نمایش مبدأ برای دیاپازون

{{ویکی‌سازی}}

[[Image:TuningFork659Hz.jpg|thumb|یک دیاپازون توسط [[جان واکر (مخترع)|جان واکر]] با نت می (E) و فرکانس هرتز (659) ]]

'''دیاپازون''' (به [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]: diapason، به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: tuning fork)، وسیله‌ای فلزی‌ست دارای دو شاخه که انتهای آنها به یک پایهٔ مشترک وصل شده‌است. با وارد شدن ضربه به شاخه‌های آن، دیاپازون به ارتعاش درمی‌آید و [[موج|امواج صوتی]] در یک [[بسامد|بسامد (فرکانس)]] خاص تولید می‌کند. بسامدِ هر دیاپازون ثابت است و به پدیدهٔ [[تشدید (فیزیک)|تشدید]] مربوط است.

== موارد استفاده ==
[[پرونده:23. Звучни виљушки.ogv|بندانگشتی|300px|بررسی برخی خصوصیات صوت با استفاده از دو دیاپازون همسان]]
دیاپازون کاربردهای مختلفی از جمله کنترل‌کردن [[نت (موسیقی)|نُت‌ها]] و کوک‌کردن [[ساز|سازهای موسیقی]]، صنعت [[ساعت]]، [[پزشکی]]، [[رادار|رادارها]]، [[ژیروسکوپ]]، [[حسگر|حسگرها]] و دیگر صنایع می‌باشد.

== محاسبه فرکانس ==
فرکانس یک دیاپازون بستگی به ابعاد و مواد سازنده آن دارد و با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
<math> f = \frac{N}{2\pi L^2} \sqrt\frac{EI}{\rho A} </math>

که:
* '''''f''''' مقدار [[بسامد|فرکانسی]] است که از لرزش دوشاخک‌ها در یک ثانیه (در [[دستگاه بین‌المللی یکاها | واحد استاندارد]]) تولید می‌شود.
* مقدار ثابت تقریبی '''''N ≈ 3.516015''''' که از کمترین حاصل مقدار مربعِ معادله [[کسینوس|cos]](x)[[تابع هذلولوی|cosh]](x) = −۱ به دست می‌آید.
* '''''L''''' طول [[شاخک (ساختاری)|شاخک‌ها]].
* '''''E''''' [[مدول یانگ]] (مدول الاستیک یا سفتی) ماده ای است که چنگال از آن ساخته شده است.
* "I" [[گشتاور دوم سطح]] مقطع است.
* '''''ρ''''' [[چگالی]] مواد تشکلیل دهنده (کیلوگرم بر [[متر مکعب|مترمکعب]]).
* '''''A''''' [[مساحت]] سطح مقطع شاخک‌ها می‌باشد.

نسبت I/A در معادله بالا را می توان به صورت r2/4 بازنویسی کرد اگر، شاخک‌ها استوانه‌ای با شعاع r باشند و a2/12 اگر شاخک ها دارای سطح مقطع مستطیلی به عرض a در امتداد جهت حرکت باشند.

{{-}}
== منابع ==
{{پانویس}}
* {{یادکرد-ویکی | پیوند =//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tuning_fork | عنوان = Tuning fork | زبان=انگلیسی}}

{{ویکی‌انبار-رده|Tuning forks}}
{{پانویس}}
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=دیاپازون&SSOReturnPage=Check&Rand=0 مدخل «دیاپازون»] در وبگاه ''[[دانشنامه رشد|دانشنامهٔ رشد]]''

[[رده:خودصداها]]
[[رده:صوت]]
[[رده:صوت‌شناسی]]
[[رده:قطعه‌ها و لوازم سازها]]
[[رده:معرفی‌شده‌های ۱۷۱۱ (میلادی)]]