نمایش مبدأ برای اندازه (ریاضیات)

[[پرونده:Measure illustration (Vector).svg|بندانگشتی|به زبان ساده، وقتی می گوییم اندازه خاصیت یکنوایی دارد بدین معناست که اگر <math>A</math> زیر مجموعه ای از <math>B</math> باشد، اندازه <math>A</math> کوچکتر مساوی اندازه <math>B</math> خواهد بود. به علاوه، اندازه مجموعه تهی باید برابر صفر باشد.]]
در [[آنالیز ریاضی]]، '''اندازه'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان|مصوب=اندازه|بیگانه=measure|بیگانه در فارسی=|حوزه=ریاضی|دفتر=سوم|بخش=فارسی|سرواژه=اندازه}}</ref> {{به انگلیسی|Measure}} روی مجموعه راهی نظام مند است برای این که به هر زیر مجموعه مناسب از آن مجموعه عددی نسبت داده شود، این عدد به طور شهودی به اندازه آن مجموعه تفسیر می گردد. بدین طریق، اندازه تعمیم مفاهیمی چون طول، مساحت و حجم می باشد. یک مثال خاص از اندازه، [[اندازه لبگ]] روی [[فضای اقلیدسی]] است که همان طول، مساحت و حجم معمولی [[هندسه اقلیدسی]] است که به زیرمجموعه های مناسبی از فضای اقلیدسی n-بعدی <math>\mathbb{R}^n</math> نسبت می دهد. به عنوان مثال، اندازه لبگ بازه <math>[0, 1]</math> در [[عدد حقیقی|اعداد حقیقی]] همان طولی است که در کاربردهای روزمره جهان واقعی استفاده می شد، در اینجا اندازه بازه مورد نظر ۱ است.

به زبان فنی تر، یک اندازه [[تابع|تابعی]] است که عدد نامنفی یا <math>+\infty</math> را به برخی از زیرمجموعه های یک مجموعه چون <math>X</math> نسبت می دهد (به بخش تعریف که در ادامه می آید توجه کنید). این تابع باید جمعی شمارا باشد: یعنی اندازه یک زیر مجموعه 'بزرگ' که قابل تجزیه به تعداد متناهی (یا شمارا نامتناهی) از زیرمجموعه های مجزای 'کوچک' باشد برابر با جمع اندازه های زیرمجموعه های "کوچکتر" است. 

در کل، اگر کسی بخواهد اندازه ای ''سازگار'' با ''هر'' زیرمجموعه از یک [[مجموعه داده]] شده نسبت دهد، در حالی که هم زمان این عمل اصول موضوعه های دیگر یک اندازه را نیز ارضاء کند، صرفاً به مثال های بدیهی چون اندازه شمارشی می رسد. این مشکل با تعریف اندازه بر روی برخی از زیر گردایه از تمام زیر مجموعه ها حل شد؛ زیرمجموعه هایی که به آن ''اندازه پذیر'' گویند و برای تشکیل یک [[جبر سیگما|<math>\sigma</math>-جبر]] لازم است. این بدان معناست که [[اجتماع (نظریه مجموعه‌ها)|اجتماع]] شمارا، [[اشتراک (نظریه مجموعه‌ها)|اشتراک]] شمارا و [[اصل متمم (ترکیبیات)|متمم]] گیری زیرمجموعه های اندازه پذیر هم اندازه پذیر است. مجموعه های غیر-اندازه پذیر در یک فضای اقلیدسی که نتوان به طور سازگار رویشان اندازه لبگ تعریف کرد لزوماً پیچیدگی دارند، بدین معنا که با متمم های خود به خوبی مخلوط نمی‌شوند.<ref>[[Paul Halmos|Halmos, Paul]] (1950), ''Measure theory'', Van Nostrand and Co.</ref> در حقیقت وجود چنین مجموعه هایی پیامد نا-بدیهی از [[اصل موضوع انتخاب|اصل انتخاب]] است. 

نظریه اندازه در مراحل پیاپی و پشت سر هم طی قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی توسط [[امیل بورل]]، [[هنری لبگ]]، یوهان رادون و موریس فرشه و دیگران توسعه یافت. کاربرد های اصلی اندازه ها در تأسیس بنیان [[انتگرال لبگ]]، در اصول موضوعه ای کردن [[نظریه احتمالات]] و در [[نظریه ارگودیک]] می باشد. در نظریه انتگرال گیری، تعیین اندازه امکان می دهد تا انتگرال ها را روی فضاهایی کلی تر از زیرمجموعه های فضای اقلیدسی تعریف کنیم؛ به علاوه، انتگرال نسبت به اندازه لبگ روی فضاهای اقلیدسی کلی تر است و نظریه غنی تری نسبت به نظریه پیشین، یعنی انتگرال ریمانی دارد. نظریه احتمال اندازه هایی را در نظر می گیرد که به تمام مجموعه اندازه ۱ را نسبت داده و زیرمجموعه های اندازه پذیر را به عنوان رویدادهایی در نظر می گیرد که احتمالشان توسط اندازه داده شده است. نظریه ارگودیک اندازه هایی را مد نظر قرار می دهد که تحت یک [[سامانه پویا|سیستم دینامیکی]] ناوردا بوده یا به طور طبیعی از چنین سیستم‌هایی ظهور می کنند.

== تعریف ==
[[پرونده:Countable additivity of a measure.svg|بندانگشتی|خاصیت جمعی شمارای اندازه <math>\mu</math>: اندازه اجتماع مجزای شمارا، همان جمع اندازه تمام هرکدام ازین زیر مجموعه‌ها است.]]
فرض کنید <math>X</math> یک مجموعه و <math>\Sigma</math> یک <math>\sigma</math>-جبر روی <math>X</math> باشد. تابعی چون <math>\mu</math> از <math>\Sigma</math> به خط اعداد حقیقی توسعه یافته را '''اندازه''' گویند اگر در خواص زیر صدق کند:
* '''نا-منفی بودن''': برای تمام <math>E</math> ها در <math>\Sigma</math>، داریم <math>\mu(E)\geq0</math>.
* '''مجموعه تهی''': <math>\mu(\varnothing)=0</math>.
* '''جمع‌پذیر شمارا''' (یا <math>\sigma</math>-جمع‌پذیر): برای تمام گردایه های شمارایی چون <math>\{E_i\}^{\infty}_{i=1}</math> از مجموعه های مجزای درون <math>\Sigma</math> داریم:
<center><math>\mu\left(\bigcup_{k=1}^\infty E_k\right)=\sum_{k=1}^\infty \mu(E_k)</math></center>

== اندازه بیرونی ==
با داشتن مجموعه <math display="inline">X</math>، مجموعه تمام زیر مجموعه های <math display="inline">X</math> شامل مجموعه تهی <math display="inline">\varnothing</math>را با <math display="inline">2^X</math>  نشان می دهیم . یک اندازه بیرونی یا خارجی روی <math display="inline">X</math>  ، یک تابع مجموعه ای

<math display="block">\mu: 2^X \to [0, \infty]</math>

به گونه ای که :

# <math>\mu(\varnothing) = 0</math>
# برای زیر مجموعه های دلخواه <math display="inline">A, B_1, B_2, \ldots</math> از <math display="inline">X</math> ،
<math display="block">
\text{if} A \subseteq \bigcup_{j=1}^ \infty B_j \text{then} \mu(A) \leq 
\sum_{j=1}^\infty \mu(A_i).</math>باید توجه کرد که نیاز به هیچ ظرافتی در مورد جمع بی شمار در این تعریف نیست. از آنجایی که تمام <math display="inline">\mu(A_i)</math> ها همگی نا منفی هستند، حاصل جمع سمت راست نامساوی نیز نا منفی خواهد بود و مقداری از صفر تا بینهایت <math display="inline">[0, \infty]</math>خواهد داشت .

=== یک تعریف معادل و جایگزین: ===
در بعضی از مراجع مانند Halmos (1950)، به جای تعریف بالا، یک اندازه بیرونی روی مجموعه <math display="inline">X</math> یک تابع<math display="block">\mu: 2^X \to [0, \infty]</math>تعریف می شود به گونه ای که :

# <math>\mu(\varnothing) = 0</math>.
# اگر <math display="inline">A, B</math> زیر مجموعه هایی از <math display="inline">X</math> باشند به گونه ای که <math display="inline">A \subseteq B</math>، آنگاه <math display="inline">\mu(A) \leq \mu(B)</math>.

== <math display="block">
\mu\left(\bigcup_{j=1}^\infty B_j\right) \leq \sum_{j=1}^\infty \mu(B_j).</math>منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین}}
* {{یادکرد-ویکی
|پیوند = https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Measure_(mathematics)&oldid=907712470
|عنوان = Measure (Mathematics)
|زبان = انگلیسی
|بازیابی =  24 ژوئیه 2019}}

== کتابشناسی ==
{{چپ‌چین}}
{{refbegin|2}}
* [[Robert G. Bartle]] (1995) ''The Elements of Integration and Lebesgue Measure'', Wiley Interscience.
* {{citation | last=Bauer|first=H.|title=Measure and Integration Theory|year=2001|publisher=de Gruyter|location=Berlin|isbn=978-3110167191}}
* {{citation | last=Bear|first=H.S.|title=A Primer of Lebesgue Integration|year=2001|publisher=Academic Press|location=San Diego|isbn=978-0120839711}}
* {{citation | last=Bogachev|first=V. I.|title=Measure theory|year=2006|publisher=Springer|location=Berlin|isbn=978-3540345138}}
* {{citation | last=Bourbaki| first=Nicolas | title=Integration I |  year=2004 | publisher= Springer Verlag  | isbn=3-540-41129-1}} Chapter III.
* R. M. Dudley, 2002. ''Real Analysis and Probability''. Cambridge University Press.
* {{citation | last=Folland | first=Gerald B.| title=Real Analysis: Modern Techniques and Their Applications | year = 1999 | publisher = John Wiley and Sons | isbn=0471317160}} Second edition.
* D. H. Fremlin, 2000. ''[http://www1.essex.ac.uk/maths/people/fremlin/mt.htm Measure Theory]''. Torres Fremlin.
* {{citation | last=Jech| first=Thomas | title=Set Theory: The Third Millennium Edition, Revised and Expanded |  year=2003 | publisher= Springer Verlag  | isbn=3-540-44085-2}}
* [[R. Duncan Luce]] and Louis Narens (1987). "measurement, theory of," ''The [[New Palgrave: A Dictionary of Economics]]'', v. 3, pp.&nbsp;428–32.
* M. E. Munroe, 1953. ''Introduction to Measure and Integration''. Addison Wesley.
* {{Citation|author=K. P. S. Bhaskara Rao and M. Bhaskara Rao|title=Theory of Charges: A Study of Finitely Additive Measures| publisher=Academic Press|location=London|year=1983|pages=x + 315|isbn=0-12-095780-9}}
* Shilov, G. E., and Gurevich, B. L., 1978. ''Integral, Measure, and Derivative: A Unified Approach'', Richard A. Silverman, trans. Dover Publications. {{isbn|0-486-63519-8}}. Emphasizes the [[Daniell integral]].
* {{citation | last = Teschl| first = Gerald| authorlink = Gerald Teschl| title = Topics in Real and Functional Analysis| url = http://www.mat.univie.ac.at/~gerald/ftp/book-fa/index.html|publisher = (lecture notes)}}
* {{cite book|last1=Tao|first1=Terence|authorlink=Terence Tao|title=An Introduction to Measure Theory|date=2011|publisher=American Mathematical Society|location=Providence, R.I.|isbn=9780821869192}}
* {{cite book|last1=Weaver|first1=Nik|title=Measure Theory and Functional Analysis|date=2013|publisher= [[World Scientific]]|isbn=9789814508568}}
{{refend}}
{{پایان چپ‌چین}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{آنالیز تابعی}}
{{آنالیز-پاورقی}}
[[رده:اندازه‌ها (نظریه اندازه)]]
[[رده:نظریه اندازه]]