سال ۱۸۶۵ توسط [[آنجلو سکی]] ساخته شد، یک دیسک دایره‌ای سفید و ساده با قطر{{تبدیل|30|cm|in|0|abbr=on}} است که برای اندازه‌گیری [[شفافیت]] یا [[کدورت]] آب در آبگیرها استفاده می‌شود. این دیسک بر روی یک میله یا طناب نصب شده و به آرامی در آب پایین می‌رود. عمقی که دیسک دیگر قابل مشاهده نیست، معیاری برای شفافیت آب در نظر گرفته می‌شود. این معیار با نام '''عمق سکی''' شناخته می‌شود و به کدورت آب مرتبط است. از زمان اختراع آن، این دیسک در طراحی اصلاح شده و کوچکتر با قطر {{تبدیل|20|cm|in|0|abbr=on}}، و به رنگ سیاه و سفید برای اندازه‌گیری شفافیت آب شیرین نیز استفاده شده‌است.

دیسک‌های مشابه، با طرح سیاه و زرد، به عنوان [[نشانه سنجش]] بر روی وسایل نقلیه در [[تست تصادف]]، [[آدمک آزمایش تصادف]] و دیگر آزمایش‌های جنبشی استفاده می‌شوند.

== تاریخچه ==
دیسک سکی اصلی، یک دیسک سفید ساده بود و در [[دریای مدیترانه]] استفاده می‌شد.<ref>{{cite web |url=[https://www.jeos.org/index.php/jeos_rp/article/view/10013s](https://www.jeos.org/index.php/jeos_rp/article/view/10013s) |title=On the history of the Secchi disc |work=www.jeos.org}} {{Webarchive|url=[https://web.archive.org/web/20140426220701/https://www.jeos.org/index.php/jeos_rp/article/view/10013s](https://web.archive.org/web/20140426220701/https://www.jeos.org/index.php/jeos_rp/article/view/10013s) |date=2014-04-26}}</ref><ref>{{cite journal |doi= 10.1007/BF02726911 |title= Relazione delle esperienze fatte a bordo della pontificia pirocorvetta l'Immacolata concezione per determinare la trasparenza del mare; Memoria del P. A. Secchi |trans-title=Report of the experiments made on board the pontifical steam corvette the Immaculate Conception to determine the transparency of the sea; Memoir of P. A. Secchi |journal= Il Nuovo Cimento |volume= 20|issue= 1|pages= 205–238|year= 1864|bibcode= 1864NCim...20..205.|s2cid= 182945407}}</ref> یک دیسک سکی به قطر {{تبدیل|30|cm|abbr=on}} و به رنگ سفید ساده، همچنان طراحی استاندارد مورد استفاده در مطالعات دریایی است. در سال ۱۸۹۹، [[جرج سی. ویپل]] دیسک سکی تمام-سفید اصلی را به "... یک دیسک با قطر حدود ۸ اینچ، که به چهار بخش مساوی به طور متناوب سیاه و سفید رنگ‌آمیزی شده، همانند هدف یک شاخص ترازیابی… " اصلاح کرد.<ref>Cialdi, M. and Secchi, P. A. (1865). "Sur la Transparence de la Mer." ''Comptes Rendu de l'Acadamie des Sciences.'' 61: 100–104.</ref><ref>Whipple, George C. (1899). ''The Microscopy of Drinking-Water.'' New York: John Wiley & Sons, 73–5.</ref> این دیسک سکی سیاه و سفید اصلاح‌شده، دیسک استاندارد مورد استفاده در تحقیقات [[آبگیرشناسی]] آب‌های شیرین است.<ref name="mlswa.org 1999">{{cite web |title=What is the SECCHI disk? |website=mlswa.org |date=1999-08-28 |url=[http://www.mlswa.org/secchi.htm](http://www.mlswa.org/secchi.htm) |archive-url=[https://web.archive.org/web/20120814094054/http://www.mlswa.org/secchi.htm](https://web.archive.org/web/20120814094054/http://www.mlswa.org/secchi.htm) |archive-date=2012-08-14 |url-status=dead |access-date=2023-03-18}}</ref><ref>{{cite web |url=[https://www.nalms.org/secchidipin/monitoring-methods/the-secchi-disk/why-a-black-and-white-secchi-disk/](https://www.nalms.org/secchidipin/monitoring-methods/the-secchi-disk/why-a-black-and-white-secchi-disk/) |title=Why a Black and White Secchi Disk? |work=www.nalms.org |access-date=2012-07-05 }}{{پیوند مرده}}</ref>

== عمق سکی ==
[[File:Secchi disks.svg|thumb|چپ|گونه‌های دیسک سکی.  نوع آب شیرین در سمت راست و نوع دریایی در سمت چپ.]]
عمق سکی زمانی حاصل می‌شود که بازتابندگی، برابر [[شدت نور]] پس‌پراکنده از آب باشد. تقسیم عدد ۱٫۷ بر این عمق (بر حسب متر) یک '''ضریب میرایی''' (که همچنین '''ضریب خاموشی''' نامیده می‌شود) برای نور موجود متوسط‌گیری شده در عمق دیسک سکی به دست می‌دهد. ضریب خاموشی نور اگرچه به عنوان یک متغیر استفاده می‌شود، به عنوان متغیری برای کدورت نیز کاربرد دارد. ضریب میرایی نور، ''k''، می‌تواند به شکلی از قانون [[قانون بیر-لامبرت]] استفاده شود:
<math display=block>{I_z \over I_0}= e^{-kz},</math>
تا ''I''<sub>''z''</sub>، یعنی شدت نور در عمق ''z'' را از ''I''<sub>0 </sub>، یعنی شدت نور در سطح اقیانوس تخمین بزند.<ref>{{cite journal |url=[https://www.jstor.org/pss/2402029](https://www.jstor.org/pss/2402029) |title=On the Universality of the Poole and Atkins Secchi Disk: Light Extinction Equation |journal=British Ecological Society |author1=[[Sherwood B. Idso|Idso, Sherwood B.]] |author2=Gilbert, R. Gene |year=1974|volume=11 |issue=1 |pages=399–401 |doi=10.2307/2402029 |jstor=2402029}}</ref>

اندازه‌گیری با دیسک سکی یک سنجش دقیق از شفافیت آب ارائه نمی‌دهد، زیرا ممکن است به دلیل تابش خیره‌کننده نور خورشید بر روی آب خطاهایی وجود داشته باشد. یا یک فرد ممکن است دیسک را در یک عمق ببیند، اما فرد دیگری با بینایی بهتر ممکن است آن را در عمق بیشتری ببیند. با این حال، این روش، راهی ارزان و سرراست برای اندازه‌گیری شفافیت آب است. به دلیل پتانسیل تغییرات بین کاربران، روش‌ها باید تا حد امکان استاندارد شوند.

اندازه‌گیری با دیسک سکی همیشه باید در فاصله زمانی ۹:۰۰ تا ۱۵:۰۰ و در سمت سایه‌انداز یک قایق یا اسکله انجام شود.<ref>Lind, Owen, T. (1979). ''Handbook of Common Methods in Limnology'' St. Louis: C.V. Mosby Co.</ref> بهترین بازه زمانی برای بهترین نتایج بین ساعات ۱۰:۰۰ و ۱۴:۰۰ است. یک مشاهده‌گر باید هر بار به یک شیوه اندازه‌گیری عمق سکی را انجام دهد. اندازه‌گیری را می‌توان با پایین آوردن دیسک تا جایی که ناپدید شود، سپس بالا آوردن و کمی پایین آوردن آن تا عمق سکی مشخص شود، انجام داد. روش دیگر برای اندازه‌گیری عمق سکی این است که عمقی که در آن دیسک ناپدید می‌شود را ثبت کنید، سپس دیسک را مقداری پایین‌تر ببرید، و سپس عمقی را که دیسک در حین بالا آمدن آهسته دوباره ظاهر می‌شود را ثبت کنید. عمق سکی با میانگین گرفتن این دو مقدار به دست می‌آید.<ref>Cole, Gerald A. (1994). Textbook of Limnology. 4th ed. Prospect Heights: Waveland Press Inc.</ref>

اندازه‌گیری‌های دیسک سکی نشان نمی‌دهند که چگونه میرایی با عمق یا طول‌موج‌های خاص نور تغییر می‌کند. [[نورسنج]]‌های زیردریایی می‌توانند در عمق {{تبدیل|150|m|ft|0|abbr=on}} (۱۵۰ متر) کار کنند و می‌توانند بخش‌های مرئی، فرابنفش و فروسرخ [[طیف الکترومغناطیسی]] را ثبت کنند. [[Nephelometer|کدورت‌سنج]] و [[دیدسنج]] دارای منبع نور خود هستند و می‌توانند شفافیت آب را با دقت علمی اندازه‌گیری کنند.<ref>{{cite encyclopedia |url=[https://www.britannica.com/technology/undersea-exploration/Acoustic-and-satellite-sensing#ref57193](https://www.britannica.com/technology/undersea-exploration/Acoustic-and-satellite-sensing#ref57193) |title=Undersea exploration |year=2008 |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |access-date=1 October 2008|via=Encyclopædia Britannica Online}}</ref>

== کاربردها ==
اندازه‌گیری‌های دیسک سکی برای مدتی جزء جدایی‌ناپذیری از برنامه‌های ارزیابی کیفیت آب دریاچه‌های [[مینه‌سوتا]] و [[ویسکانسین]] بوده‌است؛ ساکنان دریاچه‌ها اندازه‌گیری‌های دوره‌ای انجام می‌دهند و گزارش خود را به سازمان‌های ایالتی و محلی ارسال می‌کنند. داده‌های طولی تجمیع‌شده برای نشان دادن روند کلی کیفیت آب استفاده می‌شوند. به‌طور مشابه، برنامه «دریاچه‌های تمیز ایندیانا» داوطلبان را آموزش می‌دهد و به آنها متکی است تا کدورت را در بیش از ۸۰ دریاچه ایندیانا با استفاده از دیسک‌های سکی رصد کنند، و از داده‌های ارسال‌شده توسط داوطلبان برای نظارت بر کیفیت دریاچه‌ها در این ایالت استفاده می‌کند.<ref>{{cite web |title=Indiana Clean Lakes Program – Volunteer Monitoring |url=[http://www.indiana.edu/~clp/volunteermonitoring.php](http://www.indiana.edu/~clp/volunteermonitoring.php) |work=www.indiana.edu |access-date=9 February 2011 }}{{پیوند مرده}}</ref>

در سال ۲۰۱۳، تیمی از دانشمندان علوم دریایی برنامه جهانی علم شهروندی دیسک سکی را برای دریانوردان ایجاد کردند تا [[فیتوپلانکتون|فیتوپلانکتون‌های]] دریایی را مطالعه کنند.<ref>{{cite web |url=[http://www.secchidisk.org](http://www.secchidisk.org) |title=Marine Secchi Disk study |work=www.secchidisk.org}}</ref> این مطالعه جاری علم شهروندی دیسک سکی، دیسک سکی دریایی سفید ساده و سنتی ۳۰ سانتی‌متری را با فناوری تلفن همراه ترکیب می‌کند تا داده‌های عمق سکی جمع‌آوری‌شده از دریا را در یک پایگاه‌داده مرکزی بارگذاری کند. اولین نتایج علمی این مطالعه در سال ۲۰۱۷ منتشر شد.<ref>{{cite journal |doi= 10.1371/journal.pone.0186092|pmid= 29211734|pmc= 5718423|title= Seafarer citizen scientist ocean transparency data as a resource for phytoplankton and climate research|journal= PLOS ONE|volume= 12|issue= 12|pages= e0186092|year= 2017|last1= Seafarers|first1= Secchi Disk|last2= Lavender|first2= Samantha|last3= Beaugrand|first3= Gregory|last4= Outram|first4= Nicholas|last5= Barlow|first5= Nigel|last6= Crotty|first6= David|last7= Evans|first7= Jake|last8= Kirby|first8= Richard|bibcode= 2017PLoSO..1286092S|doi-access= free}}</ref> مطالعه دیسک سکی در پاسخ به یک گزارش علمی بحث‌برانگیز آغاز شد که نشان می‌داد فیتوپلانکتون‌هایی که بر شفافیت آب تأثیر می‌گذارند بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۸ به میزان ۴۰ درصد در اقیانوس‌ها کاهش یافته‌اند.<ref>{{cite journal |url=[https://www.nature.com/news/2010/100728/full/news.2010.379.html](https://www.nature.com/news/2010/100728/full/news.2010.379.html) |doi= 10.1038/news.2010.379|title= Ocean greenery under warming stress|journal= Nature|year= 2010|last1= Schiermeier|first1= Quirin|doi-access= free}}</ref><ref>{{cite journal |doi=10.1038/nature09268 |pmid=20671703 |title=Global phytoplankton decline over the past century |journal=Nature |volume=466 |issue=7306 |pages=591–596 |year=2010 |last1=Boyce |first1=Daniel G. |last2=Lewis |first2=Marlon R. |last3=Worm |first3=Boris |bibcode=2010Natur.466..591B|s2cid=2413382}}</ref>

== جستارهای وابسته ==
* [[نمایه وضعیت پروردگی]]
* [[کیفیت آب]]

== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله|۲}}
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Secchi_disk&oldid=1197267690|عنوان = Secchi disk|زبان =انگلیسی|بازیابی =۷ مارس ۲۰۲۴}}

{{-}}

== پیوند به بیرون ==
* [https://www.jewe.ir/article_164818.html طبقه‌بندی میزان کدورت آب و عمق دیسک سکی با استفاده از شبکه عصبی کانولوشن] (به فارسی)
{{انبار-رده}}

[[رده:ابزارهای اقیانوس‌نگاری]]
[[رده:علم شیلات]]
[[رده:نمادهای صلیب]]